FAKE NEWS W PIGUŁCE

Przynajmniej od 22 listopada 2023 roku w mediach społecznościowych krąży nagranie przedstawiające rzekomą wypowiedź Donalda Tuska. Posty odnaleźć można m.in. na TikToku  (1, 2) oraz w serwisie X. 

W omawianym filmie Donald Tusk informuje o swoich planach po objęciu urzędu premiera Polski oraz zachęca Polaków do podjęcia pracy w Niemczech. „Już za kilka tygodni obejmę funkcję premiera RP. […] W kwietniu zaczyna się sezon na szparagi w Niemczech. Pragnę zapewnić was, że mój rząd umożliwi wam dobrze płatną pracę u bauerów niemieckich” – słyszymy [czas nagrania 0:01]. W dalszej części polityk dodaje: „Wy, górnicy, też możecie już się rozglądać za pracą w Niemczech” [czas nagrania 0:47].

Co więcej, w materiale Donald Tusk wprost przyznaje, że 13. i 14. emerytury zostaną zniesione, a partia nie zamierza wywiązać się ze swoich obietnic względem seniorów: „Nie liczcie już na swoich dziadków i babcie. Nie będzie już trzynastek i czternastek. Babciowego też – to była ściema” [czas nagrania 0:27]. 

Źródło: www.tiktok.com

Jeden z postów, zamieszczony na TikToku, wyświetlono ponad 850 tys. razy. W krótkim czasie od publikacji zdobył blisko 16 tys. polubień i udostępniono go prawie 13,5 tys. razy. Wśród ponad 2 tys. komentarzy odnajdujemy liczne głosy osób, które uwierzyły w rzekome słowa polityka. „Młodzi jeszcze go nie znają, to mają teraz okazję go poznać” – czytamy. W innym miejscu napisano: „W końcu powiedział całą prawdę”.

Wypowiedź Donalda Tuska nie jest prawdziwa

Gdy ogląda się omawiany film, bardzo łatwo jest uwierzyć w to, że słowa wypowiedziane przez Donalda Tuska są prawdziwe. Jednak rzeczywistość okazuje się zupełnie inna. Nagranie jest przykładem tzw. deepfake’a, co oznacza, że stworzone zostało przy pomocy sztucznej inteligencji (AI). Świadczy o tym kilka szczegółów.

Z  wykorzystaniem opcji wyszukiwania obrazem możemy bez problemu zweryfikować pierwotne źródło filmu. W wyszukiwarkę Google Grafika wrzucamy zrzut ekranu z omawianego materiału. W tej sposób dowiadujemy się, że tiktokowe wideo powstało na podstawie oświadczenia Donalda Tuska z 17 października 2023 roku (opublikowane m.in. w serwisie YouTube). Jednak w filmie tym nie padają słowa, które pojawiły się w publikacjach w mediach społecznościowych.

Na tej podstawie wiemy już, że zarówno tło, jak i ciało polityka posłużyły jako szablon do stworzenia deepfake’a. Gdy przyglądamy się, na omawianym nagraniu, ruchom twarzy Donalda Tuska, zauważamy, że zarówno jego usta, jak i oczy poruszają się w nienaturalny, płynny sposób. Co więcej, gestykulacja polityka wydaje się nie pasować do słów, jakie wypowiada. 

Korzystne okazuje się również zwrócenie uwagi na drobne szczegóły. Przykładowo: gdy porównujemy prawdziwe i fałszywe nagranie Donalda Tuska, zauważamy, że w przypadku deepfake’a polityk został pozbawiony zębów. 

Podsumowanie – nie daj się deepfake’om

Jak widzimy na podstawie opisywanego nagrania, rozwój technologii, a w tym wypadku sztucznej inteligencji, może nieść za sobą liczne zagrożenia dezinformacją. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć się identyfikować obrazy, pliki wideo i audio, stworzone przy pomocy AI. 

Więcej o tym, czym są deepfake’i i w jaki sposób rozpoznać fałszywe obrazy i filmy, przeczytasz w innych artykułach na stronie Demagoga. O tym, jakie zagrożenia niosą deepfake’i w świecie polityki, pisaliśmy w tej analizie.