Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
WHO nie zaleca szczepień dzieci poniżej 12. roku życia? Fake news!
Tekst opublikowany w sieci odnosi się do nieaktualnego stanowiska Światowej Organizacji Zdrowia.
WHO nie zaleca szczepień dzieci poniżej 12. roku życia? Fake news!
Tekst opublikowany w sieci odnosi się do nieaktualnego stanowiska Światowej Organizacji Zdrowia.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- Post na profilu Centrum Życia i Rodziny informuje o tym, że rzekomo zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dzieci poniżej 12. roku życia nie powinny być rutynowo szczepione. Na tej podstawie założono, że nie należy stosować szczepionek, ponieważ miałyby stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa najmłodszych.
- Opisana we wpisie informacja zawarta była w rekomendacji WHO z 15 czerwca 2021 roku. W tym czasie rekomendacje dwukrotnie zostały zmienione. Nowe zalecenia opublikowane w styczniu 2022 dopuszczają rutynowe szczepienie dzieci także poniżej 12 lat pod warunkiem, że priorytetowe grupy zostały wyszczepione. Badania wykazały skuteczność i bezpieczeństwo szczepionki w grupie wiekowej 5-11 lat.
„WHO: Dzieci poniżej 12. roku życia nie powinny ryzykować przyjęcia szczepionki na Covid firmy Pfizer”. To tytuł artykułu opublikowanego 21 stycznia 2022 roku na stronie marsz.info. W tekście znalazła się informacja o tym, że na początku stycznia Światowa Organizacja Zdrowia miała opublikować zalecenie dot. tego, kto nie powinien się rutynowo szczepić (wśród wymienionych miały znaleźć się dzieci). Sprawdzany artykuł odwołuje się jednak do nieaktualnych zapisów, a nowe zalecenia WHO zmieniły podejście odnośnie do szczepień najmłodszych.
Tekst został udostępniony na profilach Centrum Życia i Rodziny oraz Marsz dla Życia i Rodziny na Facebooku, gdzie cieszył się popularnością wśród internautów, którzy uwierzyli w przekaz.
Wpis o szczepieniach dzieci zebrał 174 pozytywne reakcje i został udostępniony 112 razy. Spośród 34 komentarzy część zgadza się z treścią postu: „Szkoda, że do nawiedzonych nauczycieli to nie dociera, a w klasie na dzień dobry podawane są dane epidemiologiczne i pytanie kto z dzieci się zaszczepił”, „Każdy rozsądny rodzic to wie i bez badań”, „Dziękuję jako nauczyciel Panu ministrowi Czarnkowi, że zatrzymał szaleńczy pochód Niedzielskiego odnośnie przymusowego szczepienia nauczycieli”.
WHO zmieniło rekomendacje dotyczące szczepień dzieci. Zgodnie z nowymi wytycznymi mogą one przyjmować szczepionkę
Opisana w tekście zakładka o nazwie „Co musisz wiedzieć” na stronie WHO jest podsumowaniem tymczasowych zaleceń dotyczących stosowania szczepionki. Szczegółowe rozwinięcie tych rekomendacji znajduje się w sekcji „publikacje”. Znajdziemy tam aktualne, a także zarchiwizowane wersje zaleceń WHO dotyczące szczepień. Informacje pojawiające się w tej zakładce są okresowo aktualizowane. Dlatego na początku stycznia, przed pojawieniem się nowych rekomendacji, mogły być tam prezentowane nieaktualne dane z poprzednich zaleceń.
W rekomendacji z 15 czerwca 2021 roku rzeczywiście znajdziemy zapis, o którym można było przeczytać w poście:
„Obecnie nie ma danych dotyczących skuteczności ani bezpieczeństwa stosowania u dzieci w wieku poniżej 12 lat. Dopóki takie dane nie będą dostępne, osoby poniżej 12 roku życia nie powinny być rutynowo szczepione”.
Rekomendacja WHO odnośnie do szczepień z 15 czerwca 2021
Od publikacji z 15 czerwca WHO dwukrotnie zmieniła swoje rekomendacje dotyczące szczepień. Pierwsza zmiana zaleceń opublikowana została 19 listopada. W ówczesnej wersji nie znajdziemy zapisu o tym, że dzieci poniżej 12 roku życia nie powinny być szczepione (informacja pojawia się tylko w odniesieniu do poprzedniej wersji), jednak wciąż nie było tam rekomendacji szczepień dla dzieci powyżej 5 lat.
Analizowany przez nas artykuł został opublikowany 21 stycznia 2022 roku. W tym czasie obowiązywały już nowe rekomendacje WHO. W wersji zaleceń z 21 stycznia 2022 znajdziemy informacje, że szczepionka jest przeznaczona do użycia dla osób powyżej 5. roku życia. WHO opisała także swoje rekomendacje dotyczące szczepień najmłodszych:
„Dzieciom w wieku 5-17 lat z chorobami współistniejącymi, które narażają je na większe ryzyko poważnej choroby COVID-19, należy zaoferować szczepienie.
W przypadku zdrowych dzieci i młodzieży COVID-19 jest zwykle łagodną chorobą. Dzieci mogą doświadczać znacznej chorobowości, takiej jak PIMS, nawet po łagodnym lub bezobjawowym zakażeniu, ale jest to rzadkie. Zgodnie z planem priorytetów WHO, WHO zaleca, aby kraje rozważyły stosowanie BNT162b2 u dzieci w wieku 5-17 lat tylko wtedy, gdy osiągnięto wysoki poziom zaszczepienia (pierwsze serie i dawki przypominające) w grupach o wyższym priorytecie”.
Opisane w dokumencie badania wykazały, że szczepienie w grupie wiekowej 5-11 lat ma ponad 90 proc. skuteczności w powstrzymywaniu objawowej infekcji. Dodatkowo w zakończonej trzeciej fazie badań klinicznych wśród uczestników nie wykryto ani jednego przypadku zapalenia mięśnia sercowego.
Informacja o tym, że szczepionka jest bezpieczna dla dzieci poniżej 12. roku życia, znajdziemy również w aktualnej wersji zakładki „Co musisz wiedzieć”.
Ryzyko zapalenia mięśnia sercowego po szczepieniu jest bardzo niskie. Co się stało w Belgii?
W artykule na stronie marsz.info znalazła się także informacja o tym, że w grudniu belgijska Grupa Zadaniowa ds. Szczepień poinformowała o decyzji zaprzestania szczepienia dwiema pierwszymi dawkami osób poniżej 31. roku życia. W bardzo sensacyjnym tonie wskazano, że miałoby być to spowodowane przypadkami zapalenia mięśnia sercowego po podaniu szczepionki.
Źródłem informacji o zawieszeniu szczepień preparatem firmy Moderna jest artykuł na stronie gazety „The Brussel Times”. W tekście znalazła się wypowiedź Gudrun Briat, rzeczniczki prasowej Grupy Zadaniowej ds. Szczepień, która tłumaczy podjętą w Belgii decyzję:
„Decyzja o podstawowym szczepieniu osób w wieku od 18 do 30 lat opiera się na międzynarodowej wiedzy o możliwych, bardzo rzadkich skutkach ubocznych. Podjęliśmy tę decyzję jako środek ostrożności”.
W kontekście zapalenia mięśnia sercowego zarówno tekst „The Brussel Times”, jak i artykuł na stronie marsz.info powołują się na badanie przeprowadzone w Danii. Badacze sprawdzali, czy istnieje związek pomiędzy zapaleniem mięśnia sercowego a szczepieniem preparatami firmy Pfizer (BNT162b2) i Moderna (mRNA-1273). Wyniki badań wskazują na wzrost ryzyka po szczepieniu preparatem Moderny. Jednak jak podkreślają naukowcy, liczba tych przypadków była bardzo mała:
„Nawet w najmłodszej grupie wiekowej (12-39 lat) bezwzględna częstość występowania zapalenia mięśnia sercowego lub zapalenia mięśnia osierdziowego wynosiła 1,6 i 5,7 na 100 000 osób w ciągu 28 dni od szczepienia BNT162b2 i mRNA -1273. Objawy wśród zaszczepionych osób z zapaleniem mięśnia sercowego lub zapaleniem mięśnia osierdziowego były przeważnie łagodne. Nie zaobserwowaliśmy powtórnych hospitalizacji, diagnozy niewydolności serca ani zgonów wśród osób z zapaleniem mięśnia sercowego lub zapaleniem mięśnia osierdziowego w ciągu 28 dni od zaszczepienia mRNA-1273”.
„SARS-CoV-2 vaccination and myocarditis or myopericarditis: population based cohort study”
Do wyników badań odniosła się także Gudrun Briat:
„Zazwyczaj stan zapalny jest nieszkodliwy i ustępuje bez zauważenia, ale jeśli dostępna jest alternatywna szczepionka, rozsądniej jest nie podejmować żadnego ryzyka”.
Jak powiedział rzecznik Agencji Opieki i Zdrowia, Joris Moonens, osoby, które wcześniej zaszczepiły się dwiema dawkami Moderny, będą mogły przyjąć trzecią dawkę przypominającą tego preparatu.
W tekście na stronie marsz.info przywołane zostaje także inne badanie, które miało powiązać szczepienie preparatem firmy Pfizer z przypadkami zapalenia mięśnia sercowego u młodych ludzi. Jak się jednak okazuje, wnioski wyciągnięte przez badaczy różnią się od tych zawartych w artykule:
„Podsumowując, ryzyko przyjęcia do szpitala lub zgonu z powodu zapalenia mięśnia sercowego jest większe po zakażeniu COVID-19 niż po szczepieniu i pozostaje niewielkie po kolejnych dawkach szczepionki mRNA, w tym trzeciej dawki przypominającej BNT162b w całej populacji”.
„Risk of myocarditis following sequential COVID-19 vaccinations by age and sex”
Podsumowanie
Aktualne rekomendacje WHO dopuszczają szczepienie dzieci także poniżej 12. roku życia. Przeprowadzone badania wykazały, że ryzyko pojawienia się zapalenia mięśnia sercowego u młodych osób istnieje, ale jest bardzo niskie.
Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka przeciw pandemii.
Nie musisz działać jak automat i udostępniać informacji bez sprawdzenia. Najwyższy czas wyłączyć automatyczny tryb i przełączyć się na myślenie.
Zobacz, co przygotowali dla Ciebie nasi ambasadorzy: Kasia Gandor, Martin Stankiewicz, Ola i Piotr Stanisławscy (Crazy Nauka), Marcin Napiórkowski oraz Joanna Gutral.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter