FAKE NEWS W PIGUŁCE

12 lutego 2024 roku na Facebooku pojawiła się rolka na temat pierwszej pomocy przy zawale mięśnia sercowego. Wynika z niej, że odpowiednią metodą postępowania jest w tym wypadku podanie DMSO, wody utlenionej, witaminy C czy strofantyny [czas nagrania 00:14].

Źródło: www.facebook.com

Nagranie zdobyło ponad 5,8 tys. reakcji i ponad 1,8 udostępnień. Wśród ponad 240 komentarzy można znaleźć głosy pozytywne wobec słów z filmu i krytykujące konwencjonalne metody leczenia: „tzw 'zachodnia’ medycyna jest juz tak transparentna w tym co robi ludziom, ze dawno powinno byc to uznane za KRYMINAL” – napisał jeden z użytkowników Facebooka [pisownia oryginalna]. „Juz zamowila strofandyne” – poinformował inny internauta.

Kto wypowiada się w filmie? To profesor, od którego odcięła się uczelnia

Rolka pojawiła się na facebookowym profilu o nazwie Skutecznie wyleczyć. To konto, któremu zdarzyło się w przeszłości publikować nieprawdziwe informacje dotyczące zdrowia. W Demagogu pisaliśmy m.in. o powielanych przez nie fałszywych doniesieniach dotyczących norm cholesterolu, a także wprowadzających w błąd informacjach na temat leczenia chorób przewlekłych.

Widoczny w filmie mężczyzna to prof. Andrzej Frydrychowski. Jest on lekarzem, który równolegle do prowadzenia kariery naukowej interesował się rozwiązaniami z pogranicza medycyny naturalnej i alternatywnej. W latach 1973–2017 Frydrychowski był pracownikiem naukowym Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, jednak uczelnia ta odcięła się od jego działań. W oświadczeniu wydanym w 2020 roku, podpisanym przez rektora uczelni, czytamy:

Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc w przypadku zawału? 

W rolce słyszymy, że pierwsza pomoc w przypadku zawału mięśnia sercowego powinna polegać na podaniu DMSO, wody utlenionej, witaminy C lub strofantyny [czas nagrania 00:14]. Jak jednak poinformowano (s. 66) w publikacji „Postępowanie przedszpitalne w ostrych zespołach wieńcowych” (ostre zespoły wieńcowe to termin, który obejmuje zawał mięśnia sercowego oraz dławicę piersiową):

Jeśli mamy do czynienia z zawałem, należy przede wszystkim wezwać pomoc

Jak wynika ze wspomnianej publikacji, podstawowym postępowaniem mogącym uratować życie osobie z zawałem mięśnia sercowego jest wezwanie specjalistycznej pomocy medycznej. Nie należy w takiej sytuacji podawać leków na własną rękę, chyba że te zostały przepisane pacjentowi wcześniej wraz z instrukcją przyjmowania w przypadku zawału serca.

W części zaleceń, np. amerykańskich, można się spotkać z poradą, by w czasie oczekiwania na specjalistyczną pomoc pacjent przyjął kwas acetylosalicylowy, czyli aspirynę. 

DMSO jako pierwsza pomoc w przypadku zawału? Co o tym preparacie mówią badania?

Jedną z substancji, którą według Frydrychowskiego należy podać w przypadku zawału mięśnia sercowego jest DMSO [czas nagrania 00:14]. Preparat ten nie jest jednak zalecany w oficjalnych wytycznych publikowanych przez ekspertów w dziedzinie kardiologii.

Zastosowania medyczne DMSO są ściśle określone. Przykładowo w Stanach Zjednoczonych środek ten został dopuszczony do używania w celu łagodzenia śródmiąższowego zapalenia pęcherza. Udokumentowano również skuteczne miejscowe wykorzystanie DMSO w warunkach szpitalnych w przypadku wynaczynienia – tj. w razie przypadkowego wydostania się leków poza naczynie żylne do innych tkanek. W małych badaniach zasugerowano też możliwe działanie przeciwbólowe DMSO. Kwestia ta wymaga jednak dokładniejszego sprawdzenia.

Jak pisaliśmy w jednej z naszych analiz, nie należy stosować DMSO na własną rękę.

Strofantyna sposobem na zawał? Nauka mówi co innego

Jako odpowiednią pierwszą pomoc w przypadku zawału mięśnia sercowego w rolce wymieniono również strofantynę [czas nagrania 00:14]. Użycie jej nie jest jednak w takiej sytuacji właściwe.

Podawanie strofantyny nie jest rekomendowanym sposobem postępowania w przypadku zawału mięśnia sercowego. Więcej na temat tego, dlaczego substancja ta nie nadaje się do podania pacjentowi z zawałem, przeczytasz w naszej wcześniejszej analizie.

Witamina C a zawał mięśnia sercowego

Zdaniem Frydrychowskiego w przypadku zawału mięśnia sercowego można także podać witaminę C [czas nagrania 00:14]. Tej substancji również nie ma w oficjalnych zaleceniach ekspertów w dziedzinie kardiologii.

Jak podaje Mayo Clinic niektóre badania sugerują, że poszczególne witaminy, w tym witamina C, mogą zmniejszać ryzyko chorób serca. Jednak większe badania kliniczne tego nie udowodniły. Kardiolog dr hab. n. med. Bartosz Hudzik podkreśla w komentarzu dla serwisu Zdrowie.pap.pl, że „nie ma bezpośredniego przełożenia pomiędzy stężeniem witaminy C a zdarzeniami sercowo-naczyniowymi”. Z kolei prof. dr hab. n. med. Marcin Grabowski zauważa:

Woda utleniona nie jest lekarstwem na zawał

W rolce słyszymy, że woda utleniona również ma być pomocna w czasie zawału [czas nagrania 00:14]. Woda utleniona, czyli 3-procentowy roztwór nadtlenku wodoru, nie nadaje się do spożycia. Działa ona drażniąco i może powodować wymioty czy biegunkę. 

Co więcej, nauka zna przypadki wystąpienia zawału mięśnia sercowego właśnie z powodu spożycia nadtlenku wodoru (s. 86). Jak podkreślają eksperci z Dicle University na łamach „Cardiology Journal”, pomimo „niezwykle niewielkiej liczby objawów sercowo-naczyniowych po spożyciu nadtlenku wodoru, takie spożycie może prowadzić do zawału mięśnia sercowego, który może być śmiertelny” (s. 88). 

Skuteczne leczenie nie jest zalecane przez ekspertów?

„Każde podanie tych substancji je zabronione przez medycynę. Znowu zadajemy sobie pytanie: dlaczego? Jeżeli to jest skuteczne, to dlaczego nie wolno stosować czegoś, co jest skuteczne?” – słyszymy w rolce [czas nagrania 00:20]. Wypowiedź ta wpisuje się w narrację znaną z teorii spiskowej o tzw. Big Pharmie.

Jak wspomnieliśmy wyżej, nie udowodniono skuteczności ani DMSO, ani strofantyny, ani też witaminy C czy wody utlenionej w ramach pierwszej pomocy w przypadku zawału mięśnia sercowego. To właśnie z tego powodu podanie tych substancji nie jest zalecane przez ekspertów w zakresie kardiologii.