Fake news w pigułce

24 kwietnia 2024 roku na portalu Threads opublikowano wpis dotyczący pochodzenia emisji gazów cieplarnianych i ich wpływu na klimat. Napisano, że „większość emisji gazów pochodzi z prywatnych odrzutowców sławnych ludzi i np olbrzymich fabryk w Azji” [pisownia oryginalna]. 

Źródło: www.threads.net

Globalne emisje CO₂ pochodzące z lotnictwa

W 2019 roku lotnictwo stanowiło 2,5 proc. światowej emisji dwutlenku węgla. W 2021 roku było odpowiedzialne za ok. 4 proc. globalnego ocieplenia. Dla porównania: badanie z 2022 roku wskazuje, że siły zbrojne na świecie powodują 5,5 proc. emisji dwutlenku węgla. 

Jak podaje strona Our World in Data: 

Możemy także przeczytać, że większe zapotrzebowanie na latanie oraz zmiany w technologii przyczyniły się do tego, że w 2019 roku lotnictwo wyemitowało ok. 1 mld ton gazów cieplarnianych. W 1990 roku było to ok. 0,5 mld ton. 

Na stronie Statista znajdziemy informacje na temat przewidywanej emisji dwutlenku węgla pochodzącej z przemysłu lotniczego w latach 2022–2050. Zgodnie z tymi szacunkami „całkowita emisja z przemysłu lotniczego spadnie do 400 mln ton dwutlenku węgla (CO₂) do 2050 roku, jeśli zostaną wdrożone zrównoważone paliwa lotnicze”. 

Emisja gazów z prywatnych odrzutowców

We wpisie czytamy, że większość emisji gazów cieplarnianych tworzą prywatne odrzutowce oraz fabryki w Azji. 

W czasie pandemii zwiększyła się liczba podróży prywatnymi odrzutowcami. Obecnie ta sytuacja nadal się utrzymuje. Jednak loty prywatne stanowią małą część komercyjnych lotów pasażerskich. W badaniu z 2022 roku dotyczącym emisji z ok. 250 prywatnych odrzutowców, za okres od stycznia 2019 roku do października 2022 roku, czytamy, że: „całkowita emisja dwutlenku węgla wynosi od 450 do 500 mln ton. Roczna emisja z tych wybranych odrzutowców jest równoważna emisji 40 000 mieszkańców świata”. 

Jak podaje strona Transport & Environment (T&E), prywatne odrzutowce wytwarzają od 5 do 14 razy więcej zanieczyszczeń niż samoloty komercyjne (w przeliczeniu na pasażera) oraz 50 razy więcej zanieczyszczeń niż pociągi. 

Fabryki w Azji wytwarzają najwięcej gazów cieplarnianych?

Azja emituje około połowy światowych emisji CO₂. W 2022 roku Azja i Pacyfik wytworzyły 17,96 mld ton emisji dwutlenku węgla. Drugim w kolejności kontynentem była Ameryka Północna, gdzie wyprodukowano 5,9 mld ton CO₂. Kolejna była Europa – ok. 3,8 mld ton. 

Wbrew twierdzeniom pojawiającym się we wpisie nie można jednoznacznie stwierdzić, że to fabryki zlokalizowane w krajach azjatyckich odpowiadają za największe emisje gazów cieplarnianych. Zgodnie z danymi opracowanymi przez International Energy Agency (IEA), w regionie Azji i Pacyfiku w 2021 roku 69,4 proc. emisji dwutlenku węgla pochodziło z sektora producentów energii elektrycznej i ciepła. Przemysł (obejmujący fabryki) znalazł się na drugim miejscu i odpowiadał za ok. 16 proc. emisji. 

Jednak, jak podkreślają eksperci IEA, w badaniach nie uwzględniono emisji dwutlenku węgla, które powstają podczas niektórych procesów, np. produkcji cementu. Całkowity udział fabryk w zanieczyszczaniu powietrza jest więc trudny do określenia.

Działania Unii Europejskiej w sektorze lotnictwa

Celem Europejskiego Zielonego Ładu jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Jak podaje Komisja Europejska, dwutlenek węgla pochodzący z lotnictwa ujęto w 2012 roku w unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Na tej samej stronie czytamy: 

System handlu uprawnieniami do emisji spowodował redukcję emisji dwutlenku węgla w sektorze lotniczym o ponad 17 mln ton rocznie. Istnieje także program kompensacji i redukcji emisji dwutlenku węgla w lotnictwie międzynarodowym (CORSIA), który zakłada utrzymanie emisji CO₂ zgodnie z poziomem z 2020 roku dzięki nałożeniu na linie lotnicze zobowiązania do zrównoważenia wzrostu emisji po 2020 roku.