Edukacja 
Ekologia 
Klimat 
Energetyka 
Fact-checking 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Fake News
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
5 min czytania
Test lasera i krzywizna Ziemi? To nie dowody na płaską planetę
Shutterstock
Test lasera i krzywizna Ziemi? To nie dowody na płaską planetę
Powrót teorii spiskowej o płaskiej Ziemi.
Fake news w pigułce
- Na Facebooku udostępniono post z nagraniem, w którym podano liczne argumenty mające świadczyć o tym, że Ziemia jest rzekomo płaska.
- Film nawiązuje do znanej teorii spiskowej, według której nasza planeta jest płaskim dyskiem.
- Fakty [1, 2, 3, 4] nie potwierdzają twierdzenia, że Ziemia jest płaska.
26 stycznia 2023 roku na Facebooku opublikowano film na temat tego, że Ziemia jest rzekomo płaska. W nagraniu przedstawiono argumenty, które mają to potwierdzać. Pojawiają się m.in. takie twierdzenia jak to, że „podczas zachodu słońca nie powinniśmy widzieć różnicy w jego wielkości” [czas nagrania 0:29] lub że „warunki pogodowe zniekształcają obraz blisko wody, natomiast górna część obrazu pozostaje nienaruszona, dlatego też można zobaczyć Abu Dhabi z plaż Iranu, które są oddalone o 200 km” [czas nagrania 1:59].
Źródło: www.facebook.com
Nagranie wyświetlono ponad 173 tys. razy. Zdobyło także ponad 1,5 tys. reakcji oraz 1,3 tys. komentarzy. W jednym z nich czytamy [pisownia oryginalna]: „cała prawdo o świecie jest taka że wszystko co nam wmawiają jest kłamstwem a prawda jest wyśmiewana bo tylko tak można człowieka całe życie okłamywać i go z niewolić”. W innym napisano [pisownia oryginalna]: „mars jest okrągły. Jowisz okrągły. Wenus okrągła. Ziemia płaska.. jak można być takim głupcem?”. Film pojawił się także na TikToku.
Powrót znanej teorii spiskowej
Kształt naszej planety jest tematem teorii spiskowej. Zgodnie z tą narracją Ziemia jest płaskim dyskiem, którego krańce określa Antarktyda. Granice te mają być krawędzią planety zbudowaną ze ściany lodu. Ma ona uniemożliwiać dotarcie do nieznanych terenów znajdujących się za nią.
Dowody naukowe przeczą twierdzeniu [1, 2, 3, 4], że Ziemia jest płaska. Na łamach Demagoga wielokrotnie opisywaliśmy już teorię spiskową dotyczącą płaskiej ziemi. Więcej informacji przeczytasz w tych analizach [1, 2, 3].
Zachód słońca dowodzi, że Ziemia jest płaska?
Omawiany film rozpoczyna się stwierdzeniem „podczas zachodu słońca nie powinniśmy widzieć różnicy w jego wielkości” [czas nagrania 0:29]. W dalszej części pojawia się teza, że „słońce nie zachodzi za horyzontem, lecz oddala się, traci na sile i wtapia się w otoczenie” [czas nagrania 2:25].
Rozmiar kątowy słońca, czyli pozorna wielkość obiektu widzianego na Ziemi, nie jest uwarunkowana tym, z jakiego miejsca obserwujemy go na niebie. Jak czytamy na stronie Weber State University:
„Powszechne złudzenie optyczne sprawia jednak, że Słońce wydaje się większe, gdy znajduje się blisko naszego horyzontu. Dzieje się tak, ponieważ porównujemy wtedy jego rozmiar z rozmiarami innych odległych obiektów na horyzoncie. Z drugiej strony, gdy słońce znajduje się wysoko na niebie, zwykle porównujemy jego rozmiar z rozmiarem całego nieba. Łatwo jest sprawdzić, że zmierzony rozmiar kątowy Słońca jest zawsze taki sam”.
Powierzchnia wody udowadnia teorię o płaskiej Ziemi?
W filmie przeprowadzono „test laserem na dystansie 34 kilometrów” [czas nagrania 1:47]. Następnie pada twierdzenie, że „warunki pogodowe zniekształcają obraz blisko wody, natomiast górna część obrazu pozostaje nienaruszona, dlatego też można zobaczyć Abu Dhabi z plaż Iranu, które są oddalone o 200 km” [czas nagrania 2:00].
Jak podaje redakcja factcheckingowa „USA Today”, testy wykonane laserem nie są wiarygodną metodą na udowodnienie, że Ziemia jest płaska. Wynika to z faktu, że nad powierzchnią wody światło lasera może się zginać lub załamywać. To, że możemy zobaczyć bardzo oddalone obiekty, to efekt tzw. mirażu. Jest to zjawisko optyczne, które polega na pojawianiu się obrazów obiektów znajdujących się w dużej odległości od obserwatora, które normalnie są niewidoczne. Miraże tworzą się, gdy zimne, gęste powietrze znajduje się nad warstwą cieplejszego.
Widok całych gór świadczy o tym, że Ziemia jest płaska?
We wskazanym filmie znajdziemy też twierdzenia dotyczące krzywizny Ziemi. W czasie trwania wideo możemy zobaczyć wznoszący się samolot i podpis: „lecimy na 100 km w górę” [czas nagrania 0:52]. Pada także pytanie „gdzie jest ta krzywizna ziemi?” [czas nagrania 1:15]. Następnie na filmie pojawia się napis: „widok całych gór z odległości 439 km, kamery na podczerwień widzą jeszcze dalej, całe góry widoczne z odległości 800 km” [czas nagrania 1:26].
W artykule „90 Years of Our Changing Views of Earth” opublikowanym na stronie NASA czytamy, że dzięki pojawieniu się lotnictwa, badacze zaczęli wznosić się na takie wysokości, z których mogli obserwować i fotografować krzywiznę Ziemi. W podanym tekście możemy zobaczyć m.in. pierwsze zdjęcie Ziemi ukazujące jej krzywiznę.
Fotografię wykonał kapitan Albert W. Stevens 30 grudnia 1930 roku – podczas lotu samolotem na wysokości 7 tys. metrów. Jak czytamy:
„Andy, oddalone o 450 km stąd, choć wyższe niż wysokość samolotu, leżały poniżej rozsądnego horyzontu, zaznaczonego na zdjęciu białą poziomą linią. Krzywizna Ziemi wyjaśnia to zjawisko, co opisuje diagram dołączony do zdjęcia. Krzywizna Ziemi jest również widoczna na zdjęciu z boku, chociaż efekt jest subtelny, ponieważ zdjęcie obejmuje tylko 1/360 obwodu Ziemi”.
Krzywiznę ziemi wyliczamy nie od ukształtowania powierzchni terenu, a od poziomu morza. To, że jej nie widzimy, wynika z faktu, że jesteśmy zbyt mali, żeby ją dostrzec. Brak możliwości zobaczenia krzywizny Ziemi, nie dowodzi tego, że Ziemia ma płaski kształt. Więcej na ten temat przeczytasz w naszej analizie.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
