FAKE NEWS W PIGUŁCE

1 października 2023 roku na profilu Jerzy Weber Wiedza Naukowa opublikowano nagranie dotyczące rzekomego negatywnego wpływu stacji bazowych telefonii komórkowej, emitujących promieniowanie elektromagnetyczne (treść z posta: „fale elektromagnetyczne […] kto nas nimi morduje?”).

W materiale wykorzystano wizerunek uznanego specjalisty z dziedziny radiologii i diagnostyki obrazowej – dr. Janusza Dębskiego (czas nagrania 3:21). Ekspert nie potwierdza jednak twierdzeń na temat rzekomej szkodliwości promieniowania emitowanego przez stacje bazowe telefonii komórkowej (czas nagrania 3:21).

Fot. Facebook

Film zyskał sporą popularność: udostępniono go ponad 190 razy, zareagowano na niego ponad 230 razy. Komentarze użytkowników Facebooka były emocjonalne [pisownia oryginalna]: „Draństwo! Wykańczają ludzi!”, „I to najczęściej budują akurat na szkołach kościołach przecież to jest nie do rzeczne !!!!;” czy „Ludobujstwo przyspieszone szok co sie z ludzmi robi”.

Widoczny na nagraniu miernik jest amatorski i nie nadaje się do tego typu odczytów

Materiał zaczyna się od wywiadu, w którym mieszkaniec bloku opowiada o tym, że za oknem widzi kościół, na którego wieży zamontowano stację telefonii komórkowej: „na dzwonnicę zamontowane są nadajniki operatorów komórkowych” (czas nagrania 0:58).

Według przytoczonej relacji obecność tej stacji ma wpływać na wzrost promieniowania elektromagnetycznego w okolicy: „wartość pola na skraju lasu jest zero i dwa dziesięć miliwoltów na metr. To tutaj [w mieszkaniu – przyp. Demagog] jest czasami od czterech do pięciu tysięcy tych samych jednostek, przy oknie [za którym znajduje się wieża kościoła ze stacją – przyp. Demagog]. Wyszedłem na drugą stronę, że tak powiem, mieszkania, no i tutaj już jest zupełnie inaczej. 100 miliwoltów na metr, 50 mili woltów na metr. Znowu w stronę okna. Patrzę, widzę, co? Anteny” (czas nagrania 1:10).

W powyższym materiale IŁ –PIB widać też, że odczyty miernika zmieniają się nawet wtedy, gdy znajdzie się on w pobliżu typowych urządzeń gospodarstwa domowego (tu: ekspres do kawy; czas nagrania 0:41).

Jednostki pokazane w nagraniu są nieadekwatne do pomiaru

Warto również zwrócić uwagę na wartości oraz jednostki, które są przytaczane w materiale (czas nagrania 1:10). Jak już wyjaśniał, cytowany przez nas w poprzednich analizach, ekspert Jakub Kwiecień, amatorskie mierniki bazują na „wyrażaniu wartości w jednostkach »podwielokrotnych«”. Według specjalisty jest to rodzaj manipulacji, który sprawia, że wartości liczbowe wydają się niewspółmiernie wysokie.

Ekspert udziela głosu w nagraniu, ale nie potwierdza tez o szkodliwości stacji bazowych

W materiale zamieszczono również wywiad z dr. Januszem Dębskim, którego na belce podpisano: „dr Janusz Dębski, pomorski konsultant wojewódzki w dziedzinie radiologii i diagnostyki obrazowej” (czas nagrania 3:21).

Rzeczywiście, specjalista ten był wojewódzkim konsultantem we wskazanych dziedzinach, jednak obecnie już nie sprawuje tej funkcji. Stanowisko to piastuje dr Tomasz Gorycki.

Dr Janusz Dębski mówi w nagraniu: „Z falą radiową mamy do czynienia bardzo wiele lat i nie znaleziono dowodów, które doświadczyły niezbicie o tym, że fale radiowe na nas działają negatywnie. Co wcale nie oznacza, że może za 30 lat okazać się, że jednak one mają jakiś tam czynnik negatywny” (czas nagrania 3:21).

Szkodliwe jest promieniowanie jonizujące, a tego stacje telefonii komórkowej nie emitują

Dalej w nagraniu dr Janusz Dębski mówi: „Do badań, które stanowią, no w jakimś sensie, zagrożenie, to są badania promieniowaniem rentgenowskim, które wywołuje określony efekt, będąc promieniowaniem jonizującym. Czyli takim, które […] mogą wywołać skutek negatywny” (czas nagrania 4:20).

Badania prowadzone na zwierzętach nie są rozstrzygające w kwestii zdrowia ludzkiego

W materiale pojawia się również wątek, który był już omawiany na łamach Demagoga: „szczury poddane pod działanie takiego pola elektromagnetycznego, nie rozmnażają się” (czas nagrania 3:52).