Fake news w pigułce

Na Facebooku opublikowano post, w którym stwierdzono, że „polski majątek i Polska ma być przejęta przez Ukraińców”. Aby to mogło się stać, planowana jest rzekomo zmiana konstytucji, a prezydent podpisał dokument umożliwiający ingerowanie obcych wojsk w życie obywateli.

Źródło: www.facebook.com

Post wywołał dyskusję wśród użytkowników portalu. Zamieszczono niemal 200 komentarzy, z których większość jest przychylna prezentowanym we wpisie treściom. „Tak naprawdę to Polacy muszą sobie najpierw uświadomić, że są tu gospodarzami i tak naprawdę nie przejmować się, co kto sobie zaplanował,wszystko zależy od ludzi, ale jak na razie to widać że ta sytuacja sługusa innych im odpowiada” – napisał jeden z komentujących.

Projekt zmiany zapisów konstytucji dotyczy majątków osób wspierających napaść zbrojną i nie dotyczy Polaków

We wpisie podane są link do artykułu na stronie prawy.pl oraz zrzuty ekranu z treścią tego tekstu. W artykule stwierdzono, że „premier Mateusz Morawiecki oficjalnie zapowiedział, że w konstytucji ma być zapis o przekazywaniu majątku obcemu państwu, tj. Ukrainie”. Napisano, że premier „wprost zadeklarował, że chce wpisania do konstytucji zapisu o odbieraniu majątków i przekazywania go obcemu państwu”.

Czy jest tak faktycznie, jak podaje się w mediach społecznościowych? W projekcie ustawy wyraźnie zapisano, że „wywłaszczenie nie będzie mogło objąć obywateli Rzeczypospolitej Polskiej”. Jak czytamy, w projekcie zmiany Konstytucji RP po art. 234 miałby zostać dodany art. 234a.

Zmiany proponowane w projekcie zakładają, aby bez wypłaty odszkodowania można było przejąć majątek osoby, jeśli przypuszcza się, że majątek ten jest lub może być wykorzystywany do wspierania napaści zbrojnej.

Zgodnie z art. 21 ust. 2 Konstytucji RP wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdy jest dokonywane „na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem”. Pomysłodawcy projektu tłumaczą, że zmiany mają dotyczyć możliwości odjęcia majątku w przypadku, gdy „można domniemywać, że może on służyć wspieraniu agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę i dokonywaniu zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości”.

W uzasadnieniu projektu czytamy, że konieczność wypłacenia odszkodowania za wywłaszczenie „potencjalnym sponsorom działań wojennych” stałoby w sprzeczności z celem tego wywłaszczenia. Majątek uzyskany poprzez wywłaszczenie, według zapisów projektu, „przejdzie na własność Skarbu Państwa, a następnie zostanie przeznaczony na rzecz wsparcia ofiar danej napaści zbrojnej”. 

Obce wojska mogą strzelać do obywateli Polski? To fałszywa narracja rozpowszechniana w sieci

We wpisie zamieszczono informację, że prezydent „już jakiś czas temu podpisał że w razie wojny domowej obce wojska mogą strzelać do Obywateli”. Wiadomość odnosi się do postanowienia Prezydenta RP, w świetle którego prezydent wyraził zgodę na pobyt sojuszniczych kontyngentów wojskowych na terytorium Polski. Więcej na ten temat przeczytasz w jednej z naszych analiz – jak ustaliliśmy, jest to fałszywa informacja.

Osoby z Ukrainy nie są przesiedleńcami. Elementy pogardliwych narracji wobec uchodźców

Proponowane w poselskim projekcie zmiany konstytucji oraz rzekome uprawnienie obcych wojsk do strzelania do Polaków ma dowodzić tego, że uchodźcy z Ukrainy to w rzeczywistości „przesiedleńcy”. „Niestety, ale teoria o tym, że mamy do czynienia z akcją przesiedleńczą, ma bardzo mocne fundamenty i z każdym dniem widzimy, że to właśnie w tym kierunku zmierza” – napisano w artykule.

Fałszywe informacje na temat możliwych zmian w ustawie zasadniczej prowadzą do niezgodnego z prawdą wniosku, że przybycie Ukraińców do Polski stanowi element akcji przesiedleńczej, której efektem ma być połączenie narodów w jeden lub przejęcie Polski przez Ukraińców.

Nazywanie uchodźców „przesiedleńcami” jest częścią dezinformującej narracji. W rzeczywistości Ukraińcy przyjeżdżają do Polski, ponieważ uciekają przed wojną i nie zostali przymuszeni do wybrania Polski jako kraju docelowego. Więcej na ten temat znajdziesz w naszych analizach.

Podsumowanie

Informacje zamieszczane przez anonimowe profile w mediach społecznościowych nie zawsze znajdują potwierdzenie w źródłach. Tak jest w przypadku opisywanego posta. Przekazano w nim fałszywe informacje na temat projektu zmian w konstytucji, a w celu przekonania do nich odbiorców wykorzystano działanie na emocjach oraz inne fake newsy – dotyczący rzekomego prawa obcych wojsk do strzelania do Polaków oraz nazywający uchodźców „przesiedleńcami”.