FAKE NEWS W PIGUŁCE

Narracja o tym, że klęski żywiołowe są powodowane specjalnie, co jakiś czas pojawia się w mediach społecznościowych, zwykle przy okazji katastrof naturalnych. Tak było m.in. w czasie pożarów na Hawajach (1, 2) albo w trakcie trzęsienia ziemi w Turcji (1, 2).

„Ah te klęski żywiołowe” to opis nagrania, które pojawiło się na Facebooku 9 marca 2024 roku i wpasowuje się tę narrację. W krótkim materiale widać pojazd jadący wzdłuż linii drzew, rozpylający łatwopalną ciecz. Ma to być dowód na to, że pożary lasów są wywoływane specjalnie.

Fot. Facebook.com

Materiał wideo zdobyło spore zasięgi, co widać m.in. po bardzo dużej liczbie udostępnień (6,5 tys.) czy reakcji (ponad 8,5 tys.). Wśród komentarzy pojawiają się opinie zgadzające się z tezą, że klęski żywiołowe pojawiają się nieprzypadkowo [pisownia oryginalna]: „Planeta się pali ,klęska żywiołowa, wszystko musi pasować”, „A potem lamentuja je lasy sie pala, tak sie przygotowuje Ziemie pod zabudowy.”, „K… jak bym spotkał takich w lecie a poluje to by skończyli z kulka w lubię albo przebicie strzała z kuszy s… podpalają”.

Kto i dlaczego podpala las na nagraniu?

Za pomocą wstecznego wyszukiwania grafiką udało nam się znaleźć oryginalne nagranie opublikowane 3 marca 2024 roku na profilu firmy CFM fire managers. Jak dowiadujemy się z opisu filmu, przedstawia on podpalenie drzewostanu o powierzchni 112 akrów (ok. 45 ha), co ma na celu zmniejszenie ryzyka pożaru i śmiertelności drzew.

Czemu ma służyć celowe wypalanie lasu?

Jak opisuje Służba Leśna Stanów Zjednoczonych (US Forest Service) celowe wypalanie („prescribed burns”) to kontrolowane stosowanie ognia przez zespół ekspertów przeciwpożarowych w określonych warunkach pogodowych, które ma przywrócić zdrowie ekosystemom zależnym od ognia.

Służba zaleca wykonanie takich wypaleń, aby zmniejszyć ryzyko niechcianych pożarów w przyszłości. Oprócz tego stosuje się tę metodę, aby:

• minimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się szkodników i chorób,
• odzyskać składniki odżywcze z powrotem do gleby,
• usuwać niepożądane gatunki, które zagrażają lokalnym ekosystemom.

Dokonanie takiego kontrolowanego podpalenia przygotowuje się z odpowiednim wyprzedzeniem i realizuje według założonego planu. Może być wykonywane przy określonej pogodzie, a także zakłada np. sprzątanie pozostałości po pożarze.

Działanie mające powstrzymać pożar już kilkukrotnie uznawano za spisek

To nie pierwszy raz, kiedy ogień stosowany przez odpowiednie służby jest inspiracją dla wpisów w mediach społecznościowych o spiskowym charakterze. Wcześniej podobne nagranie przedstawiało celowe wypalanie realizowane na mokradłach w Kalifornii. Niektórzy uznali to za dowód na umyślne powodowanie pożarów w celu przekonania ludzi o zmianie klimatu.

W pokrewny sposób zinterpretowano nagranie, w którym helikopter zrzuca płonącą substancję na las rzekomo w trakcie pożarów w Kanadzie w 2023 roku. W rzeczywistości materiał wideo powstał w 2015 roku i także dotyczył kontrolowanego wypalania mającego na celu zminimalizowanie zagrożenia zaprószenie ognia.