Analiza w pigułce

W Demagogu sprawdzaliśmy różne twierdzenia dotyczące ocieplenia klimatu (1, 2, 3). Część z nich dotyczy wzrostu stężenia CO₂ w atmosferze.

Na profilu Socjologia ilustrowana opublikowano informację, że ilości CO₂ emitowane do atmosfery w wyniku działalności człowieka rzekomo „nie mają znaczenia” dla zmian stężenia tego gazu od 1959 roku. Dalej możemy przeczytać: „Głównym czynnikiem wpływającym na roczny wzrost stężenia CO₂ w atmosferze jest temperatura powierzchni morza, a nie emisje ludzkie”. To rzekomo wniosek z „nowych badań”, do których link podano w komentarzu.

Fot. Facebook.com, 3.09.2024

Część komentujących post jest przekonana, że informacje podane w poście to prawda [pisownia oryginalna]: „Debilom i tak tego się nie wyjaśni. Zwłaszcza tym zaranym aktywiszcza…”, „Nie ma to znaczenia, jakoś kasę trzeba robić a chłopstwo powinno się bać i płacić a nie interesować co się dzieje z klimatem”, „Tego nie wytłumaczy się tłukom. Kasa musi się zgadzać”.

Czy źródło informacji jest wiarygodne? Sprawdzamy

Źródłem informacji o nieznaczącym wpływie antropogenicznych emisji CO₂ mają być badania wspomniane w komentarzu. Link odsyła nas do artykułu zatytułowanego „Wielowymiarowa analiza odrzuca teorię, że przyczyną wzrostu dwutlenku węgla w atmosferze jest działalność człowieka: reguły temperatury powierzchni morza”.

Opublikowano go na stronie Science of Climate Change jako część kolejnego numeru czasopisma o tym samym tytule (całość tomu 4.2 na ten moment nie jest jeszcze dostępna). Wydaje je norweska organizacja pozarządowa Klimarealistene (Realiści Klimatyczni). 

Jak możemy przeczytać w sekcji „O nas”: „Nie zgadzamy się z IPCC [Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu – przyp. Demagog], który twierdzi, że emisje CO₂ dramatycznie zmieniają klimat. […] Kluczowymi czynnikami są systematyczne zmiany słońca, wiatrów i prądów oceanicznych, gdzie znaczenie mają zmiany odległości i sił grawitacyjnych planet i Księżyca”.

Autor artykułu nie ma wykształcenia w zakresie klimatu

Autorem omawianego artykułu jest Dai Ato, podpisany jako „niezależny badacz”. W bazie ResearchGate znajdziemy 8 innych tekstów jego autorstwa: żaden z nich nie dotyczy klimatu czy oceanologii. 

Według opisu, który znajdziemy w jednym z jego wcześniejszych artykułów, Dai Ato jest byłym pracownikiem firmy produkującej sprzęt medyczny. Miał uzyskać licencjat w zakresie nauk ścisłych na Uniwersytecie w Osace – nie udało nam się potwierdzić tych informacji. Nie wiadomo też, w jakiej dziedzinie się specjalizował.

Wzrost obecności CO₂ w atmosferze wpływa na klimat całej Ziemi

Wzrost stężenia CO₂ w atmosferze ma duże znaczenie dla klimatu na naszej planecie. 

IPCC w swoim raporcie z 2021 roku pisze, że w erze sprzed rewolucji przemysłowej CO₂ stanowiło ok. 285,5 ppm (cząsteczki na milion) naszej atmosfery (s. 158). W 1998 roku IPCC podało, że dwutlenku węgla jest już 365 ppm. Najnowsze obserwacje przeprowadzone przez amerykańską Narodową Agencję Oceanów i Atmosfery (NOAA) wykazały, że w lipcu 2024 roku w naszej atmosferze było już 425,55 ppm CO₂.

Ma to znaczenie dla Ziemi, ponieważ wzrost stężenia CO₂ w atmosferze przekłada się na wzrost temperatury. Gaz ten pochłania ciepło emitowane z powierzchni naszej planety, czym uniemożliwia jego ujście do przestrzeni kosmicznej. Zapobiega to wychłodzeniu powierzchni Ziemi i umożliwia rozwój organizmów. Sytuacja może się zmienić, jeśli gazu będzie za dużo: wtedy ciepło będzie się kumulowało.

Jak komentowała już w jednej z naszych analiz dr Aleksandra Kardaś, redaktorka naczelna serwisu Nauka o klimacie oraz fizyczka atmosfery:

Rola oceanów i mórz w cyrkulacji CO₂

Według informacji zawartej w poście: „Głównym czynnikiem wpływającym na roczny wzrost stężenia CO₂ w atmosferze jest temperatura powierzchni morza, a nie emisje ludzkie”.

Oceany mają duży udział w emisji CO₂, ale jeszcze więcej go pochłaniają. Według badania opublikowanego w 2020 roku w „Nature Communications” oceany są w stanie pochłonąć ok. 25 proc. CO₂ emitowanego w wyniku działalności człowieka.

Jak wskazują badania naukowe, naturalne emisje CO₂ nie mogą być przyczyną gwałtownego wzrostu globalnej temperatury. Chodzi nie tylko o oceany, ale również np. o Słońce: temperatura na Ziemi rośnie, mimo że nie zwiększa się ilość energii słonecznej docierającej do naszej planety. Energia słoneczna może oddziaływać na klimat, jednak nie odpowiada za aktualne globalne ocieplenie Ziemi.

Emisje antropogeniczne nie mają znaczenia? To jeden z głównych czynników wzrostu CO₂

Nauka jednoznacznie wskazuje, że nie należy lekceważyć wkładu człowieka w emisje. Jak możemy przeczytać na stronie Nauka o klimacie: „Nasze emisje CO₂ ze spalania paliw kopalnych są ok. 20 razy mniejsze niż emisje ze źródeł naturalnych. Nie są jednak – tak jak naturalne – równoważone procesami usuwającymi dwutlenek węgla z powietrza”.

Świadczy o tym m.in. fakt, że rośnie ilość energii powracającej z atmosfery do powierzchni planety, co potwierdzają pomiary meteorologiczne. Można to powiązać ze wzrostem stężenia gazów cieplarnianych. Dzięki analizie widmowej tego promieniowania wiemy, w jakim stopniu konkretne gazy przyczyniają się do ocieplenia. O innych dowodach przeczytasz w jednym z naszych artykułów.

Na antropogeniczną przyczynę ocieplania się klimatu wskazuje 99 proc. prac naukowych poświęconych tej kwestii. Obecna zmiana klimatu zachodzi w bezprecedensowo szybkim tempie.