Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Unia zakaże napraw pojazdów starszych niż 15 lat? Sprawdzamy
Powraca narracja dotycząca Unii Europejskiej, która ma zakazać naprawiania samochodów. Tym razem ograniczenia mają być związane z wiekiem pojazdów. Okazuje się, że w rozporządzeniu nie ma takiego kryterium.
fot. Facebook / Pexels / Modyfikacje: Demagog
Unia zakaże napraw pojazdów starszych niż 15 lat? Sprawdzamy
Powraca narracja dotycząca Unii Europejskiej, która ma zakazać naprawiania samochodów. Tym razem ograniczenia mają być związane z wiekiem pojazdów. Okazuje się, że w rozporządzeniu nie ma takiego kryterium.
Analiza w pigułce
- W mediach społecznościowych pojawiły się informacje, że rozporządzenie Unii Europejskiej ma wprowadzić zakaz naprawiania pojazdów starszych niż 15 lat.
- Bartosz Ochapski z biura prasowego Parlamentu Europejskiego przekazał nam, że w projekcie ustawy zmieniającej dyrektywę o pojazdach wycofanych z eksploatacji nie wspomina się o zakazie przeprowadzania napraw w pojazdach w jakimkolwiek wieku.
- W kryteriach kwalifikujących pojazd do naprawy nie ma zapisu, który wskazywałby, że nie można naprawiać samochodów starszych niż 15 lat (Załącznik I, część A).
Zweryfikowane nieprawdziwe tezy mogą powracać po jakimś czasie, by w zmodyfikowanej formie ponownie wprowadzać odbiorców w błąd. W styczniu tego roku opublikowaliśmy analizę, w której sprawdzaliśmy, czy Unia Europejska planuje zakazać naprawy silnika w samochodzie. Wówczas wskazywaliśmy, że nowe regulacje nie przewidują takich ograniczeń.
Jeden z naszych czytelników zgłosił nam do weryfikacji podobną tezę: tym razem jednak Unia Europejska miała zakazać naprawy pojazdów starszych niż 15 lat. Informacja na ten temat pojawiła się m.in. na Lega Artis, czyli stronie internetowej publikującej dezinformację antyunijną.
Wiadomość o rzekomych ograniczeniach w zakresie naprawy pojazdów pojawiła się także na TikToku. Film opublikowany przez konto @dziki.zachod w ciągu kilku dni zdobył ponad 16 tys. polubień i został udostępniony ponad 13 tys. razy.
W komentarzach pojawiają się opinie antyunijne. Jedna z osób napisała [pisownia oryginalna]: „Oto kolejny powód aby wyjść z UE”. Inna z kolei stwierdziła [pisownia oryginalna]: „sądzę by wyjść z unii czym prędzej”.
Czego dotyczą europejskie przepisy?
Wpisy na Facebooku i film z TikToka nawiązują do projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. Dokument z lipca 2023 roku ma zmieniać dyrektywę w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Przyjęto ją w 2000 roku; od tego czasu została kilkukrotnie zmieniona.
Jak podano w komunikacie prasowym, zmiany zaproponowane w projekcie rozporządzenia zakładają m.in.:
- zwiększenie obiegu zamkniętego w projektowaniu i produkcji pojazdów, co ma ułatwić ich demontaż,
- używanie materiałów pochodzących z recyklingu, w tym plastiku z samochodów wycofanych z eksploatacji,
- odzyskiwanie surowców z recyklingowanych pojazdów, w tym tworzyw sztucznych, stali i aluminium.
Obecnie projekt ustawy jest rozpatrywany przez Parlament Europejski i Radę w ramach zwykłej procedury ustawodawczej. Czy jednak wraz z wprowadzeniem nowych przepisów planuje się także zakazać naprawy pojazdów w określonym wieku?
Attaché prasowy dementuje fałszywy przekaz
Skontaktowaliśmy się z biurem prasowym Parlamentu Europejskiego w Polsce, by dowiedzieć się, czy rzeczywiście Unia ma w planach zabronić naprawy 15-letnich i starszych pojazdów. W odpowiedzi attaché prasowy Bartosz Ochapski przekazał nam, że nowa ustawa zakłada ułatwienie, a nie utrudnienie napraw:
„Wspominana przez Pana dyrektywa (End-of-life vehicles directive) nie zakłada zakazu naprawy starych samochodów. Wprost przeciwnie, jednym z celów projektu jest ułatwienie napraw i ponownego wykorzystania pojazdów. Projekt określa, że »pojazdy wycofane z eksploatacji«, czyli takie, które nie nadają się do naprawy, będą musiały zostać przekazane do specjalnych zakładów przetwarzania w celu ich utylizacji. W projekcie przewidziano precyzyjne kryteria oceny, czy pojazd nadal można naprawić”.
W przesłanym komentarzu podkreślono także, że w projekcie ustawy nie ma kryterium wieku pojazdów, które nie mogłyby być poddane naprawom:
„W żadnym miejscu projektu ustawy ani w tekstach wyjaśniających nie wspomina się o »samochodach starszych niż 15 lat« ani o zakazie naprawy pojazdów w jakimkolwiek wieku”.
W projekcie ustawy nie znalazły się zapisy o wieku pojazdu, który nie podlega naprawom
Informacje kryteriach kwalifikujących dany samochód do naprawy znalazły się w Załączniku I, części A wspomnianego projektu ustawy. Zgodnie z dokumentem naprawa pojazdu jest niemożliwa z technicznego punktu widzenia, jeśli spełnia on co najmniej jeden z podanych warunków. To np.:
- pocięcie na kawałki lub rozbiórka,
- całkowite spalenie do tego stopnia, że komora silnika lub przedział pasażerski zostały zniszczone,
- zanurzenie do poziomu powyżej tablic rejestracyjnych.
Wśród tych kryteriów nie wspomniano o wieku pojazdu. Oznacza to, że przekaz, że Unia Europejska planuje zakazać naprawy 15-letnich i starszych samochodów, jest nieprawdziwy.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter