Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Nie, koronawirus nie jest bronią biologiczną
Artykuł portalu Planeta.pl opiera swoje tezy na fake newsach.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Nie, koronawirus nie jest bronią biologiczną
Artykuł portalu Planeta.pl opiera swoje tezy na fake newsach.
Wszystkie najważniejsze i sprawdzone informacje o koronawirusie w naszym specjalnym raporcie.
10 marca portal Planeta.pl opublikował artykuł Korona wirus to broń biologiczna? Szokujący raport. Link do materiału dostępny jest na profilu portalu na Facebooku:
A także na profilu Medycyna naturalna Zioła Zdrowie Poznaj przyczyny chorób oraz w grupie Uczciwe oferty pracy dla opiekunek w Niemczech.
Jak większość szokujących publikacji poświęconych koronawirusowi, również i ten artykuł zyskał olbrzymią popularność, szacowaną obecnie na niemal 620 tys. wyświetleń na Facebooku. Tekst przedstawia szereg spiskowych teorii na temat pochodzenia koronawirusa, a jego główną tezą jest rzekome istnienie raportu autorstwa rządu Iranu:
Koronawirus i światowa epidemia to działanie celowe? Pojawiają się kolejne teorie, raporty i szokujące informacje. Tymczasem Iran mówi jasno: COVID-19 to broń biologiczna i podaje, czyją sprawką jest pandemia.
Artykuł rozpoczyna się od przedstawienia genezy koronawirusa:
Koronawirus zaczał się od targu w Wuhan w Chinach, gdzie jedzone koale, szczenięta i wilki?
W tym momencie w materiale pojawia się odniesienie do wcześniejszej publikacji portalu, w której jako źródło koronawirusa przedstawiono rzekomy targ z dziką żywnością w Wuhan:
Zdjęcie obrazujące treść artykułu nie przedstawia jednak targu z Wuhan. To fake news. W rzeczywistości jest to kadr z poniższego filmu (dokładnie stopklatka z 1 min 9 s):
https://www.facebook.com/Iskomorenosupportersph/videos/the-most-exotic-marketing-in-the-world-wuhan-market-corona-virus/168428774440298/
Oryginalne nagranie pochodzi z indonezyjskiego targu w Langowan. O tym fake newsie pisały m.in. AFP i Vera Files.
Wracając do materiału na temat koronawirusa jako broni biologicznej, w następnym fragmencie autor omawia w nim rzekome pochodzenie wirusa SARS-Cov-2:
Szybko pojawiły się doniesienia o tamtejszym tajnym laboratorium, w którym bada się najgroźniejsze choroby świata. Od lat ostrzegano, że obiekt nie spełnia wymogów bezpieczeństwa. Pewien agent wywiadu ujawnił nawet raport, w którym wskazano, że koronawirus to broń biologiczna.
Na początek zajmijmy się kwestią koronawirusa jako broni biologicznej. Na temat jego rzekomego bioinżynieryjnego pochodzenia powstało wiele teorii spiskowych, o których pisaliśmy już na naszych łamach.
Koronawirus SARS-CoV-2 należy do szerokiej rodziny koronawirusów występujących wśród ludzi i zwierząt. U ludzi może on powodować poważne dolegliwości układu oddechowego, zbliżone objawami i przebiegiem do ciężkiego zapalenia płuc, takie jak SARS czy MERS. Koronawirus SARS-CoV-2 wywołuje chorobę COVID-19, której śmiertelność szacowana jest obecnie na 3,5 procenta ogółu potwierdzonych przypadków. Szczególnie narażone są osoby w podeszłym wieku i przewlekle chore na inne schorzenia. Jak na razie, nie ma szczepionki zapobiegającej zakażeniu się nowym koronawirusem.
Pochodzenie wirusa nie jest jeszcze ostatecznie potwierdzone, a wirusolodzy nadal szukają jego źródła. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jako możliwy początek infekcji wymienia: zwierzęta i inne rezerwuary wirusa, kontakt człowieka ze zwierzętami oraz inne niezidentyfikowane przypadki.
Portal Planeta.pl, podnosząc kwestię koronawirusa jako broni biologicznej, bazuje na swojej wcześniejszej publikacji i wspomnianym tam rzekomym raporcie oficera izraelskiego wywiadu:
Były izraelski oficer wywiadu Dany Shohama twierdzi, że wirus narodził się w Wuhan Institute of Virology w tajnym laboratorium, gdzie powstaje broń biologiczna. Z jego informacji wynika, że «to nie był główny obiekt zainteresowań», a nowy koronawirus to jedynie «działania poboczne».
To również nieprawda. Choć Dany Shoham na łamach „Washington Times” rzeczywiście odniósł się do kwestii potencjalnego związku koronawirusa z chińskim programem broni biologicznej, jego wypowiedź została przeinaczona przez media.
W komentarzu dla kazachskiego portalu fact-checkingowego Factcheck.kz zdementował on informacje o tym, że jego wypowiedź sugerowała związek koronawirusa z bronią biologiczną. W rozpowszechnianych medialnie cytatach pominięto bowiem fragment, w którym Shoham stwierdził, że „jak na razie, nie ma dowodów ani poszlak na to, by koronawirus pochodził z laboratorium”.
Sytuacja wyglądała zatem dokładnie odwrotnie, niż twierdzi portal Planeta.pl w tytule artykułu:
W dalszej części tekstu po raz kolejny pojawia się wątek irański, kontynuujący wcześniejszą tezę o militarnym pochodzeniu koronawirusa:
Rząd Iranu nie wierzy w raporty WHO oraz rządu Chin i w mediach publikuje szokujący raport. Podano, że to USA i Izrael wywołały epidemię koronawirusa, a źródłem jest tajne laboratorium. Zgodnie z irańską teorią, prezydent USA Donald Trump chce wykorzystać koronawirusa jako broń biologiczną, by spowolnić rozwój Chin, który staje się zagrożeniem dla amerykańskiej dominacji na świecie.
Informacje na ten temat są również manipulacją. Iran nie opublikował żadnego raportu poświęconego pochodzeniu koronawirusa. Faktem natomiast jest, że część irańskich polityków sugerowała bioinżynieryjne pochodzenie koronawirusa. Zrobił to między innymi były prezydent tego kraju, Mahmud Ahmadineżad:
It is clear to the world that the mutated coronavirus was produced in lab, manufactured by the warfare stock houses of biological war belonging to world powers,& that it constitutes a threat on humanity more destructive than the other weapons that target humanity.@antonioguterres pic.twitter.com/lLLzvdMAGo
— Mahmoud Ahmadinejad (@Ahmadinejad1956) March 9, 2020
A także Najwyższy Przywódca Ali Chamenei, który, cytowany przez irańską agencję informacyjną Fars, stwierdził, że koronawirus „mógł być atakiem biologicznym”.
Tezy te zdążył już obalić irański portal fact-checkingowy FactNameh.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter