Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
7 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
7 min czytania
Szczepionka przeciw HPV wyniszcza Dunki? Wyjaśniamy
W mediach społecznościowych powracają dezinformujące przekazy na temat szczepionek przeciw HPV. Zgodnie ich treścią szczepionka Gardasil, którą przyjęły młode kobiety w Dani, powoduje poważne powikłania. Sprawdzamy, jaka jest prawda.
fot. TikTok / Modyfikacje: Demagog
Szczepionka przeciw HPV wyniszcza Dunki? Wyjaśniamy
W mediach społecznościowych powracają dezinformujące przekazy na temat szczepionek przeciw HPV. Zgodnie ich treścią szczepionka Gardasil, którą przyjęły młode kobiety w Dani, powoduje poważne powikłania. Sprawdzamy, jaka jest prawda.
Analiza w pigułce
- W nagraniu na TikToku oraz w postach na Facebooku (1, 2) napisano, że: „szczepionka przeciw wirusowi HPV wyniszcza tysiące Dunek”. Podano (1, 2, 3) również, że młode kobiety, które ją przyjęły, zgłosiły poważne działania niepożądane, a także „objawy typowe dla zespołu posturalnej tachykardii ortostatycznej (POTS)”.
- Informacje na temat szczepionki przeciw HPV w Danii przedstawione w nagraniu i w postach (1, 2) zaczerpnięto z artykułu opublikowanego w 2015 roku. Źródłem przekazów zawartych w tekście jest film dokumentalny pt. „Zaszczepione dziewczęta”. Ukazano w nim historie duńskich nastolatek, które po przyjęciu szczepionki przeciw HPV zgłaszały działania niepożądane.
- Europejska Agencja Leków (EMA) oraz Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) poinformowały (1, 2), że nie ma dowodów potwierdzających występowanie złożonego zespołu bólu regionalnego (CRPS) i zespołu posturalnej tachykardii ortostatycznej (POTS) po przyjęciu szczepionki przeciw HPV.
- Szczepienie przeciw HPV jest bezpieczne i skuteczne. Przyjęcie szczepionki zapobiega rozwojowi raka szyjki macicy. Przed dopuszczeniem ich na rynek preparaty przeszły szereg testów i stale są monitorowane pod kątem bezpieczeństwa.
W naszych analizach (1, 2, 3, 4) wielokrotnie opisywaliśmy nieprawdziwe informacje na temat szczepionek przeciw HPV. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) może prowadzić do powstawania nowotworów, w tym raka szyjki macicy. Szczepionka przeciw HPV zapobiega rozwojowi tej choroby (1, 2, 3). Jednak w mediach społecznościowych nadal pojawiają się mylące doniesienia o szczepieniach, które mają zniechęcać ludzi do ich przyjęcia.
Na TikToku opublikowano nagranie, w którym podano, że: „szczepionka przeciw wirusowi HPV wyniszcza tysiące Dunek”. Zgodnie z treścią filmu szczepionka Gardasil miała spowodować poważne działania niepożądane u młodych kobiet w Danii. W materiale podano, że po jej przyjęciu pojawiły się u nich „objawy typowe dla zespołu posturalnej tachykardii ortostatycznej (POTS)”.
Źródło: www.tiktok.com, 03.09.2024
Film na TikToku uzyskał ponad 60 tys. wyświetleń, 1,8 tys. reakcji, 927 udostępnień oraz 88 komentarzy. W jednym z nich czytamy [pisownia oryginalna]: „no tak przecież nikt nie ostrzegał ale foliarzy po co słuchać lepiej zaufać »nauce«”. W innym napisano: „cała prawda”.
Podobne informacje jak na TikToku pojawiły się również na Facebooku (1, 2).
Szczepienia przeciw HPV w Danii
W 2009 roku w Danii wprowadzono bezpłatne szczepienia dla dziewcząt przeciw wirusowi HPV. W tamtym czasie szczepionka spotkała się z dużym zainteresowaniem, jednak od 2014 roku zaczęło się to zmieniać.
Strona VaccinesToday podaje, że od tego roku: „zasięg szczepień przeciwko HPV wśród 12-letnich duńskich dziewcząt drastycznie spadł z około 90 proc. początkowo do poniżej 40 proc.”. Powodem tej sytuacji mogły być doniesienia dotyczące działań niepożądanych spowodowanych przez szczepionkę, publikowane przez duńskie media.
Zaczęły się one pojawiać już w 2013 roku. W tym samym czasie Duńska Agencja Leków odnotowała wzrost liczby zgłoszeń możliwych zdarzeń niepożądanych, które miała wywołać szczepionka przeciw HPV.
Największa liczba komunikatów medialnych kwestionujących bezpieczeństwo szczepionki pojawiła się w 2015 roku. Wówczas duńska stacja telewizyjna TV2 wyemitowała film dokumentalny pt. „Zaszczepione dziewczęta”. Przedstawiono w nim historie duńskich nastolatek, które po przyjęciu szczepionki przeciw HPV zgłaszały działania niepożądane.
Skąd pochodzą informacje o powikłaniach po szczepionce przeciw HPV u kobiet w Danii?
Źródłem mylących przekazów podanych w nagraniu oraz w postach (1, 2) jest artykuł z 2015 roku opublikowany na stronie pch24.pl. Zatytułowano go: „Szczepionka przeciw wirusowi HPV wyniszcza tysiące Dunek”. Informacje zawarte w tekście oparto na wspomnianym powyżej dokumencie telewizyjnym. W artykule czytamy: „U dziewcząt stwierdzono objawy charakterystyczne dla zespołu POTS. Osoby, u których zdiagnozowano zespół, nie tolerują pionowej postawy ciała. Występują u nich częste omdlenia albo stany przedomdleniowe, lęk, kołatanie serca, nadmierna potliwość, zmęczenie i zwroty głowy”.
W związku z kontrowersjami i zainteresowaniem medialnym Dania w 2015 roku skierowała wniosek do Europejskiej Agencji Leków (EMA) o wykonanie ponownego badania dotyczącego bezpieczeństwa szczepionek przeciwko HPV.
Oświadczenie EMA na temat szczepionki przeciw HPV
Zgodnie z Europejską Agencją Leków (EMA) nie ma dowodów potwierdzających, że szczepionki przeciw HPV są przyczyną złożonego zespołu bólu regionalnego (CRPS) i zespołu posturalnej tachykardii ortostatycznej (POTS). W oświadczeniu EMA z 2015 roku czytamy:
„Objawy CRPS i POTS mogą nakładać się na inne schorzenia, co utrudnia diagnozę zarówno w populacji ogólnej, jak i u osób zaszczepionych. Jednak dostępne szacunki sugerują, że w populacji ogólnej ok. 150 dziewcząt i młodych kobiet w wieku od 10 do 19 lat na milion może rozwinąć CRPS każdego roku, a co najmniej 150 dziewcząt i młodych kobiet na milion może rozwinąć POTS każdego roku. Przegląd nie znalazł dowodów na to, że ogólne wskaźniki tych zespołów u zaszczepionych dziewcząt różniły się od oczekiwanych wskaźników w tych grupach wiekowych, nawet biorąc pod uwagę możliwe niedoszacowanie”.
Inne wiarygodne źródła również potwierdzają bezpieczeństwo szczepionek
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w raporcie z 2017 roku również stwierdziła, że nie ma żadnego związku między szczepieniem przeciw HPV a występowaniem poważnych objawów CRPS czy POTS.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje:
„Istnieją obecnie skumulowane badania bezpieczeństwa, które obejmują kilka milionów osób i które porównują ryzyko dla szerokiego zakresu wyników zdrowotnych u osób zaszczepionych i niezaszczepionych. Jednak pomimo obszernych dostępnych danych dotyczących bezpieczeństwa tej szczepionki uwaga nadal koncentruje się na fałszywych opisach przypadków i bezpodstawnych zarzutach”.
Duże badania kohortowe obejmujące 696 tys. podanych dawek szczepionki wykazały, że w ciągu 180 dni po szczepieniu odnotowano 53 przypadki hospitalizacji z powodu chorób neurologicznych lub zakrzepowo-zatorowych. Prawdopodobnie nie miały one związku ze szczepionką, tylko wystąpiły w tym samym czasie. Korelacja czasowa nie oznacza związku przyczynowo-skutkowego.
W 2016 roku w Danii przeprowadzono badanie dotyczące zgłaszania możliwych działań niepożądanych po szczepionce przeciw HPV. Wykazało ono, że młode kobiety, u których miały się one pojawić, jeszcze przed szczepieniem częściej korzystały z wizyt lekarskich. Może to oznaczać, że ich problemy zdrowotne istniały przed przyjęciem szczepionki, a objawy, które u nich wystąpiły, mogły być związane z innymi schorzeniami.
Duńska kampania o szczepionkach przeciw HPV
W 2017 roku uruchomiono w Danii kampanię informacyjną „Stop HPV – stop rakowi szyjki macicy”. Jej celem była odbudowa zaufania do szczepionek. Przedstawiono w niej historie kobiet, które zachorowały na raka szyjki macicy. W celu sprawdzenia obaw dotyczących szczepień przeciw HPV przeprowadzono ankietę.
Wykazała ona, że do rodziców docierało za mało informacji na temat szczepionki, a swoją wiedzę na jej temat czerpali głównie z internetu, w tym z Facebooka. Od 2017 roku w Danii odnotowano ponowny wzrost liczby szczepień przeciw wirusowi HPV.
Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2024 roku:
„Rak szyjki macicy był ósmym najczęściej występującym nowotworem na świecie i dziewiątą główną przyczyną zgonów z powodu raka i odpowiadał za 661 044 nowych przypadków i 348 186 zgonów”.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
