Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
8 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
8 min czytania
Szczepienia przeciw HPV – bezpieczne i zalecane, ale nie obowiązkowe
Szczepienia przeciw HPV są w Polsce rekomendowane, a nie – obowiązkowe.
fot. Pixabay / Modyfikacje: Demagog
Szczepienia przeciw HPV – bezpieczne i zalecane, ale nie obowiązkowe
Szczepienia przeciw HPV są w Polsce rekomendowane, a nie – obowiązkowe.
Fake news w pigułce
- W mediach społecznościowych udostępniono post na temat szczepionek przeciw wirusowi HPV. Sugeruje on, że szczepienie w Polsce jest obowiązkowe (czas nagrania 1:15), w przypadku wielu pacjentów obarczone wysokim ryzykiem (czas nagrania 0:11) oraz niewystarczająco przebadane (czas nagrania 2:54).
- Materiał został opublikowany w Telewizji Republika kilka lat temu. Reporter Jan Korab, który jest jego autorem, nie pracuje dla stacji od 2016 roku.
- Szczepienie przeciwko wirusowi HPV jest w Polsce zalecane i nie znajduje się na liście szczepień obowiązkowych.
- Szczepionka przeciwko HPV oceniana przez ekspertów jest jako bezpieczna, choć jak każdy lek może wywołać skutki uboczne. W znacznej większości nie są one poważne i ustępują po kilku dniach.
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) przyczynia się do rozwoju nowotworów, w tym raka szyjki macicy. Od 1 czerwca 2023 roku młodzież w Polsce może bezpłatnie zaszczepić się preparatami Cervarix i Gardasil 9. W mediach społecznościowych pojawiały się już treści na ten temat, mogące odbiorców wprowadzać w błąd.
Na prywatnym profilu facebookowym 28 czerwca 2023 roku opublikowano post, w którym udostępniono materiał nt. szczepionek przeciwko HPV, wyemitowany w TV Republika. Post sugeruje, że szczepienie będzie obowiązkowe (czas nagrania 1:15), w przypadku wielu pacjentów obarczone wysokim ryzykiem (czas nagrania 0:11) oraz niewystarczająco przebadane (czas nagrania 2:54).
Źródło: www.facebook.com
Post udostępniono ponad 880 razy i skomentowano ponad 90 razy. Znajdziemy pod nim wiele komentarzy zaniepokojonych użytkowników: „Boże nie róbcie tego pod żadnym pozorem swoim córkom”, „Komu może zależeć na wysterylizowaniu całego Narodu?”. Niektóre z komentarzy sugerują, że szczepienia na HPV są obowiązkowe: „Stop szczepieniu na siłę”. Materiał udostępniono wcześniej na TikToku.
Filmik ma kilka lat, czego nie zaznaczono w poście
W poście nie jest zaznaczone, że materiał Telewizji Republika pochodzi sprzed kilku lat. Reporter Jan Korab, który jest jego autorem, nie pracuje dla stacji od 2016 roku (przeszedł do TVP). Bez informacji o tym, że jest to nagranie archiwalne, użytkownicy mogą pomyśleć, że odnosi się do aktualnych wydarzeń.
Jakie są możliwe skutki uboczne szczepionki przeciwko HPV
W nagraniu możemy usłyszeć, że „od kilku lat wiadomo, że skutki uboczne działania leku są niebezpieczne dla zdrowia i życia pacjentów” (czas nagrania 0:11). Później pada też zdanie: „przyjmującym lek grozi kalectwo, nawet śmierć – ostrzega polskie stowarzyszenie Stop NOP” (czas nagrania 0:45).
Szczepionka przeciwko HPV jest oceniana przez ekspertów jako bezpieczna, ale jak każdy lek może wywołać skutki uboczne (przeciwskazania do przyjmowania Gerdasilu są wyszczególnione w ulotce). Do najczęstszych skutków ubocznych należą:
- omdlenia niedługo po przyjęciu preparatu,
- mdłości,
- gorączka,
- ból, obrzęk lub zaczerwienienie w miejscu wkłucia,
- ból mięśni, stawów lub głowy,
- uczucie zmęczenia.
W materiale nie podano dokładnie, o jaki rodzaj kalectwa chodzi. Jak pisała w swoim poście prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska:
- „Badanie z roku 2011 wykazało, że kobiety i dziewczęta, które otrzymały Gardasil, nie były bardziej narażone na reakcje alergiczne, anafilaksję, zespół Guillain-Barré (GBS), udar, zakrzepy krwi, zapalenie wyrostka robaczkowego lub drgawki niż kobiety nieszczepione lub które otrzymały inne szczepionki”.
- „W badaniu obejmującym prawie milion dziewcząt, stwierdzono, że Gardasil nie był związany z zakrzepami krwi ani zaburzeniami autoimmunologicznymi i mózgowymi”.
- „W badaniu obejmującym ponad 1 milion kobiet, stwierdzono, że Gardasil nie był związany z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową lub zakrzepami krwi (rok 2014)”.
- „Wyniki dwóch prac (2012 i 2014) wykazały, że kobiety i dziewczęta, które otrzymały szczepionkę Gardasil, nie były bardziej narażone na rozwój chorób autoimmunologicznych niż te, które nie były szczepione”.
- „W pracy z roku 2015 wykazano, że kobiety i dziewczęta, które otrzymały Gardasil, nie były bardziej narażone na rozwój stwardnienia rozsianego lub innych chorób demielinizacyjnych niż te, które nie były szczepione”.
Prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska w swoim poście z 10 czerwca 2023 roku
Sprawa Marie-Oceane Bourguignon – czego dotyczy?
Jako przykład ciężkich odczynów poszczepiennych po szczepionce HPV podano historię Marie-Oceane Bourguignon, która w 2013 roku pozwała francuską firmę farmaceutyczną Sanofi Pasteur SASY.PA oraz Narodową Agencję ds. Bezpieczeństwa Leków (ANSM).
Marie-Oceane Bourguignon kilka miesięcy po szczepionce była hospitalizowana z powodu stwardnienia rozsianego. Uznała, że to efekt szczepienia przeciwko HPV preparatem Gardasil. To, że te dwa wydarzenia zbiegły się w czasie, nie oznacza jeszcze związku przyczynowo-skutkowego.
Jak już wcześniej pisaliśmy, przeprowadzono badania dotyczące zwiększonego ryzyka zachorowania na tę chorobę po przyjęciu szczepionki przeciw HPV. W 2015 roku opublikowano wyniki, które oparto na danych zebranych w Danii i Szwecji: szczepienie HPV nie było związane z rozwojem stwardnienia rozsianego lub innych chorób demielinizacyjnych. W badaniu wzięło udział prawie 4 mln kobiet.
O innych wynikach w tym zakresie poinformował na swojej stronie Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy (NIZP PZH – PIB): ani te badania z 2013 roku (Gardasil), ani te z 2017 roku (Gardasil i Cervax) nie wykazały, że szczepionki zwiększają ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane.
Fragment filmu „Zaszczepione dziewczęta” – o czym opowiada?
W materiale pokazano też wypowiedź jednej z bohaterek filmu dokumentalnego z 2015 roku pt. „Zaszczepione dziewczęta” – Katrine Jaegersdorf (czas nagrania 7:39, a nie, jak wskazuje belka: Amalie Kjaer Larssson – czas nagrania 0:36). O tym wideo pisaliśmy już w innej naszej analizie. W filmie wystąpiło 47 dziewcząt, w tym Katrine Jaegersdorf, która opowiadała, że dwa tygodnie po szczepieniu była hospitalizowana, cierpiała na gorączkę, paraliże, częste omdlenia (czas nagrania 8:10).
Duże kohortowe badania, przeprowadzone na 696 tys. podanych dawkach szczepionki, wykazały zaledwie 53 przypadki (0,008%) hospitalizacji z powodu chorób neurologicznych lub zakrzepowo-zatorowych w ciągu 180 dni po szczepieniu. Chodzi tutaj o korelację czasową.
Nie potwierdzono, że przyczyną tych zdarzeń była szczepionka. Rzekoma przyczynowość i jej wysoka częstotliwość, opisywane w filmie, nie mają potwierdzenia w badaniach naukowych.
Czy szczepienia na HPV są w Polsce obligatoryjne?
W nagraniu możemy usłyszeć, że w Polsce przegłosowano projekt ustawy, który „zmusza do przyjmowania tej szczepionki wszystkie 12-letnie Polki” (czas nagrania 1:15). Później pada stwierdzenie, że „Polska jest jedynym państwem na świecie, które zamierza wprowadzić obligatoryjne szczepienia przeciwko wirusowi HPV” (czas nagrania 3:05).
Na żadnej stronie rządowej nie ma informacji o tym, że szczepionka przeciwko HPV jest lub będzie obowiązkowa. Na ten moment nie zgłoszono również projektu takiej ustawy.
W Programie Szczepień Ochronnych w Polsce szczepionka przeciw HPV figuruje jako szczepienie zalecane. Od 1 czerwca 2023 roku jest bezpłatna dla młodzieży w wieku 12 i 13 lat.
Powszechne szczepienia przeciw HPV dla dziewcząt (lub dla dziewcząt i chłopców w zależności od kraju) stosowane są w ponad 100 państwach na świecie. Dowody naukowe wskazują, że szczepienia przeciw HPV są wysoko skuteczne.
Doświadczenia z krajów, w których programy szczepień przeciw HPV są stosowane od dłuższego czasu, wskazują na ok. 90-proc. skuteczność.
Dlaczego szczepionkę przeciwko HPV daje się dzieciom?
W nagraniu można usłyszeć, że: „lek ma działać maksymalnie przez 6 lat, a statystyki mówią, że nowotwór szyjki macicy występuje najczęściej po 30 roku życia” (czas nagrania 2:46). Sugeruje się w ten sposób, że szczepienie dzieci jest niepotrzebne.
Powodem, dla którego szczepionkę przeciwko HPV podaje się w tym wieku, jest to, że u młodzieży jest ona skuteczniejsza. Jak wyjaśniono w krótkim filmie opublikowanym na kanale American Academy of Pediatrics, dzieci w wieku 9-12 lat produkują więcej przeciwciał po szczepieniu przeciw HPV niż osoby starsze. Potrzebnych jest wtedy mniej dawek (dwie zamiast trzech po 15. roku życia).
Zaszczepiony posiada odporność przeciwko HPV przynajmniej przez 10 lat
Kolejna fałszywa informacja przekazana w filmie dotyczy czasu, na jaki pacjent zyskuje odporność przeciwko HPV po zaszczepieniu: „Nie wiemy, po pierwsze, czy te szczepionki będą działały przez tak długi okres czasu, bo nie ma żadnych badań klinicznych na ten temat, a po drugie nie wiemy, co one w ogóle będą robiły, czy będą chroniły, czy będzie na odwrót, bo to jest tabula rasa” (czas nagrania 2:54).
Warto podkreślić, że Gardasil i Cervarix, szczepionki przeciwko HPV, przeszły wiele testów, zanim dopuszczono je do użytku, i są monitorowane od ponad 15 lat. Jak możemy przeczytać na stronie prowadzonej przez NIZP PZH – PIB:
„Skuteczność szczepionki oszacowano na poziomie ≥90%. Badacze wyciągnęli wniosek, że szczepionka przeciw HPV jest skuteczna przez okres przynajmniej 10 lat z tendencją do utrzymywania tej ochrony przez łącznie 12 lat”.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
