FAKE NEWS W PIGUŁCE

„To pierwszy w historii zastrzyk, który ogranicza prawa obywatelskie a nie zakażenia” – czytamy w poście opublikowanym na fanpage’u Wolne Zdrowie. Do posta dołączono link do kanału Wolne Zdrowie w serwisie Telegram.

Źródło: www.facebook.com

Wpis cieszy się dużym zainteresowanie internautów. Zareagowało na niego ponad tysiąc osób, dodatkowo został udostępniony ponad 230 razy. Z opublikowanych komentarzy wynika, że część osób dało się zwieść dezinformacji. „I pierwsze w historii lekarstwo za które brak skuteczności wobec je zażywających ponoszą, ci co nie zażyją. Jak również pierwsze, które nie ma wpływu na nikogo oprócz tego, który je użyje a jednak argumentem jego użycia jest argument o obowiązku wobec wspólnoty” – czytamy w jednym z komentarzy.

Szczepionki przeciw COVID-19 ograniczają ryzyko zakażenia i transmisję

W świetle od dawna stosowanej medycznej nomenklatury szczepionki mogą działać na dwóch płaszczyznach, tj. neutralizująco (ograniczają ryzyko zachorowania, co jest głównym celem szczepień) lub sterylizująco (ograniczają ryzyko zakażenia w organizmie). Już z publikacji „Vaccination greatly reduces disease, disability, death and inequity worldwide” z 2007 roku dowiadujemy się, że „wiele szczepionek ma na celu przede wszystkim zapobieganie chorobom i niekoniecznie chronią przed infekcją”. Co obecnie wiemy w tym zakresie na temat szczepionek przeciw COVID-19?

Kiedy w grudniu 2020 roku w Polsce rozpoczęły się szczepienia przeciwko COVID-19 pewne było, że szczepionki przeciw COVID-19 skutecznie wzmacniają reakcję immunologiczną organizmu, dzięki której ograniczona zostaje szansa na zachorowanie i ciężki przebieg choroby. Naukowcy nie byli wówczas pewni, czy szczepionka sprawi, że uodporniona osoba nie będzie roznosić patogenu na kolejne potencjalnie narażone na zainfekowanie osoby oraz jak duże może być ryzyko zakażenia się w taki sposób. Cytowany przez „Nature” wirusolog Stephen Griffin z University of Leeds zaznaczał wówczas, że „w najgorszym możliwym przypadku będziemy mieli ludzi czujących się dobrze, którzy wszędzie roznoszą wirusa”.

Po kilkunastu miesiącach akcji szczepień i dodatkowych badań wiemy, że szczepionki w pewnym stopniu ograniczają ryzyko zakażenia, choć póki trwa pandemia, ważne są także środki społecznego dystansowania. Szczepionki oferują częściową ochronę przed transmisją i zakażeniem, o czym informuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Jak podkreśla WHO, „istnieją również dowody na to, że zaszczepienie się zmniejszy prawdopodobieństwo przeniesienia wirusa na inne osoby, co oznacza, że ​​decyzja o zaszczepieniu chroni również osoby wokół Ciebie”.

Dyrektor Światowej Organizacji Zdrowia Tedros Adhanom Ghebreyesus w listopadzie 2021 roku przekonywał, że przed pojawieniem się wariantu Delta szczepionki zmniejszyły transmisję wirusa o ok. 60 proc., a w przypadku wariantu Delta zmniejszenie transmisji wirusa szacuje się na ok. 40 proc. W swoich wypowiedziach zaznaczał, że szczepionki ratują życie, ale same w sobie w dobie pandemii nie zapobiegną całkowicie dalszej transmisji.

Zgodnie z informacjami amerykańskiego Centers for Disease Control and Prevention (CDC) szczepionki przeciw COVID-19 redukują ryzyko transmisji. Najnowsze wyniki wykazują też, że osoby zaszczepione, z przełomową infekcją wariantem Delta, rozprzestrzeniają patogen przez krótszy czas w stosunku do osób niezaszczepionych. Potwierdzają to też badania, które oczekują jeszcze na proces recenzji.

Kiedy i w jaki sposób można ograniczyć prawa obywatelskie?

We wpisie pojawia się sugestia, że szczepionka przeciw COVID-19 ogranicza prawa obywatelskie. Zasadniczo to nie szczepionka, a działania poszczególnych państw w kontekście walki z COVID-19 mogą ograniczać prawa obywatelskie ze względu na szczególną sytuację. Podjęte przez różne państwa środki różnią się od siebie – często nawet bardzo mocno. 

Przykładowo w Polsce z lokali gastronomicznych aktualnie mogą korzystać osoby, które nie są zaszczepione przeciw COVID-19 i nie mają statusu ozdrowieńca przy uwzględnieniu pewnych ograniczeń. W sąsiednich Czechach wstęp do lokali gastronomicznych mają jedynie osoby zaszczepione lub mające status ozdrowieńca. Jedynie w bardzo nielicznych przypadkach wystarczy negatywny test na obecność koronawirusa.

Jak ograniczenia mają się do konstytucyjnych praw? Kwestię praw i wolności polskich obywateli reguluje artykuł 31. Konstytucji. Należy jednak pamiętać – jak wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich – że:

W tym wypadku przedmiotem ochrony jest ludzkie życie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia od początku pandemii do 27 grudnia 2021 z powodu COVID-19 na całym świecie zmarło niemal 5,4 mln ludzi. To mniej więcej tyle, ile jest wszystkich obywateli graniczącej z Polską Słowacji. 

Podsumowanie 

Post powiela fałszywy przekaz na temat szczepień przeciw COVID-19. Badania wykazują, że szczepienia przeciwko COVID-19 ograniczają transmisję wirusa. Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.

Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.

Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.