FAKE NEWS W PIGUŁCE

14 lipca 2023 roku na facebookowym profilu o nazwie Skutecznie Wyleczyć pojawiło się nagranie z informacjami na temat cukrzycy typu 2. Występuje w nim prof. Andrzej Frydrychowski – dawny pracownik naukowy Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, od którego poglądów uczelnia się odcięła.

W filmie mówi on, że cukrzycę typu 2 „można wyleczyć […] w ciągu pół roku, tylko i wyłącznie stosując dietę i ruch” (czas nagrania 00:00). W kwestii żywienia proponuje tzw. post przerywany, który – stosowany „nawet na co dzień” – ma umożliwić wyjście z cukrzycy (czas nagrania 00:18).

Źródło: www.facebook.com

Nagranie zdobyło ponad 4 tys. polubień, niemal 160 komentarzy i ponad 820 udostępnień. Wśród komentarzy znalazły się takie głosy: „Brawo Panie doktorze! Wreszcie to ktoś powiedział głośno!”; „Doktorze dziękuje za Pana wsparcie”. Z drugiej strony niektórzy użytkownicy krytykowali treść filmu: „Z cukrzycą 2 można wygrać a nie wyleczyć! Biały fartuch i można fantazjować”; „Mi Pani doktor powiedziała że takiego postu nie wolno stosować przy cukrzycy 2 typu tz lekarz od leczenie cukrzyków kto ma rację Pan czy lekarz”.

Kim jest mężczyzna z filmu? Nie ma specjalizacji w leczeniu cukrzycy

Prof. Andrzej Frydrychowski to lekarz, który równolegle do prowadzenia kariery naukowej interesował się rozwiązaniami z pogranicza medycyny naturalnej i alternatywnej. Prof. Frydrychowski jest prezesem Towarzystwa Lekarzy Medycyny Zintegrowanej, które powiela wiadomości na temat niepotwierdzonych naukowo terapii (1, 2, 3) m.in. za pośrednictwem Facebooka – pisaliśmy o tym w jednej z naszych analiz.

W latach 1973–2017 Frydrychowski był pracownikiem naukowym Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, jednak uczelnia ta odcięła się od jego działań. W oświadczeniu wydanym w 2020 roku, podpisanym przez rektora uniwersytetu, czytamy:

W dodatku prof. Andrzej Frydrychowski nie jest specjalistą z zakresu diabetologii ani dietetyki. Z informacji zawartych w rejestrze Naczelnej Izby Lekarskiej (NIL) wynika, że jego specjalizacją jest chirurgia ogólna. 

Źródło: www.rejestr.nil.org.pl

Czym jest post przerywany i czy w ogóle działa na cukrzycę typu 2?

Według informacji zawartych w nagraniu cukrzycę typu 2 można „wyleczyć” w ciągu pół roku, wyłącznie „stosując dietę i ruch” (czas nagrania 00:00). Zgodnie z przekazem właściwym rozwiązaniem ma być oparcie swojego żywienia o tzw. post przerywany.

Jak podkreśla Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej (NCEŻ): „warunkiem uzyskania korzyści zdrowotnych ze stosowania postu przerywanego jest jakościowa, zbilansowana dieta, dostarczająca niezbędnych dla organizmu człowieka składników”. Samo zastosowanie postu przerywanego nie oznacza od razu, że odżywianie w ten sposób jest zdrowe – należy zwracać uwagę na jakość spożywanych produktów. NCEZ informuje, że „przestrzeganie jedynie czasu spożywania posiłków nie jest wystarczające dla uzyskania korzyści zdrowotnych”.

Post przerywany a cukrzyca – nauka nie ma jednoznacznej odpowiedzi

Z pracy naukowej opublikowanej na łamach „The Journal of Clinical Endocrynology and Metabolism” wskazują, że post przerywany może wykazywać skuteczność w remisji cukrzycy. Trzeba jednak zauważyć, że badanie przeprowadzono na niewielkiej grupie – liczącej w sumie 72 osoby (badanych podzielono na osoby z dietą oraz grupę kontrolną). Wyniki badania wskazują, że nie ma mowy o całkowitym wyleczeniu, tylko o potencjalnym częściowym ustąpieniu lub zahamowaniu występowania objawów choroby. 

Jak można wnioskować z innego badania, mechanizm działania postu przerywanego prawdopodobnie przynajmniej częściowo wynika z jego korzystnego efektu dla trzustki. Jak podkreśla jednak NCEŻ, dokładne mechanizmy odpowiedzialne za korzystne działanie postu przerywanego pozostają nieznane.

Pomimo obiecujących wstępnych wyników trudno mówić o potwierdzonej skuteczności tego rodzaju diety w leczeniu lub nawet remisji cukrzycy. Doniesienia naukowe dowodzące zasadności stosowania postu przerywanego u diabetyków tak komentuje prof. Tom Sanders, specjalista w zakresie dietetyki i żywienia z King’s College London:

W walce z cukrzycą chodzi o zdrową dietę, nie o konkretny rodzaj postu

Każda zbilansowana i dobrze zaplanowana dieta, która zakłada redukcję podaży kalorii, może oddziaływać korzystnie na pacjentów z cukrzycą typu 2, którzy zmagają się z otyłością. W tym przypadku post przerywany wydaje się tak samo skuteczny jak inne diety.

Jak wyjaśnia dr Duane Mellor, dietetyk z Aston University, „jednym z najlepszych predyktorów osiągnięcia remisji w cukrzycy typu 2 jest utrata masy ciała. Nie można stwierdzić, czy to post przerywany pomaga w wywołaniu remisji, ponieważ najprawdopodobniej jest ona skutkiem utraty masy ciała”. Podobnego zdania jest Prof. Keith Frayn, ekspert ds. metabolizmu człowieka z Uniwersytetu Oksfordzkiego, który podkreśla:

W przypadku diety w czasie cukrzycy konieczna jest konsultacja z lekarzem

Naukowcy mają wątpliwości co do skuteczności stosowania postu przerywanego w ramach walki z cukrzycą. Część źródeł podaje, że w przypadku pacjentów zmagających się z tą chorobą i stosujących omawiany rodzaj diety możliwe jest wystąpienie hipoglikemii.

Stosowanie postu przerywanego przez osoby chorujące na cukrzycę nie jest jednak całkowicie zakazane. Najlepszym rozwiązaniem będzie zawsze konsultacja z lekarzem – a nie samodzielne wprowadzanie określonej diety na podstawie informacji z nagrania na Facebooku.