FAKE NEWS W PIGUŁCE

W ostatnim czasie w naszych analizach pojawił się temat jadalnych owadów. Opisywaliśmy m.in. doniesienia o rzekomej szkodliwości chityny, a także fake newsy o domniemanym dodawaniu owadów do żywności bez wiedzy konsumentów. Przyszedł czas na kolejny wątek – tym razem dotyczący pasożytów bytujących w owadach.

Użytkownik Facebooka opublikował post z kilkuminutowym materiałem wideo. Na nagraniu widać ręce mężczyzny, w których trzyma zielonego owada – najprawdopodobniej martwego (zwierzę nie rusza się, a jego odwłok jest zdeformowany i rozczłonkowany). Mężczyzna za pomocą pęsety wyciąga z owada (czas nagrania 0:16) długie nitnikowce – bezkręgowce, które stadium larwalne przechodzą jako organizmy pasożytnicze.

W filmie słychać też rozmowę w języku rosyjskim: jej treść dotyczy pasożytów (czas nagrania 0:24). Materiałowi zamieszczonemu w poście towarzyszy opis: „na 300 zbadanych świerszczy aż ok. 250 ma pasożyty. Na powyższym filmie mówią, że w tej szarańczy każdy osobnik jest pełen takich nitowców.A potem to przemielą …itede itep”.

Materiał zebrał 686 reakcji, skomentowano go 160 razy i udostępniono 1,8 tys. razy.

Na nagraniu widać nie świerszcza, lecz pasikonika

Owad widoczny na nagraniu to nie świerszcz. Najprawdopodobniej jest to pasikonik zielony (Tettigonia viridissima). Świerszcze i pasikoniki bywają często mylone ze sobą przez osoby niepowiązane z entomologią czy biologią, jednak są to dwa zupełnie odmienne gatunki. Jedne i drugie należą do rzędu owadów prostoskrzydłych, ale istotnie różnią się od siebie. Jak podano na podstronie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku:

Pierwotne nagranie stworzono w 2012 roku

Warto również zwrócić uwagę, że omawiane nagranie nie jest materiałem stworzonym w ostatnim czasie, więc nie ma nic wspólnego z regulacjami dotyczącymi owadów spożywczych. Pierwotne wideo, z którego wycięto fragment pokazujący wyciąganie pasożytów, pochodzi z września 2012 roku. Można je obejrzeć tutaj:

W oryginalnym nagraniu lepiej też widać cały pokrój owada, dzięki czemu zidentyfikowanie gatunku (pasikonik zielony) jest jeszcze bardziej wiarygodne.

Nitnikowce to pasożyty owadów, nie ludzi

Nitnikowce wyciągane przez mężczyznę z ciała pasikonika to pasożyty, które do realizacji swojego cyklu życiowego potrzebują organizmu pasikonika.

W pewnych przypadkach nitnikowce mogą również atakować organizm świerszczy, ale należy się ich spodziewać przede wszystkim u owadów dziko żyjących i w pobliżu zbiorników wodnych. Dlaczego?

Nitnikowce występują głównie u owadów wolnożyjących, bytujących przy zbiornikach wodnych

Nitnikowce pojawiają się tylko w organizmie tych owadów, które spożyły jaja pasożytów. Zwykle następuje to na terenach bliskich zbiornikom wodnym, ponieważ nitnikowce rozmnażają się tylko w wodzie i aby przeżyć, muszą mieć dostęp do stawu, oczka wodnego lub jeziora.

Statystyki podane w poście są wysoce nieprawdopodobne

W tekście towarzyszącym omawianemu postowi napisano, że „na 300 przebadanych świerszczy aż ok. 250 ma pasożyty”. To wysoce nieprawdopodobne statystyki, których nie należy przekładać na owady hodowlane. Nawet w analizach dotyczących wolnożyjących pasikoników wykazano, że na suchych terenach odsetek zarażonych osobników wynosi ok. 15 proc.

Parazytozy można minimalizować, przestrzegając zaleceń hodowli

Jednocześnie należy zwrócić uwagę na to, że owady spożywcze, podobnie jak wszystkie inne zwierzęta hodowlane, mogą być nosicielami pasożytów. Z badań opublikowanych w 2019 roku na łamach „PLoS One” wynika, że w 36 proc. ferm świerszczy na terenie Europy Centralnej można wykryć jakiś rodzaj pasożyta. Zdecydowana większość tych patogenów była całkowicie niegroźna dla człowieka, ale ok. 30 proc. z nich mogło stanowić potencjalne źródło infekcji dla ludzi.

Warto również zauważyć, że owady nie są jedynymi nosicielami pasożytów.

Higiena i profilaktyka zmniejszają ryzyko zachorowania

Zdrowiu człowieka zagrażają tylko niektóre pasożyty zasiedlające organizm zwierzęcy. Nitnikowce uwidocznione na omawianym nagraniu nie należą do tej grupy. Minimalizowanie ryzyka parazytoz (chorób pasożytniczych) odzwierzęcych powinno odbywać się poprzez przestrzeganie regulacji oraz utrzymywanie zwierząt hodowlanych w higienicznych i kontrolowanych warunkach.