Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
5 min czytania
Prezydent obiecuje 12 tys. złotych dla każdego Polaka? Fałsz
Na Facebooku pojawiło się nagranie z Andrzejem Dudą, które jest próbą wyłudzenia danych użytkowników.
fot. Facebook / Modyfikacje: Demagog
Prezydent obiecuje 12 tys. złotych dla każdego Polaka? Fałsz
Na Facebooku pojawiło się nagranie z Andrzejem Dudą, które jest próbą wyłudzenia danych użytkowników.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- Na facebookowym profilu Dziennik Informacyjny opublikowano film, w którym prezydent Andrzej Duda mówi o podpisaniu nowej ustawy. Zgodnie z nią każdy Polak miałby zacząć zarabiać min. 12 tys. złotych [czas nagrania 0:04]. Na nagraniu prezydent Andrzej Duda zachęca do wejścia na konkretną stronę, aby zapoznać się z artykułem dotyczącym projektu.
- Jest to próba oszustwa, która ma na celu pozyskanie danych użytkowników. Link prowadzący do strony służy do podszywania się pod inne witryny internetowe w celu wyłudzenia danych osobowych. Film został wygenerowany przy użyciu sztucznej inteligencji (deepfake).
8 listopada 2023 roku na facebookowym profilu Dziennik Informacyjny opublikowano film, w którym prezydent Andrzej Duda mówi o podpisaniu nowej ustawy. Zgodnie z nią każdy Polak miałby zacząć zarabiać min. 12 tys. złotych.
Prezydent Andrzej Duda miał powiedzieć: „Podpisałem nową ustawę. Teraz każdy Polak będzie mógł zarabiać od 12 tysięcy złotych, bez ryzyka. Pomożemy każdemu Polakowi zacząć zarabiać pasywnie dzięki nowemu projektowi rządowemu. Przejdź na stronę i zapoznaj się z artykułem” [czas nagrania 00:00].
Nagranie z Andrzejem Dudą zostało spreparowane z pomocą sztucznej inteligencji. Jest to tzw. deepfake, powstający dzięki działaniu algorytmów sztucznej inteligencji tworzących zmanipulowane, ruchome obrazy z głosem konkretnej osoby.
Źródło: www.facebook.com
Film wyświetlono ponad 44 tys. razy. Komentarze wskazują na to, że niektórzy internauci uwierzyli w autentyczność nagrania. Jak możemy przeczytać: „Powinien występować w kabaretach”, „Prezydent do kabaretu”. Znajdziemy także wypowiedzi zwracające uwagę na to, że film jest oszustwem [pisownia oryginalna]: „To jest spreparowane”, „Ludzie pr:eciez to jest fotomoto ..m”.
Profil Dziennik Informacyjny, który opublikował nagranie, ma 68 polubień i 78 obserwujących – znacznie mniej niż zdobywają wiarygodne media. Nie znajdziemy na nim żadnych opinii ani też oznaczenia potwierdzającego weryfikację konta.
Film został wygenerowany dzięki sztucznej inteligencji
Wideo zamieszczone przez Dziennik Informacyjny zostało przerobione. Prezydent nie wypowiedział przypisywanych mu słów.
Oryginalne nagranie powstało w Kielcach 4 października 2023 roku. Opublikowano je na oficjalnym koncie prezydenta Andrzeja Dudy na platformie YouTube. Film przedstawia prezydenta podczas konferencji prasowej. Zorganizowano ją w związku z rozmową telefoniczną, w której uczestniczył Andrzej Duda, przedstawiciele państw G7, a także przewodnicząca Komisji Europejskiej, szef Rady Europejskiej, sekretarz generalny NATO i prezydent Rumunii. Tematem rozmowy była obecna sytuacja w Ukrainie, a także omówienie planu odbudowy kraju.
Informacje o wydarzeniu możemy także znaleźć na oficjalnej stronie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezydent podpisał nową ustawę? To deepfake
Wśród dostępnych na stronie sejmowej projektów ustaw nie znajdziemy takiego, który gwarantowałby każdemu Polakowi zarobki zaczynające się od 12 tys. złotych. Również żadne wiarygodne doniesienia medialne nie potwierdzają istnienia takiego pomysłu. Obecnie minimalna płaca krajowa wynosi 3 600 zł brutto. Od 1 stycznia 2024 roku będzie to kwota 4 242 zł brutto.
Mając dostęp do istniejących nagrań głosu danej osoby, sztuczna inteligencja jest w stanie go odwzorować. Dodatkowo algorytmy AI potrafią tworzyć kopie obrazów lub nagrań, które trudno odróżnić od oryginału. Deepfake’i bywają wykorzystywane w przypadku polityków oraz osób znanych.
Niebezpieczne linki prowadzące do rejestracji
Zmanipulowane nagranie zachęca do odwiedzenia konkretnej strony internetowej w celu zapoznania się z nowym projektem. Obok filmu znajdziemy opis [pisownia oryginalna]: „Przeczytaj wiadomosci”, który może wskazywać, że link do strony jest bezpośrednio wysyłany w wiadomościach do zainteresowanych użytkowników.
W celu sprawdzenia strony, o której słyszymy w przerobionym nagraniu, przeszukaliśmy Bibliotekę reklam na Facebooku. Udało nam się odnaleźć wskazane wideo, które okazało się reklamą. Na podanym profilu znajdziemy wiele podobnych reklam zachęcających do inwestowania.
Po otwarciu linku (podajemy go z bezpiecznej, zarchiwizowanej formie) w wirtualnej przeglądarce zostaliśmy przekierowani do strony podszywającej się pod serwis deon.pl. Na ekranie pojawił się formularz rejestracyjny, który wymagał podania danych osobowych. Deon.pl to katolicka strona, która nie ma nic wspólnego z fałszywą stroną do inwestowania, o której mowa w nagraniu. Możemy ją przeglądać bez logowania oraz bez przekazywania swoich danych.
Dane przekazane w formularzu trafiają do oszustów internetowych. Próba wyłudzenia może także dotyczyć danych uwierzytelniających do Facebooka i Google. Wskazują na to odnośniki do zalogowania się na tych platformach.
Źródło: strona oszustów
Po wejściu w podany link następnego dnia okazało się, że strona jest już nieaktywna. Możemy jednak zauważyć logo telewizji TVN, co nasuwa podejrzenia, że link może być także używany do podszywania się pod inne witryny internetowe.
Źródło: strona oszustów
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
