Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Polska ma być przejęta przez Ukraińców? Fake news!
Informacje zawarte w poście zamieszczonym na Facebooku są fałszywe.
Polska ma być przejęta przez Ukraińców? Fake news!
Informacje zawarte w poście zamieszczonym na Facebooku są fałszywe.
Fake news w pigułce
- Na Facebooku pojawił się post, w którym stwierdzono, że „polski majątek i Polska ma być przejęta przez Ukraińców”. We wpisie zasugerowano, że niedługo dojdzie do zmiany w konstytucji, która miałaby umożliwić takie przejęcie.
- Proponowane zmiany w konstytucji dotyczą dofinansowania polskiej armii oraz wywłaszczenia majątków osób, które wspierają napaść zbrojną, co nie ma związku z przejmowaniem polskich majątków przez Ukraińców.
Na Facebooku opublikowano post, w którym stwierdzono, że „polski majątek i Polska ma być przejęta przez Ukraińców”. Aby to mogło się stać, planowana jest rzekomo zmiana konstytucji, a prezydent podpisał dokument umożliwiający ingerowanie obcych wojsk w życie obywateli.
Post wywołał dyskusję wśród użytkowników portalu. Zamieszczono niemal 200 komentarzy, z których większość jest przychylna prezentowanym we wpisie treściom. „Tak naprawdę to Polacy muszą sobie najpierw uświadomić, że są tu gospodarzami i tak naprawdę nie przejmować się, co kto sobie zaplanował,wszystko zależy od ludzi, ale jak na razie to widać że ta sytuacja sługusa innych im odpowiada” – napisał jeden z komentujących.
Projekt zmiany zapisów konstytucji dotyczy majątków osób wspierających napaść zbrojną i nie dotyczy Polaków
We wpisie podane są link do artykułu na stronie prawy.pl oraz zrzuty ekranu z treścią tego tekstu. W artykule stwierdzono, że „premier Mateusz Morawiecki oficjalnie zapowiedział, że w konstytucji ma być zapis o przekazywaniu majątku obcemu państwu, tj. Ukrainie”. Napisano, że premier „wprost zadeklarował, że chce wpisania do konstytucji zapisu o odbieraniu majątków i przekazywania go obcemu państwu”.
Czy jest tak faktycznie, jak podaje się w mediach społecznościowych? W projekcie ustawy wyraźnie zapisano, że „wywłaszczenie nie będzie mogło objąć obywateli Rzeczypospolitej Polskiej”. Jak czytamy, w projekcie zmiany Konstytucji RP po art. 234 miałby zostać dodany art. 234a.
„Art. 234a. l. W razie napaści zbrojnej dokonanej przez obce państwo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub powodującej bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej Polskiej napaści na terytorium innego państwa, majątek osób fizycznych niebędących obywatelami polskimi, osób prawnych oraz innych podmiotów, który znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może zostać przejęty przez Skarb Państwa z mocy prawa i bez odszkodowania, w przypadku gdy można domniemywać, że majątek ten jest lub może być wykorzystany w jakiejkolwiek części do finansowania lub wspierania w innej formie napaści zbrojnej dokonanej przez obce państwo lub działań związanych z tą napaścią, w szczególności ze względu na osobiste, organizacyjne lub finansowe powiązania właściciela majątku z władzami publicznymi tego państwa”.
Poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 7 kwietnia 2022 roku
Zmiany proponowane w projekcie zakładają, aby bez wypłaty odszkodowania można było przejąć majątek osoby, jeśli przypuszcza się, że majątek ten jest lub może być wykorzystywany do wspierania napaści zbrojnej.
Zgodnie z art. 21 ust. 2 Konstytucji RP wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdy jest dokonywane „na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem”. Pomysłodawcy projektu tłumaczą, że zmiany mają dotyczyć możliwości odjęcia majątku w przypadku, gdy „można domniemywać, że może on służyć wspieraniu agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę i dokonywaniu zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości”.
W uzasadnieniu projektu czytamy, że konieczność wypłacenia odszkodowania za wywłaszczenie „potencjalnym sponsorom działań wojennych” stałoby w sprzeczności z celem tego wywłaszczenia. Majątek uzyskany poprzez wywłaszczenie, według zapisów projektu, „przejdzie na własność Skarbu Państwa, a następnie zostanie przeznaczony na rzecz wsparcia ofiar danej napaści zbrojnej”.
Obce wojska mogą strzelać do obywateli Polski? To fałszywa narracja rozpowszechniana w sieci
We wpisie zamieszczono informację, że prezydent „już jakiś czas temu podpisał że w razie wojny domowej obce wojska mogą strzelać do Obywateli”. Wiadomość odnosi się do postanowienia Prezydenta RP, w świetle którego prezydent wyraził zgodę na pobyt sojuszniczych kontyngentów wojskowych na terytorium Polski. Więcej na ten temat przeczytasz w jednej z naszych analiz – jak ustaliliśmy, jest to fałszywa informacja.
Postanowienie uprawnia żołnierzy do korzystania ze środków przymusu bezpośredniego jedynie w ściśle określonych okolicznościach związanych z bezpośrednim zagrożeniem ich zdrowia lub życia, np. na wypadek niespodziewanego ataku na jednostkę wojskową. Żołnierze obcych wojsk nie mogą zatem używać środków bezpośredniego przymusu wobec polskich obywateli w dowolny sposób.
Osoby z Ukrainy nie są przesiedleńcami. Elementy pogardliwych narracji wobec uchodźców
Proponowane w poselskim projekcie zmiany konstytucji oraz rzekome uprawnienie obcych wojsk do strzelania do Polaków ma dowodzić tego, że uchodźcy z Ukrainy to w rzeczywistości „przesiedleńcy”. „Niestety, ale teoria o tym, że mamy do czynienia z akcją przesiedleńczą, ma bardzo mocne fundamenty i z każdym dniem widzimy, że to właśnie w tym kierunku zmierza” – napisano w artykule.
Fałszywe informacje na temat możliwych zmian w ustawie zasadniczej prowadzą do niezgodnego z prawdą wniosku, że przybycie Ukraińców do Polski stanowi element akcji przesiedleńczej, której efektem ma być połączenie narodów w jeden lub przejęcie Polski przez Ukraińców.
Nazywanie uchodźców „przesiedleńcami” jest częścią dezinformującej narracji. W rzeczywistości Ukraińcy przyjeżdżają do Polski, ponieważ uciekają przed wojną i nie zostali przymuszeni do wybrania Polski jako kraju docelowego. Więcej na ten temat znajdziesz w naszych analizach.
Podsumowanie
Informacje zamieszczane przez anonimowe profile w mediach społecznościowych nie zawsze znajdują potwierdzenie w źródłach. Tak jest w przypadku opisywanego posta. Przekazano w nim fałszywe informacje na temat projektu zmian w konstytucji, a w celu przekonania do nich odbiorców wykorzystano działanie na emocjach oraz inne fake newsy – dotyczący rzekomego prawa obcych wojsk do strzelania do Polaków oraz nazywający uchodźców „przesiedleńcami”.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter