FAKE NEWS W PIGUŁCE:

Jeden z naszych czytelników poprosił o weryfikację wywiadu przeprowadzonego przez Grzegorza Płaczka, którego materiały analizowaliśmy już wcześniej. Wideo o nazwie „Mój MOCNY wywiad z doktorem medycyny Profesorem Peter Mccullough, USA” zawiera w sobie wiele nieprawdziwych treści podważających skuteczność szczepień w walce z nowymi wariantami koronawirusa.

Źródło: www.facebook.com

 Kim jest Peter A. McCullough? To lekarz znany z promowania antyszczepionkowych treści

Gościem zaproszonym do wywiadu Grzegorza Płaczka jest Peter A. McCullough. Już wcześniej ten amerykański kardiolog znany był z głoszenia nieprawdziwych informacji na temat szczepionek. 

W materiale przygotowanym przez AFP FactCheck analizowana była jego wypowiedź, w której twierdził, że osoby poniżej 50.roku życia nie powinny przyjmować szczepionki. Jego zdaniem, jeśli osoby w takim wieku nie mają żadnych problemów zdrowotnych, to nie ma żadnych wskazań, że powinny zostać zaszczepione.

Ostatnio popularność McCullougha wzrosła po wywiadzie w podcaście „Joe Rogan Experience”. W trakcie rozmowy z popularnym komikiem propagował nieprawdziwe informacje na temat pandemii i szczepień. Szczegółową analizę wywiadu przygotowała redakcja healthfeedback.org.

Zaszczepieni rzadziej chorują na wariant Omikron

W trakcie wywiadu Grzegorz Płaczek pyta się McCulluogha o to, czy ważniejsze jest bycie zaszczepionym, czy właściwe leczenie od pierwszego dnia choroby. Jak podkreśla zaproszony gość, ważniejsze jest leczenie, ponieważ szczepionka nie wpływa na ryzyko zachorowania: „zarówno zaszczepieni, jak i niezaszczepieni nadal mogą zachorować na COVID-19” (czas nagrania 11:49).

Jak pokazuje raport CDC z 28 stycznia 2022 roku, osoby zaszczepione rzadziej chorują na wariant Omikron niż osoby niezaszczepione.

W okresie zwiększonej zachorowalności na wariant Omikron w USA wśród osób niezaszczepionych odnotowywano średnio 725,6 chorych na 100 tys. mieszkańców. Wśród osób zaszczepionych tylko dwiema dawkami współczynnik zachorowań wynosił 254,8 przypadków na 100 tys. mieszkańców.

Z kolei wśród zaszczepionych trzecią dawką odnotowywano 148,6 przypadków zachorowań na 100 tys. mieszkańców.

Raport porównuje także zachorowania wśród niezaszczepionych i zaszczepionych trzema dawkami. Jak się okazuje osoby, które przyjęły dawkę przypominającą, chorowały prawie 5 razy rzadziej niż osoby niezaszczepione.

Źródło: www.cdc.gov

Szczepionki zmniejszają ryzyko zgonu

McCullough przekonuje także, że szczepienia nie są skutecznym rozwiązaniem problemu pandemii i nie powinny być promowane (czas nagrania 12:08).

Informacje te ponownie nie zgadzają się ze statystykami zgonów. Tabela nr 1 raportu CDC wskazuje, że w okresie największej zachorowalności na wariant Delta (od lipca do listopada 2021 roku) odnotowano ponad 78 tys. zgonów związanych z COVID-19 wśród osób niezaszczepionych.

Oznacza to, że tygodniowa średnia wynosiła 11,4 zgonów na 100 tys. mieszkańców. 

Mniej hospitalizacji dzięki szczepieniom

Dzięki szczepieniom udało się także ograniczyć liczbę hospitalizacji, również w czasie dominacji wariantu Omikron. Jak wskazują autorzy raportu CDC, mniejsza liczba hospitalizowanych pacjentów w porównaniu do okresu dominacji wariantu Delta wynika m.in. ze wzrostu liczby osób zaszczepionych. 

Obecnie w USA w pełni zaszczepionych jest 207 mln osób, podczas gdy w okresie dominacji warianty Delta było ich 178 mln. Dodatkowo 78 mln osób przyjęło trzecią dawkę szczepionki.

Szczepionki są skuteczne także przeciwko nowym wariantom

W trakcie wywiadu możemy usłyszeć także tezy dotyczące szczepionek w kontekście nowych wariantów. Zdaniem McCullougha mutacje sprawiły, że szczepionki są nieskuteczne: „Wirus zmutował wystarczająco, a szczepionki są nieaktualne” (czas nagrania 12:36). 

W przypadku, gdyby okazało się, że któraś ze szczepionek jest wyraźnie mniej skuteczna w radzeniu sobie z nowymi wariantami, możliwa jest zmiana jej składu w celu ochrony przed nową odmianą.

Jak powiedział JAMA Network Norman Baylor, były dyrektor działu szczepionek w amerykańskiej Agencji Leków i Żywności: „W przypadku szczepionek i leków biologicznych to proces produkcyjny definiuje produkt, a proces produkcyjny się nie zmienia”.

Omikron jest groźniejszy od przeziębienia

Wideo zawiera również tezy dotyczące rzekomego braku niebezpieczeństwa związanego z obecnie dominującą mutacją koronawirusa: „Omikron jest jak zwykłe przeziębienie, potrzebuje całkiem prostego leczenia. A dla większości osób jest on tak łagodny, że istnieje znikome ryzyko hospitalizacji i śmierci” (czas nagrania 18:25).

Statystyki wskazują, że największy wzrost w liczbie hospitalizacji odnotowano szczególnie w najmłodszej grupie wiekowej. W przedziale 0-17 lat w czasie dominacji Delty hospitalizowanych było 319 pacjentów.

Z kolei w szczycie Omikrona było tych pacjentów 914. Oznacza to wzrost liczby hospitalizacji o 186 proc. Poniższa grafika podsumowuje różnice w liczbie przypadków i hospitalizacji w czasie dominacji wariantu Delta i Omikron.

Źródło: www.cdc.gov

Omikron – mimo że jest łagodniejszy, nadal może być groźny

Wariant Omikron jest mniej zjadliwy niż wariant Delta. Świadczyć o tym może mniejsza liczba przyjęć na ostry dyżur (spadek o 25,9 proc.) i konieczności użycia respiratorów (spadek o 46,5 proc.). Nie oznacza to jednak, że ryzyko zostało całkowicie zminimalizowane.

W szczytowym momencie dominacji wariantu Omikron w Stanach Zjednoczonych zmarły 1 854 osoby. Określenie, że nowy wariant koronawirusa jest łagodny jak przeziębienie, jest błędne.

Szczepionki nie przedłużają trwania pandemii

W trakcie wywiadu możemy także usłyszeć, że szczepionki odpowiedzialne są za powstawanie nowych wariantów i ognisk. Świadczyć o tym miałoby jedno z badań naukowych: „Szczepionki wyraźnie pogorszyły pandemię. A praca Subramanian i współautorów wyraźnie pokazała, że masowe szczepienia przedłużają pandemię i prowadzą do pojawienia się zmutowanych odmian i wielkich ognisk epidemiologicznych” (czas nagrania 20:02).

O wątpliwościach związanych z pracą Subramaniana pisaliśmy w jednej z naszych analiz. Badanie, na które powołuje się McCullough to korespondencja wysłana przez dwóch naukowców do magazynu European Journal of Epidemiology. W analizie wzięto pod uwagę 68 państw, a także 2 947 hrabstw w Stanach Zjednoczonych. 

W naszym artykule wskazaliśmy, że wątpliwości wzbudza metodologia pomiaru. Krótki okres badany przez naukowców nie stanowił wiarygodnej podstawy do oceny skuteczności szczepień. Badacze nie uwzględnili także liczby wykonywanych testów w danym kraju.

W opracowaniu mającym sprawdzić skuteczność szczepień zabrakło także informacji o hospitalizacji i liczbie zgonów. Jak bowiem informuje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy: „Głównym celem szczepionki jest ochrona przed ciężkim przebiegiem choroby i powikłaniami, których nie da się przewidzieć”.

Witaminy nie są skutecznym sposobem na poradzenie sobie z pandemią

W trakcie wywiadu McCullough przywołuje także domowe sposoby na poradzenie sobie z COVID-19. Jednym z nich jest suplementacja witamin: „Cynk, witamina D, witamina C, kwercetyna, famotydyna” (czas nagrania 14:35).

Jak sprawdzaliśmy w jednej z naszych analiz, Amerykański Narodowy Instytut Zdrowia (NIH) podaje, że nie ma zaleceń dot. stosowania witaminy C i D oraz cynku w leczeniu COVID-19, ponieważ dostępne wyniki badań nie wykazały korzyści klinicznych wskazanych środków.

Stosowanie kwercytyny w leczeniu COVID-19 analizował portal USA Today. Jak możemy przeczytać, kwercytyna jest barwnikiem roślinnym o właściwościach przeciwzapalnych. Niektóre ze wstępnych opracowań naukowych wykazały, że może łagodzić objawy związane z chorobą, jak jednak podkreślają eksperci, wciąż potrzeba badań, aby potwierdzić skuteczność suplementu. 

Popularne mity dotyczące maseczek i szczepionek

W nagraniu pojawiają się także tezy dotyczące stosowania maseczek: „Skupiali się na maseczkach, środkach odkażających do rąk lub szczepionkach, a przecież żadna z tych rzeczy nie leczy chorych pacjentów” (czas nagrania 11:33), a także bezpieczeństwa szczepień: „Żadna ze szczepionek nie jest wystarczająco bezpieczna i skuteczna, aby ją promować w tym momencie” (czas nagrania 19:13).

Jak opisaliśmy w jednej z naszych analiz, przeprowadzono wiele badań dotyczących wpływu różnego rodzaju maseczek na ograniczenie rozprzestrzenianie się chorób.  Maseczki mają korzystny wpływ na zmniejszenie transmisji SARS-CoV-2, co z kolei przyczynia się do zmniejszenia liczby zachorowań, a tym samym mniejszej liczby pacjentów.

Bezpieczeństwo szczepionek także było przez nas wielokrotnie opisywane. Używane w szczepieniach populacyjnych szczepionki przeciw COVID-19 na terenie Unii Europejskiej, w tym te od koncernów Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca i Johnson & Johnson, musiały przejść przez wymagane badania przedkliniczne i kliniczne I, II i III fazy, w których sprawdzono ich bezpieczeństwo i skuteczność. W sierpniu ub.r. amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) w pełni zatwierdziła dopuszczenie do obrotu szczepionkę mRNA firmy Pfizer.

Podsumowanie

Szczepienia pozwalają zmniejszyć ryzyko zachorowania, hospitalizacji i zgonu, także w przypadku wariantu Omikron. Nowa dominująca mutacja koronawirusa, mimo że charakteryzuje się łagodniejszymi objawami, nadal może być niebezpieczna. 

Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii. 

Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.

Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.