Coraz szerszy dostęp do mediów społecznościowych umożliwia szybkie rozwijanie się dezinformacji. Do jednego z jej rodzajów należy satyra/parodia. Jest to mało szkodliwy rodzaj fałszywych informacji. Pomimo tego, potrafi wprowadzić odbiorców w zakłopotanie czy nawet wywołać skandal. Istnieją profile, które w komiczny sposób podszywają się pod innych. Niektóre tylko na pewien czas przyjmują daną tożsamość (przykładowo @napalonywikary czy @czlowiek_bobr, który w momencie pisania tej analizy był Janem Grabcem.). Inne natomiast na stałe identyfikują się z konkretną osobą. Zanim uwierzymy w to co czytamy na profilu, warto sprawdzić czy jest on autentyczny. Często profile osób publicznych zawierają oznaczenia, które umożliwiają nam weryfikację profilu.

19 lipca na Facebooku pojawił się post jednej z użytkowniczek, zawierający zrzut ekranu. Widzimy na nim tweeta opublikowanego przez profil nazywający się @ksTadeuszRydzyk, co już nam sugeruje kim może być (lub pod kogo się podszywa) osoba publikująca. W tweecie czytamy: 

Szatan nie lubi ubogich, dlatego aby uniknąć czarta pozbywajcie się majątku. A jak nie lepiej opróżnić kieszeni niż przelać przeklętą srebrniki do św. miejsca gdzie gdzie Diabeł wstępu nie ma. Bank Pocztowy S.A. o/Toruń 92 1320 1120 2585 4660 2000 666 – z dopiskiem Precz Szatanie.

www.facebook.com

Jak widzimy, post został udostępniony ponad 300 razy.

Czy ojciec Rydzyk korzysta z Twittera namawiając do wpłat?

Nie, konto, z którego został opublikowany post jest parodią. Sam autor informuje o tym w opisie profilu: 

PARODIA Dyrektora rozgłośni radiowej Radio Ma-ryja, prezesa Fundacji Luxus Veneritas oraz rektora Wyższej Szkoły Braku Kultury Społeczno Medialnej w Toruniu.

www.twitter.com

Sam tweet pochodzi z 14 lutego 2019 r. i w dalszym ciągu znajduje się na profilu:

Szatan nie lubi ubogich, dlatego aby uniknąć czarta pozbywajcie się majątku . A jak nie lepiej opróżnić kieszeni niż przelać przeklętą srebrniki do św. miejsca gdzie Diabeł wstępu nie ma.

Bank Pocztowy S.A. o/Toruń
92 1320 1120 2585 4660 2000 666 – z dopiskiem Precz Szatanie

— ksTadeuszRydzyk (@ksTadeuszRydzyk) February 14, 2019

Czy numer konta jest prawdziwy?

Drugą ciekawą kwestią, jest podany w tweecie numer konta. Jak widzimy końcówka zawiera 666 czyli tak zwaną liczbę Bestii. Nawiązując do Apokalipsy św. Jana, gdzie możemy znaleźć jej opis widzimy odwołanie do Szatana. 

Tu potrzebna jest mądrość. Kto ma rozum, niech obliczy liczbę bestii; jest to bowiem liczba człowieka. A liczba jego jest sześćset sześćdziesiąt sześć.

Oryginalne numery konta są podane na oficjalnej stronie internetowej Radia Maryja. Jak widzimy, numer konta Fundacji Lux Veritatis, na który można wpłacać darowizny na rzecz Telewizji Trwam jest następujący:

92 1320 1120 2585 4660 2000 0001

Okazuje się więc, że tweet bazuje na autentycznym numerze konta ze zmienioną „szatańską” końcówką. Warto w tym kontekście zauważyć, że  konta przyjmują format 26-cyfrowy (jest to tzw. numer rachunku bankowego, NRB), zaś podany numer w tweecie ma jedynie 25 cyfr (ponieważ zastępuje czterocyfrową końcówkę trzycyfrowym „666”). Z tego też względu, ewentualny przelew pod dane konto będzie niemożliwy do wykonania.

Poprawność NRB można sprawdzić na stronie Narodowego Banku Polskiego.

Weryfikacja autentyczności profili w mediach społecznościowych 

Musimy pamiętać aby wszelkie kontrowersyjne posty czy docierające do nas informacje poddawać wstępnej weryfikacji. Krytyczne myślenie jest kluczem, aby pozostać świadomym w sferze medialnej. Dodatek jakim jest plakietka potwierdzająca autentyczność konta może być w tym celu bardzo pomocna. Dla użytkowników publicznych, którzy korzystają ze swoich profili w celach zawodowych, portale społecznościowe oferują narzędzie weryfikacji. Każdy z serwisów ma swoje własne wymogi. Uzyskanie niebieskiej oznaki weryfikacji, poza potwierdzeniem autentyczności profilu, niesie za sobą pewien prestiż. Nie każdy bowiem może uzyskać ten certyfikat.

Twitter weryfikuje użytkowników pod kątem autentyczności. Portal ten był pierwszą platformą, która wprowadziła system weryfikacji użytkowników. Zazwyczaj posty osób z certyfikatem autentyczności wyświetlane są w pierwszej kolejności w wynikach wyszukiwania. Każde konto, które jest określone jako „konto interesu publicznego”, może zostać zweryfikowane. Osobna procedura dotyczy polityków i kont związanych z wyborami.