Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
4 min czytania
Film to dowód, że klęski żywiołowe są wywoływane celowo? Fałsz
Nagranie pokazuje profilaktyczne wypalanie drzewostanu.
fot. Facebook i Pexels / Modyfikacje: Demagog
Film to dowód, że klęski żywiołowe są wywoływane celowo? Fałsz
Nagranie pokazuje profilaktyczne wypalanie drzewostanu.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- Nagranie z Facebooka pokazuje rzekomo, jak celowo wywołuje się pożary lasu, aby sprowokować klęski żywiołowe.
- Materiał wideo opublikowała firma dokonująca kontrolowanych wypaleń, które mają na celu m.in. zmniejszenie ryzyka pożarów lasów.
- Podobne nagrania już wcześniej powodowały pojawienie się teorii o planowanych klęskach żywiołowych (1, 2, 3). W żadnym z wymienionych przypadków nie potwierdzono prawdziwości tych spiskowych twierdzeń.
Narracja o tym, że klęski żywiołowe są powodowane specjalnie, co jakiś czas pojawia się w mediach społecznościowych, zwykle przy okazji katastrof naturalnych. Tak było m.in. w czasie pożarów na Hawajach (1, 2) albo w trakcie trzęsienia ziemi w Turcji (1, 2).
„Ah te klęski żywiołowe” to opis nagrania, które pojawiło się na Facebooku 9 marca 2024 roku i wpasowuje się tę narrację. W krótkim materiale widać pojazd jadący wzdłuż linii drzew, rozpylający łatwopalną ciecz. Ma to być dowód na to, że pożary lasów są wywoływane specjalnie.
Fot. Facebook.com
Materiał wideo zdobyło spore zasięgi, co widać m.in. po bardzo dużej liczbie udostępnień (6,5 tys.) czy reakcji (ponad 8,5 tys.). Wśród komentarzy pojawiają się opinie zgadzające się z tezą, że klęski żywiołowe pojawiają się nieprzypadkowo [pisownia oryginalna]: „Planeta się pali ,klęska żywiołowa, wszystko musi pasować”, „A potem lamentuja je lasy sie pala, tak sie przygotowuje Ziemie pod zabudowy.”, „K… jak bym spotkał takich w lecie a poluje to by skończyli z kulka w lubię albo przebicie strzała z kuszy s… podpalają”.
Kto i dlaczego podpala las na nagraniu?
Za pomocą wstecznego wyszukiwania grafiką udało nam się znaleźć oryginalne nagranie opublikowane 3 marca 2024 roku na profilu firmy CFM fire managers. Jak dowiadujemy się z opisu filmu, przedstawia on podpalenie drzewostanu o powierzchni 112 akrów (ok. 45 ha), co ma na celu zmniejszenie ryzyka pożaru i śmiertelności drzew.
Firma specjalizuje się m.in. w wywoływaniu kontrolowanych pożarów, których celem jest m.in. zmniejszenie paliwa dla potencjalnego ognia, który mógłby zaprószyć się w lesie.
Czemu ma służyć celowe wypalanie lasu?
Jak opisuje Służba Leśna Stanów Zjednoczonych (US Forest Service) celowe wypalanie („prescribed burns”) to kontrolowane stosowanie ognia przez zespół ekspertów przeciwpożarowych w określonych warunkach pogodowych, które ma przywrócić zdrowie ekosystemom zależnym od ognia.
Służba zaleca wykonanie takich wypaleń, aby zmniejszyć ryzyko niechcianych pożarów w przyszłości. Oprócz tego stosuje się tę metodę, aby:
- minimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się szkodników i chorób,
- odzyskać składniki odżywcze z powrotem do gleby,
- usuwać niepożądane gatunki, które zagrażają lokalnym ekosystemom.
Dokonanie takiego kontrolowanego podpalenia przygotowuje się z odpowiednim wyprzedzeniem i realizuje według założonego planu. Może być wykonywane przy określonej pogodzie, a także zakłada np. sprzątanie pozostałości po pożarze.
Tego typu działanie nie ma nic wspólnego z celowym wywoływaniem katastrof naturalnych, jak zostało to przedstawione w analizowanym wpisie.
Działanie mające powstrzymać pożar już kilkukrotnie uznawano za spisek
To nie pierwszy raz, kiedy ogień stosowany przez odpowiednie służby jest inspiracją dla wpisów w mediach społecznościowych o spiskowym charakterze. Wcześniej podobne nagranie przedstawiało celowe wypalanie realizowane na mokradłach w Kalifornii. Niektórzy uznali to za dowód na umyślne powodowanie pożarów w celu przekonania ludzi o zmianie klimatu.
W rzeczywistości było to działanie mające zmniejszyć ryzyko wystąpienia niekontrolowanego pożaru.
W pokrewny sposób zinterpretowano nagranie, w którym helikopter zrzuca płonącą substancję na las rzekomo w trakcie pożarów w Kanadzie w 2023 roku. W rzeczywistości materiał wideo powstał w 2015 roku i także dotyczył kontrolowanego wypalania mającego na celu zminimalizowanie zagrożenia zaprószenie ognia.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
