Czy noszenie maseczek może doprowadzić do zachorowania na raka płuc? Nie. Takie rewelacje zaczęły pojawiać się jednak w sieci na początku lutego po publikacji w naukowym czasopiśmie „Cancer Discovery” prowadzonym przez American Association for Cancer Research (AACR). Choć badanie wcale nie traktowało o maseczkach, niektórzy internetowi twórcy cytowali je tak, jak gdyby dotyczyło ono tylko zakrywania ust i nosa.

Nieprawdziwe informacje na temat wspomnianej publikacji naukowej znalazły się w tekście pt. „Noszenie maseczek sprzyja rozwojowi raka płuc (BADANIE)”, który został opublikowany na stronie Odkrywamy Zakryte. Już wcześniej podobne doniesienia pojawiały się również za granicą. W Polsce informacje na temat badania weryfikowała redakcja AFP Sprawdzam przy okazji analizy filmu Jerzego Zięby.

Źródło: www.facebook.com

Nieprawidłowa interpretacja badań. Maseczki wcale nie powodują nowotworów

Z artykułu na stronie Odkrywamy Zakryte dowiadujemy się, że częste noszenie maseczek powoduje namnażanie w jamie ustnej drobnoustrojów, które następnie przedostają się do płuc. Autorzy tekstu powołali się na badanie opublikowane w czasopiśmie „Cancer Discovery”, ale wyciągnięte na jego podstawie wnioski okazały się całkowicie bezpodstawne. 

Jaki tytuł nosiło to badanie? Tego z tekstu Odkrywamy Zakryte dowiedzieć się nie dało, a przez to nieco trudniej było zapoznać się z okolicznościami i kontekstem badania. Przez sam fakt, że autorzy zacytowali dane naukowe – nawet jeśli dokonali tego w sposób niepoprawny – wielu użytkowników mogło uznać ich tekst za wiarygodny. 

Na stronie wspomnianego czasopisma naukowego można odnaleźć raport z badań pt. „Lower Airway Dysbiosis Affects Lung Cancer Progression” (tłum. „Dysbioza dolnych dróg oddechowych wpływa na progresję raka płuc”). Jego autorzy zbadali kwestię progresji raka płuc w przypadku rozprzestrzenienia się bakterii z jamy ustnej w dolnych drogach oddechowych. O maseczkach nie ma w artykule ani słowa. Jeden z autorów dr Leopoldo Segal podsumował badanie w następujący sposób:

Agencja Reuters dowiedziała się, że wszyscy uczestnicy badania byli rekrutowani na długo przed pandemią, w latach 2013-2018, a ponieważ w tym czasie noszenie maseczek nie było niczym powszechnym, nie można uznać, że badanie potwierdza tezę o rakogennych właściwościach zakrywania ust i nosa. 

Redakcja AFP Sprawdzam skontaktowała się z przywołanym wcześniej autorem badania. Dr Segal wskazał, że badanie nie dotyczyło noszenia maseczek, więc nie można uznać ich za czynnik sprzyjający zachorowaniom na raka płuc. W odpowiedzi badacz napisał, że:

Podsumowanie

W celu weryfikacji informacji rozpowszechnianych w sieci zawsze warto skorzystać z możliwie najpierwotniejszych źródeł informacji. W artykułach na profilu Odkrywamy Zakryte, których autorzy powoływali się na badanie z „Cancer Discovery”, dokonano cytowań w sposób niezgodny z oryginałem, a także podano zmanipulowane wnioski.

Na temat maseczek pojawia się w sieci wiele nieprawdziwych informacji, które weryfikowaliśmy przy okazji różnych analiz, w tym m.in. „Noszenie maseczki nie jest zagrożeniem dla zdrowia psychicznego i fizycznego” oraz „Nie, ta kobieta nie dostała grzybicy z powodu noszenia maseczki”. Wszystkie fałszywe przekazy łączy negowanie sensu zakrywania ust i nosa za wszelką cenę. Więcej takich doniesień można znaleźć w zestawieniu fałszywych informacji na temat koronawirusa.