Strona główna Fake News Wąż w logo WHO oznacza truciznę? To mityczny symbol medycyny

Wąż w logo WHO oznacza truciznę? To mityczny symbol medycyny

Nieprawdziwe informacje o lasce Eskulapa.

Wąż na rzeźbie

fot. Pexels / Modyfikacje: Demagog

Wąż w logo WHO oznacza truciznę? To mityczny symbol medycyny

Nieprawdziwe informacje o lasce Eskulapa.

FAKE NEWS W PIGUŁCE

  • Wpis z profilu Ocalić życie podaje, że logo Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „zawiera dwa węże”, z których jeden „zawiera truciznę”. Co więcej,  na początku XX wieku miało być znanych na świecie 15 chorób, podczas gdy obecnie jest ich rzekomo 300 tys. więcej.
  • logu WHO jest laska Eskulapa od starożytności kojarzona z medycyną. Wąż miał być jednym z symboli nawiązujących do zdrowia, ze względu m.in. na zmianę skóry kojarzoną z regeneracją.
  • Przed 1908 rokiem znano więcej chorób, niż opisano we wpisie. Część z nich towarzyszy ludzkości od tysięcy lat [1, 2, 3]. Poszukiwanie ich źródeł trwa od czasów starożytnych i nie jest niczym nowym.

Podważanie autorytetu medycyny i wskazywanie, że np. choroby nie istnieją bądź w rzeczywistości są one lekarstwem, jest jednym z nurtów dezinformacyjnych pojawiających się w mediach społecznościowych. 

Przykładem jest wpis z 3 lutego 2024 roku opublikowany na profilu Ocalić życie. Dowiadujemy się z niego, że np. logo Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „zawiera dwa węże”, z których jeden „zawiera truciznę”. Jest to pokłosie pochodzenia słowa „apteka”, które zgodnie z treścią posta rzekomo „pochodzi z greckiego »pharmakia«, a ta z »Pharmakomu « (trucizna, zaklęcie)”.

Co więcej, z wpisu dowiemy się również, że: „Kiedyś w roku 1908 istniało na świecie 8 lekarstw, z tego 6 ziołowych i 15 znanych chorób. Dziś 740 tys leków i 300 tys chorób więc zadaj sobie pytanie czy lekarze i apteki są nam potrzebne?” [pisownia oryginalna].

Wpis na Facebooku zawierający fałszywe tezy na tematy medyczne. Na zdjęciu widać logo Światowej organizacji Zdrowia.

Fot. Facebook.com

Post spotkał się ze sporym zainteresowaniem, o czym świadczy liczba reakcji (ponad 800), udostępnień (ponad 380) oraz komentarzy. Część z nich zgadza się z treścią wpisu, np. w kwestii loga WHO: To co pokazujecie to symbol szatana nic z medycyną” [pisownia oryginalna].

Co oznacza wąż w logo WHO?

Wbrew temu, co przeczytamy w poście, w logu Światowej Organizacji Zdrowia znajduje się jeden wąż, a nie dwa. Jak przeczytamy na stronie WHO laska, po której pnie się wąż, to od dawna symbol medycyny i medyków.

Laska Eskulapa, bo tym właśnie jest ten symbol, wywodzi się z czasów starożytnych i jest związany z postacią Asklepiosa. To mityczny heros i bóg sztuki leczniczej, który w sztuce był przedstawiany właśnie z wężem owiniętym wokół laski. W tym przypadku wąż kojarzy się nie z trucizną, jak opisano we wpisie, leczregeneracją i odradzającym się życiem, kojarzonymi ze zmianę skóry przez węża.

Skojarzenie z „dwoma wężami” wzięło się z podobieństwa laski Eskulapa do Kaduceusza, innego starożytnego symbolu kojarzonego z medycyną. Atrybut boga Hermesa patrona m.in. alchemików – zaczął być kojarzony z leczeniem pod koniec XVI wieku, kiedy to alchemia zaczęła ściśle łączyć się z medycyną (s. 273). Jednak zarówno ten symbol, jak i laska Eskulapa, nie mają związku z trucizną, jak opisano to we wpisie.

Czy słowo „apteka” pochodzi od trucizny? Nie ma takiego związku

Wątek trucizny i medycyny pojawia się także w innym miejscu tekstu, gdzie przeczytamy: „Słowo »Apteka « pochodzi z greckiego »pharmakia«, a ta z »Pharmakomu « (trucizna, zaklęcie)”. W rzeczywistości etymologia słowa oznaczającego miejsce, gdzie możemy kupić leki, jest inna.

Jak podaje Encyklopedia PWN, słowo „apteka” nie pochodzi od greckiego słowa „pharmakia”, lecz od wyrazu „apothḗkē” – oznaczającego „skład”. Dr hab. prof. UP Maciej Malinowski dodaje na swoim blogu „Obcy język polski”, że słowo to przejęto z łacińskiego wyrażenia „apotheca”.

Przed 1908 rokiem było tylko 15 chorób? Było ich znacznie więcej

Inną tezą we wpisie podważająca zaufania do medycyny jest przytoczenie liczby chorób i leków w ubiegłym stuleciu i obecnie. Jak czytamy: „Kiedyś w roku 1908 istniało na świecie 8 lekarstw, z tego 6 ziołowych i 15 znanych chorób. Dziś 740 tys leków i 300 tys chorób więc zadaj sobie pytanie czy lekarze i apteki są nam potrzebne?” [pisownia oryginalna].

Wpis znacznie zaniża liczbę chorób znanych w przeszłości. Wiele schorzeń towarzyszy ludzkości od zarania dziejów, np.:

Starożytni uczeni, uprawiający pierwotną odmianę medycyny, również odkrywali i opisywali nowe schorzenia jak chociażby:

Starożytne obserwacje potwierdzali uczeni z XIX i XX wieku, którym udało się zaobserwować m.in.:

Dla porządku (by „przebić” liczbę 15 chorób znanych jeszcze przed 1908 rokiem) dodajmy jeszcze jaskrę (800 rok p.n.e.), błonicę (VI i V wiek p.n.e.) odrę (IX wiek), kiłę (XIV/XV wiek), różyczkę (XVII wiek), anginę (XVII wiek) żółtą febrę (pierwsza epidemia połowa XVII wieku) cholerę (XIX wiek) i czerwonkę (koniec XIX wieku).

Współcześnie są setki tysięcy chorób i leków? Jest ich znacznie mniej

Dla kontrastu liczba chorób i leków znanych współcześnie jest znacznie zawyżona, w stosunku do tego, co przeczytamy we wpisie.

Obecnie ma być znanych  „300 tys. chorób”. Tymczasem w bazie danych MalaCards  zbierającej informacje o znanych chorobach z 75 różnych źródeł (m.in. z CDC, z ClinicalTrials czy z Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób) – znajdziemy 22 811 wpisów o znanych chorobach. To ponad 13 razy mniej, niż opisano w poście.

Podobnie sprawa ma się z lekami, których ma być rzekomo 740 tys. Strona drugbank.com  zbierająca dane statystyczne na temat leków – podaje, że suma wszystkich dostępnych preparatów wynosi ok. 16,5 tys. To ponad 44 razy mniej niż liczba zamieszczona we wpisie

Jedna przyczyna chorób, które są lekarstwem – medyczna dezinformacja z wpisu

Post powiela także dezinformacyjne narracje na temat chorób, przekonujące m.in. o tym, że są one „procesem pozbywania się toksyn z organizmu” oraz że „wszystkie choroby mają jedną przyczynę”. Podobne fałszywe doniesienia opisywaliśmy w naszych poprzednich tekstach [1, 2, 3, 4].

W rzeczywistości istnieje wiele różnych przyczyn chorób, w tym np.:

Objawy niektórych chorób, jak chociażby gorączka, rzeczywiście są oznaką działania układu odpornościowego. Niekiedy mogą się one jednak okazać groźne dla organizmu, np. temperatura ciała powyżej 41 stopni Celsjusza może uszkodzić mózg.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Masz prawo do prawdy!

Przekaż 1,5% dla Demagoga

Wspieram