Nieumiejętna analiza danych urzędowych oraz treści naukowych może sprzyjać wyciąganiu błędnych wniosków. W czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 zjawisko to przybrało szczególnie duże rozmiary, co doprowadza często do budowy fałszywych narracji. Ostatni z takich przypadków dotyczy nieprawdziwej teorii, jakoby systemy testowania COVID-19 zostały opracowane w 2015 i 2017 roku. Na tej podstawie zwolennicy teorii spiskowych stwierdzili, że pandemia została zaplanowana. 

Informacje na ten temat zostały opublikowane m.in. na stronie Odkrywamy Zakryte, skąd zawędrowały do mediów społecznościowych, docierając do ponad miliona użytkowników, m.in. poprzez profile, takie jak Globalne oślepienie, Świadomy Człowiek czy też Wirtualny Partyzant.

Źródło: www.facebook.com

Fałszywa informacja przyczyniła się do utrwalenia szkodliwych przekonań na temat istnienia „globalnego spisku” i zaplanowanej pandemii, o czym świadczą komentarze zamieszczane pod przekierowaniem do tekstu: „Cały wirus to oszustwo”, „Za całą akcją, stoi kreator światowego ludobójstwa, ukrytego pod maską charytatywności – Bill Gates”, pisali użytkownicy Facebooka. 

Fałszywa teoria na temat patentu opracowywanego od 2015 roku

Autorzy doszukali się fragmentarycznych informacji na temat patentu US2020279585 A1 w Europejskim Urzędzie Patentowym i wyszukiwarce patentów FPO, po czym założyli, że patent na diagnostykę COVID-19 pt. „System and Method for Testing for COVID-19” był trzymany przez lata w ukryciu. Świadczyć o tym miałyby daty widoczne w towarzystwie patentu, czyli 2015 oraz 2017 rok. Twierdzenie to jest jednak błędne, a samo wnioskowanie wynika z nieznajomości definicji w ramach systemów patentowych oraz ich działania. 

Błędne domysły rozpaliło także nazwisko autora Richarda A. Rothschilda, którego skojarzono ze słynną rodziną żydowskich bankierów. Narosło wokół niej wiele antysemickich teorii spiskowych, w których klan posądza się m.in. o organizację „nowego porządku świata”. 

Wbrew przekonaniu autorów opisywany przez nich patent nie był nigdy ukrywany, a pierwotnie miał nieco inne przeznaczenie, jednak zaktualizowano go pod kątem użycia przewidzianych w nim rozwiązań w ramach diagnostyki w czasie pandemii. 

Prawdziwa historia patentu na system i metodę przechowywania danych biometrycznych

Pełną historię patentu można prześledzić przy użyciu Google Patents, przy czym warto zapoznać się wstępnie z ważnymi definicjami, które umożliwią weryfikację fałszywych doniesień. Terminologię stosowaną w urzędach można przejrzeć np. na stronie United States Patent and Trademark Office oraz Europejskiego Urzędu Patentowego. Poniżej prezentujemy najistotniejsze definicje z punktu widzenia niniejszej analizy:

• Patent – określenie prawne dla ochrony wynalazku, która zapobiega jego komercyjnemu wykorzystaniu przez osoby trzecie na określony czas trwania i na określonym terenie. Wynalazek w rozumieniu patentu jest zwykle procesem lub produktem.
• Zgłoszenie patentowe – wniosek o ochronę patentową danego wynalazku lub procesu do wybranego urzędu patentowego.
  
• Rodzina patentów – zbiór powiązanych ze sobą wniosków patentowych złożonych w celu ochrony tego samego lub podobnych wynalazków przez jednego wynalazcę/właściciela na terenie więcej niż jednego państwa. Rodzina patentów ma tę samą datę pierwszeństwa dla wszystkich zgłoszeń.
• Data pierwszeństwa – data, która odnosi się do najwcześniejszego zgłoszenia patentowego w danej rodzinie patentowej i kolejnych dat, w których zgłoszono wprowadzanie nowości w patencie, co ma znaczenie z punktu widzenia ochrony wynalazku. 
• Data zgłoszenia (wypełnienia) – data przyjęcia wniosku patentu w urzędzie patentowym, co prowadzi do formalnego uzyskania ochrony patentowej po spełnieniu określonych wymogów. 

Poszczególne definicje mogą różnić się w zależności od prawa funkcjonującego w danym państwie. Te, które zaprezentowaliśmy wyżej, to najbardziej uniwersalne wersje tych terminów.

Pierwszy patent w danej rodzinie patentów

Patent został zgłoszony przez Richarda A. Rothschilda w amerykańskim systemie patentowym przez United States Patent and Trademark Office (USPTO). Data pierwszeństwa patentu pojawiła się po raz pierwszy w 2015 roku. Kolejne daty dotyczą zmian statusu i aktualizacji patentu. Wynalazek ten ma status „aktywnego” i podlega ochronie do 2036 roku. Nosi on nazwę „System i metoda wykorzystywania, przetwarzania i wyświetlania danych biometrycznych”. 

Źródło: www.patents.google.com

Opis patentu prezentuje się następująco:

Metoda przetwarzania i wyświetlania danych biometrycznych użytkownika, samodzielnie lub razem (w synchronizacji) z innymi danymi, takimi jak dane wideo użytkownika w czasie, gdy dane biometryczne zostały pozyskane. Metoda obejmuje przechowywanie danych biometrycznych w taki sposób, aby były powiązane z identyfikatorem i co najmniej jednym znacznikiem czasu.

Kolejny patent w danej rodzinie patentów

W dniu 17 maja 2020 roku autor wniosku złożył kolejny (pokrewny) wniosek o patent w tej samej rodzinie patentów. Po ostatnich aktualizacjach wniosek wciąż czeka na rozpatrzenie w urzędzie patentowym. W momencie przesłania nowego wniosku przy wynalazku pojawiła się nazwa „System and Method for Testing for COVID-19”, ponieważ uznano, że rozszerzona wersja wynalazku może znaleźć zastosowanie w diagnostyce choroby wywoływanej przez SARS-CoV-2. 

Źródło: www.patents.google.com

Potencjalne użycie wynalazku prezentuje jego opis:

Metoda pozyskiwania i przesyłania danych biometrycznych (np. parametrów życiowych) użytkownika, w ramach której dane są analizowane w celu ustalenia, czy użytkownik cierpi na infekcję wirusową, jak np. COVID-19. Metoda obejmuje użycie pulsoksymetru w celu uzyskania co najmniej wartości procentowej tętna i saturacji krwi tlenem, która jest przesyłana bezprzewodowo do smartfona. Aby zapewnić dokładność danych, do pomiaru ruchu smartfona i/lub użytkownika służy akcelerometr w smartfonie. Po zebraniu dokładnych danych są one przesyłane do chmury (lub hosta), gdzie wykorzystuje się je (samodzielnie lub razem z innymi objawami życiowymi) do określenia, czy użytkownik cierpi na infekcję wirusową.

To, co wywołało reakcję zwolenników teorii spiskowych, to datowanie patentu na 2015 rok i kolejne aktualizacje jego statusu, w tym np. ta z 2017 roku przy nowym wynalazku. Nie ma w tym jednak nic nadzwyczajnego, ponieważ patent został zgłoszony w tej samej rodzinie patentów co poprzedni, przez co oba mają wspólną datę pierwszeństwa. 

W maju 2020 roku autor patentu stwierdził, że opracowany przez niego system można wykorzystywać także w czasie pandemii, stąd też zawarł swój nowy pomysł w podobnym wynalazku, który zgłosił w kolejnym wniosku w tej samej rodzinie patentów, z nową nazwą uwzględniającą diagnostykę COVID-19, przy czym – jak wcześniej wspominaliśmy – wciąż czeka on na rozpatrzenie przez urząd patentowy. 

Patenty i rodzina Rothschildów – czy autor ma związek ze słynną rodziną? 

Rodzina Rothschildów to jedna z najsłynniejszych rodzin żydowskich bankierów, która wywarła duży wpływ na ekonomiczną historię Europy. Oprócz bankowości rodzina podejmowała przez lata działania w sferze wydobycia, energetyki, nieruchomości, winiarstwa, a także przedsięwzięć charytatywnych skupionych w obszarze sztuki. Wokół rodziny narosło wiele antysemickich teorii spiskowych. 

Jednak czy Richard A. Rothschild – autor omówionych patentów – ma związek ze słynną rodziną? Informacja udzielona przez przedstawicieli firmy Rothschild & Company dla redakcji fact-checkingowowej Newtral wskazuje, że autor nie ma związku z rodziną bankierów. Warto zauważyć, że nazwisko „Rothschild” zostało przyjęte przez wiele rodzin żydowskich zamieszkujących Europę, a w późniejszym czasie także Amerykę Północną. 

Podsumowanie

Omawiany patent ma historię podobną do wielu innych patentów, w przypadku których dokonywano aktualizacji. Zwolennicy teorii spiskowych posługują się często znacznymi uproszczeniami w rozumowaniu, znanymi jako błędy poznawcze. Sprzyja temu m.in. brak wiedzy na temat fachowej terminologii, której precyzyjność ma ścisłe znaczenie w ramach określonych dziedzin lub sfer. 

Same aktualizacje patentów są zupełnie naturalną kwestią, co wynika z motywacji potencjalnych wynalazców do udoskonalania swoich tworów na okres prawnej ochrony, czego można dokonywać także w odniesieniu do bieżących wydarzeń.