FAKE NEWS W PIGUŁCE

Jeden z naszych czytelników zgłosił nam nagranie opublikowane przez Komisję Krajową WZZ „Sierpień 80” 2 maja 2023 roku na Facebooku. Kilkuminutowy materiał wideo uderza w samochody elektryczne, ponieważ podano informację o długim czasie gaszenia w przypadku pożaru tego typu aut (czas nagrania 0:01). Omówiono też trudności związane z płonącym elektrykiem w garażu podziemnym (czas nagrania 1:32). Autor materiału przestrzega także przed ryzykiem związanym z pożarem auta elektrycznego, które miałoby być znacznie większe niż w przypadku samochodu o napędzie spalinowym (czas nagrania 2:55).

Fot. Facebook.com

Materiał udostępniony na Facebooku pochodzi z TikToka (konto, które opublikowało nagranie, już nie istnieje). Oryginalne wideo opublikowane zostało przez kanał Miłośnicy czterech kółek -zrób to sam. Nagranie, nazwane „Tak KOŃCZĄ »wspaniałe « ELEKTRYKI. Czyli EKO ŚCIEMA pełną GĘBĄ!”, to kolejny materiał krytykujący samochody elektryczne na tym kanale.

Wideo na Facebooku wyświetlono ponad 2 mln razy, a wpis zebrał prawie 30 tys. pozytywnych reakcji. Komentarze pod materiałem entuzjastycznie odnoszą się do tez stawianych na wideo i zgadzają się, że auta elektryczne to element ekologicznej hipokryzji: „Brawo eko k….mać! Czysta propaganda the billi!”, „Jak ten gość się nazywa? Oczywiście ma rację, szkoda że takie głosy jeszcze niezbyt mocno się przebijają”, „Brawo „ekolodzy”. Raczej ekozj….”.

Ile średnio trwa akcja gaszenia pożaru samochodu elektrycznego w Polsce?

W materiale wideo możemy usłyszeć, jak mężczyzna mówi, że: „Najdłuższy pożar w Polsce, jaki odbył się – samochodu elektrycznego – trwał 9 godzin” (czas nagrania 0:01). Sposób przedstawienia tej informacji może wpłynąć na odbiorcę, który stwierdzi, że gaszenie wszystkich pożarów samochodów elektrycznych trwa tak długo.

Wśród interwencji podanych w statystykach straży pojawiają się akcje trwające kilkadziesiąt minut, ale i takie, które trwają od godziny do kilku godzin.

Kontener gaśniczy to kuriozum? Nie, to zwykła procedura Straży Pożarnej

W analizowanym materiale znalazło się także odniesienie do metod stosowanych przez Straż Pożarną w gaszeniu pożarów samochodów elektrycznych: „Zaczyna się na koszt podatników wyposażać straż pożarną w specjalne kontenery, które mają przyjechać do pożaru, auto palące się ma być wrzucone w ten kontener, tam ma się dopalać, tam ma być zalane wodą i tam ma już być zgaszone. Kuriozum, prawda?” (czas nagrania 0:11).

Kontenery ratownicze to specjalistyczny sprzęt gaśniczy będący na wyposażeniu polskiej straży pożarnej. Mają one kilka zastosowań, np. jako „bufor wodny” zmniejszający ryzyko utraty zapasów wody w trakcie akcji gaśniczej.

Nie zawsze gaszenie pojazdu elektrycznego sprowadza się do korzystania z kontenera. Do radzenia sobie z pożarem samochodu elektrycznego, zwłaszcza jeśli nie zapalił się akumulator, można stosować zwykłe środki gaśnicze:

• niewielkie pożary: „można gasić wodą lub gaśnicą ABC lub AB”,
• rozwinięte pożary: „należy gasić wodą”,
• widoczne pożary akumulatora: „należy gasić wodą” (s. 11).

Pożary samochodów elektrycznych gorsze od pożarów aut spalinowych? To nieprawda

W nagraniu pojawia się również temat ryzyka związanego z pożarem samochodu elektrycznego w porównaniu z pożarem auta spalinowego: „Nie istnieje zbyt duże ryzyko utraty życia, jeśli osobówka się zapali (…) nie ma takiego ryzyka jak w samochodzie elektrycznym” (czas nagrania 2:55).

Eksperci wskazują, że rodzaj napędu w samochodzie nie jest kluczowym czynnikiem w rozwoju pożaru pojazdu. Jak powiedział portalowi wysokienapiecie.pl  Jan Rachoń, rzeczoznawca ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, większe znaczenie w tym kontekście ma wielkość samochodu. Duże samochody mają więcej tworzyw sztucznych, które są głównym „paliwem” dla pożaru.

Zdaniem dr hab. inż. Wojciecha Węgrzyńskiego znaczenie ma także ilość paliwa w baku pojazdu:

Bryg. mgr inż. Karol Kierzkowski w podcaście „Elektrycznie tematyczni” wyjaśnia, że każdy samochód jest trudny do ugaszenia, jeśli pożar obejmie kabinę, a gaszenie samochodu elektrycznego wygląda bardzo podobnie do gaszenia samochodu spalinowego. Używa się w tym celu przede wszystkim wody (czas nagrania 18:48).

Nie będzie samochodów spalinowych za 12 lat? Wciąż będzie można nimi jeździć

Podczas oglądania filmu możemy także usłyszeć o rzekomych planach zakazu korzystania z samochodów spalinowych: „Dlaczego dopiero teraz, kiedy prawo podpisano, plan wprowadzono w życie, że już nie będzie samochodów spalinowych za 12 lat, zastanawiamy się nad problemem pożarów elektrycznych” (czas nagrania 1:16).

Autor tezy odnosi się do planów Unii Europejskiej, mających zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych w sektorze transportu. Przyjęte w marcu 2023 roku rozporządzenie zakłada, że nowe samochody osobowe i dostawcze do 2035 roku będą emitowały o 100 proc. mniej CO₂.

Czy da się ugasić pożar samochodu elektrycznego w garażu podziemnym?

Innym tematem poruszanym w nagraniu jest kwestia bezpieczeństwa pojazdów elektrycznych w garażach podziemnych. Jak mówi mężczyzna na nagraniu: „Wyobraźcie sobie w garażu podziemnym pożar samochodu elektrycznego. No nie do ugaszenia” (czas nagrania 1:32).

Tezie tej łatwo zaprzeczyć, podając przykład pożaru samochodu elektrycznego w Czechach z 4 maja 2023 roku. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego sprzętu, takiego jak podnośniki hydrauliczne, strażacy mieli dostęp do baterii pojazdu. Tym samym pożar udało ugasić się w dwie godziny.

Kwestia pożarów samochodów elektrycznych w zamkniętych pomieszczeniach była tematem raportu szwedzkiego narodowego instytutu badawczego RISE (RISE Research Institutes of Sweden). W podsumowaniu autorzy podkreślają, że choć dostępne dane na ten temat wciąż są nieliczne, to nie wskazują one na to, że ryzyko pożaru samochodu elektrycznego jest większe od pożaru samochodu o napędzie spalinowym (s. 4).

W dokumencie znalazły się także najskuteczniejsze środki zmniejszające ryzyko rozprzestrzeniania się pożaru w przestrzeniach zamkniętych. Są to:

• systemy wczesnego wykrywania pożaru,
• instalacje opryskowe w garażach,
• zwiększenie odległości między pojazdami oraz stropem.

Autorzy raportu podkreślają, że:

Uczestnicy szczytu klimatycznego ładowali Teslę przez ładowarki napędzane silnikiem diesla? To fałsz!

Podsumowaniem nagrania jest anegdota dotycząca uczestników szczytu klimatycznego, którzy rzekomo mieli ładować auta elektryczne przez ładowarki napędzane silnikami diesla: „A szczytem już hipokryzji są ci wszyscy ludzie, którzy o tym decydują, przyjeżdżając na szczyty klimatyczne, jak ostatnio miało miejsce, na przykład swoimi pięknymi Teslami, manifestując, jak bardzo nie są ekopozytywni. I niestety okazało się, że zabrakło ładowarek pod jednym z hoteli do takich konferencji i podstawiono im agregat diesla” (czas nagrania 4:45). 

Doniesienia dotyczące rzekomego korzystanie z silników diesla do naładowania samochodów elektrycznych pochodzą z 2021 roku. To właśnie wtedy, przy okazji szczytu COP 26 w Szkocji, pojawiły się w sieci artykuły powielające tę informację. I choć faktycznie wykorzystano wówczas generatory prądu, to nie były one na olej napędowy.

Jak wykazało badanie z 2018 roku, HVO – w porównaniu do zwykłego oleju napędowego – powodowało mniej zanieczyszczeń. Silnik diesla pracujący na oleju roślinnym emitował mniej tlenku węgla, dwutlenku węgla i węglowodorów. Mimo to decyzja o korzystaniu z aut elektrycznych spotkała się z krytyką m.in. szkockiej koalicji zrównoważonego transportu, której dyrektor stwierdził, że paneliści powinni skorzystać raczej z elektrycznych autobusów.