Fake news w pigułce

W czwartek 26 maja w mediach społecznościowych zaczęły pojawiać się przekazy (1,2,3) o tym, jakoby przychodnie otrzymały instrukcje od sanepidu w sprawie małpiej ospy. Niektórzy sugerowali nawet, że dokument świadczy o tym, że podmioty zdrowia publicznego przygotowują się do „organizacji” kolejnej pandemii związanej z małpią ospą, co miałoby odwoływać się do poprzednich teorii spiskowych o pandemii COVID-19. 

Źródło: www.facebook.com

Informacje o rzekomych wytycznych przekazał na Twitterze m.in. Rafał Piech – prezydent Siemianowic Śląskich. Samorządowiec już w czasie pandemii COVID-19 zasłynął z powielania fałszywych informacji, które sprawdzaliśmy w naszych analizach. Niektórzy użytkownicy, którzy zapoznali się z jego wpisem, byli przekonani, że świadczy to o „zaplanowaniu” pandemii małpiej ospy.

Przychodnie już otrzymują instrukcje z Sanepidu.
Udostępnij pic.twitter.com/jrw00FSHuZ

— Rafał Piech (@RafalPiech_) May 26, 2022

Jedna z komentujących osób pisała:  „Podesłałam to znajomej lekarce POZ pytając czy dostali takie wytyczne. Odpowiedziała cytuję »jutro jest kierowniczka to się dowiem, ale następna pandemia się k**** nie uda«” – czytamy. Inna osoba skomentowała, że: te „ich pandemie to mozna wyliczyc co do dnia”, co wskazuje na to, że na podstawie tych informacji część internautów uznała, że małpia ospa stanie się elementem wielkiego spisku.

Na fałszywe przekazy zareagował Główny Inspektorat Sanitarny. To nie są instrukcje dla POZ!

Wkrótce po tych publikacjach do sprawy odniósł się Główny Inspektorat Sanitarny, wskazując, że przedstawiony dokument nie jest instrukcją dla POZ, a jedynie przetłumaczonym materiałem od European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) dla sanepidu, w którym zawarto definicję przypadków małpiej ospy, by opieka zdrowotna mogła przygotować się na wypadek wystąpienia zakażenia w Polsce.

Uwaga! #fakenews! 🚨
Przedstawiony dokument nie stanowi żadnych instrukcji dla POZ!

Są to przetłumaczone materiały @ECDC_EU opisujące definicję przypadku.
Małpia ospa jest nową chorobą w Europie, stacje Sanepidu otrzymały ten dokument celem przygotowania się do jej zwalczania. https://t.co/qKnIwDOFF8

— Główny Inspektorat Sanitarny (@GIS_gov) May 26, 2022

Czym jest małpia ospa i jakie niesie zagrożenia? Pandemia nam nie grozi, ale należy zachować ostrożność

Małpia ospa to odzwierzęca choroba zakaźna, którą wykryto w 1958 roku, wywoływana przez wirusa z rodzaju Orthopoxvirus. Amerykańskie Centers for Diseases Control and Prevention (CDC) wskazuje, że pierwsze ognisko zakażeń przypominające ospę wykryto u małp, na których prowadzono badania (stąd wzięła się nazwa choroby). U  ludzi chorobę zaobserwowano dopiero w 1970 roku w Demokratycznej Republice Konga. Od tamtego czasu co jakiś czas pojawiała się w krajach środkowej i zachodniej Afryki, rzadziej poza kontynentem. Więcej na temat choroby można przeczytać w jednej z naszych ostatnich analiz.

Choroba na ogół występuje w Afryce, jednak w ostatnich dniach zaczęła pojawiać się we wzmożony sposób również poza nią. Na dzień 21 maja 2022 roku WHO poinformowała o ponad 90 przypadkach małpiej ospy. Teraz podejrzewa się, że przypadków w nieendemicznych warunkach może być ponad 300 (wliczając potwierdzone przypadki i podejrzenia). W Europie jak dotąd większość miała charakter łagodny i nie wymagała specjalistycznego leczenia.

Podsumowanie

Przedstawiany w sieci dokument to nie wytyczne dla POZ, lecz materiał dla sanepidów w celu przygotowania się na ewentualne pojawienie się zakażeń małpią ospą w Polsce. Zawiera on wskazówki, jak należy postępować w celu zdiagnozowania choroby. Z kolei informacje o zaplanowaniu przyszłych pandemii to popularny wątek wielu teorii spiskowych, które nie mają potwierdzenia w faktach. 

W nadchodzących dniach będzie można zaobserwować, że środowiska negujące pandemię COVID-19 mogą zainteresować się tematyką małpiej ospy, by wywoływać niepotrzebną panikę i kreować wizję kolejnej pandemii w momencie, kiedy nie da się tego jednoznacznie ocenić. Wiarygodne informacje na temat małpiej ospy – w tym na temat jej objawów, transmisji oraz leczenia – możesz znaleźć w specjalnej analizie, którą znajdziesz na naszych łamach.