Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
7 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
7 min czytania
Karta Polaka to tysiące złotych dla Ukraińców? Wyjaśniamy
Na portalach społecznościowych pojawiły się informacje na temat wysokości świadczeń pieniężnych przeznaczonych dla osób posiadających Kartę Polaka. Wskazane treści przedstawiono bez prawidłowego kontekstu. W tekście sprawdzamy te doniesienia i wyjaśniamy, dlaczego są mylące.
fot. TikTok / Modyfikacje: Demagog
Karta Polaka to tysiące złotych dla Ukraińców? Wyjaśniamy
Na portalach społecznościowych pojawiły się informacje na temat wysokości świadczeń pieniężnych przeznaczonych dla osób posiadających Kartę Polaka. Wskazane treści przedstawiono bez prawidłowego kontekstu. W tekście sprawdzamy te doniesienia i wyjaśniamy, dlaczego są mylące.
Analiza w pigułce
- W mediach społecznościowych (1, 2, 3) podano, że: „Ukrainiec, który ma żonę oraz dziecko i składa wniosek o Kartę Polaka, otrzymuje 24 832 50 zł”.
- Te informacje mogą wprowadzać w błąd ze względu na brak pełnego kontekstu. Karta Polaka nie jest przyznawana każdemu, kto złoży o nią wniosek. Aby ją otrzymać, należy spełnić warunki związane z przynależnością do narodu wskazane w ustawie o Karcie Polaka z 7 września 2007 roku.
- Zawarte w postach (1, 2, 3) wysokości świadczeń pieniężnych dla osób posiadających Kartę Polaka pochodzą z 2022 roku. Od stycznia 2024 roku rozpatrywanie wniosków o przyznanie świadczenia pieniężnego dla osób posiadających Kartę Polaka zostało wstrzymane ze względu na wykorzystanie budżetu.
W sieci nadal są rozpowszechniane dezinformujące przekazy na temat Ukraińców. Autorzy takich komunikatów wskazują m.in., że w Polsce otrzymują oni więcej praw czy przywilejów w porównaniu z Polakami. Jednak takie przekazy są często wyrwane z kontekstu, a ich celem jest podżeganie do nienawiści i tworzenie podziałów.
Na TikToku opublikowano materiał o wysokości świadczeń pieniężnych rzekomo przeznaczonych tylko dla Ukraińców, którzy posiadają Kartę Polaka. Jak możemy przeczytać we wpisie: „Ukrainiec, który ma żonę oraz dziecko i składa wniosek o Kartę Polaka, otrzymuje 24 832 50 zł. W tym czasie polscy emeryci szukają w Biedronce jedzenia na promocji. Gdzie my żyjemy?”.
Źródło: www.tiktok.com, 21.10.2024
Podane informacje spotkały się z dużym zainteresowaniem użytkowników TikToka. Materiał uzyskał ponad 23 tys. reakcji oraz 6,6 tys. udostępnień. W jednym z komentarzy napisano [pisownia oryginalna]: „a gdzie jest pomoc dla naszych obywateli i dla powodzian”. W innym czytamy [pisownia oryginalna]: „wcale tak nie jest to jest tylko podjudzanie do nienawiści”.
Takie same treści zaczęto rozpowszechniać również na portalu X oraz na Facebooku (1, 2, 3,). We wpisie na X podano [pisownia oryginalna]: „Ukrainiec w Polsce jest pan, a Polak jest dziadem tak można to krótko ująć, ale nie widzę protestów na ulicach sprzeciwu społeczeństwa”.
Źródło: www.x.com, 02.11.2024
Czym jest Karta Polaka?
Jak podaje Gov.pl, Karta Polaka to „dokument potwierdzający przynależność do Narodu Polskiego”. Zasady przyznawania i uprawnienia wynikające z jej posiadania określa ustawa o Karcie Polaka z 7 września 2007 roku. Możemy w niej przeczytać, jaki jest cel powstania Karty i do kogo jest ona kierowana:
„Realizując postanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie udzielania pomocy Polakom zamieszkałym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym, wypełniając moralny obowiązek wobec Polaków, którzy na skutek zmiennych losów naszej Ojczyzny utracili obywatelstwo polskie, spełniając oczekiwania tych, którzy polskimi obywatelami nigdy wcześniej nie byli, lecz ze względu na swoje poczucie tożsamości narodowej pragną uzyskać potwierdzenie przynależności do Narodu Polskiego”.
Dla kogo jest przeznaczona Karta Polaka?
Karta Polaka nie jest przyznawana każdemu, kto złoży o nią wniosek. Jej uzyskanie nie jest równoznaczne z otrzymaniem polskiego obywatelstwa.
Zgodnie z ustawą Kartę może uzyskać osoba, która „deklaruje przynależność do Narodu Polskiego” oraz spełnia określone warunki. Zgodnie z art. 2.1. taka osoba musi:
- udowodnić swoje powiązanie z polskością, w tym posługiwać się językiem polskim w stopniu przynajmniej podstawowym oraz znać i pielęgnować polskie tradycje,
- wykazać, że ma polską narodowość bądź „co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej”,
- dostarczyć oświadczenie, które potwierdzi, że ona i jej przodkowie nie repatriowali się lub nie byli repatriowani z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej,
- złożyć pisemną deklarację przynależności do narodu polskiego.
Jak wynika z ustawy, aby otrzymać Kartę Polaka, w dniu złożenia wniosku oraz w dniu jej przyznania nie można mieć obywatelstwa polskiego (art. 2. 1.). Nie jest dozwolone również posiadanie zezwolenia na pobyt stały na terenie Polski.
Podane obliczenia świadczeń pieniężnych nie są aktualne
W omawianych postach (1, 2, 3) podano, że [pisownia oryginalna] „Ukrainiec, który ma żonę oraz dziecko i składa wniosek o Kartę Polaka, otrzymuje 24 832 50 zł”.
Posiadacz Karty Polaka starający się o pobyt stały w Polsce może wnioskować o uzyskanie świadczenia pieniężnego, które jest przyznawane na okres do 9 miesięcy. Nie tylko Ukraińcy mogą ubiegać się o uzyskanie takich świadczeń, lecz każdy posiadacz Karty, który chce zamieszkać w Polsce na stałe.
Zgodnie z treścią ustawy fundusze te są „przeznaczone na częściowe pokrycie kosztów zagospodarowania i bieżącego utrzymania w Rzeczypospolitej Polskiej”. Art. 24a i 24b informują, że wypłata świadczeń pochodzi z rezerwy celowej budżetu państwa. Środki te są wypłacane w danym roku budżetowym do wysokości kwoty rezerwy celowej.
W art. 8c. wskazano, że przyznawana kwota świadczenia pieniężnego w okresie pierwszych 3 miesięcy to:
„Równowartość 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w roku złożenia wniosku o przyznanie świadczenia pieniężnego – na wnioskodawcę i jego małżonka oraz równowartość 50 proc. tej kwoty na każde małoletnie dziecko pozostające pod władzą rodzicielską wnioskodawcy lub jego małżonka. W okresie od 4. do 9. miesiąca – odpowiednio 60 proc. kwot określonych w pkt 1”.
Wskazane we wpisach (1, 2, 3) wysokości świadczeń pieniężnych dla osób posiadających Kartę Polaka dotyczą 2022 roku. Opublikowano je na stronie Wydziału Spraw Cudzoziemców Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu.
Rozpatrywanie wniosków o przyznanie świadczeń zostało wstrzymane
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) oświadczyło, że od 16 stycznia 2024 roku wstrzymano rozpatrywanie wniosków o przyznanie świadczenia pieniężnego dla osób posiadających Kartę Polaka. Wydział Prasowy MSWiA przekazał nam w komentarzu następujące informacje:
„W art. 24c ust. 2 ustawy wskazano, że w przypadku, gdy łączna kwota wynikająca z wniosków o przyznanie świadczenia pieniężnego z terminem wypłaty w danym roku osiągnie równowartość 75 proc. kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej, to minister właściwy do spraw wewnętrznych ogłasza w BIP informację o wstrzymaniu rozpatrywania wniosków z takim terminem wypłaty […] W 2024 roku na wypłatę świadczeń pieniężnych dla posiadaczy Karty Polaka osiedlających się w Polsce zabezpieczono kwotę 40,828 mln zł. Ponieważ łączna kwota wynikająca ze złożonych do wojewodów wniosków o przyznanie świadczenia pieniężnego z terminem wypłaty w 2024 roku osiągnęła równowartość 75 proc. kwoty już 15 stycznia 2024 roku Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłosił tego dnia informację o wstrzymaniu rozpatrywania wniosków”.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
