FAKE NEWS W PIGUŁCE:

Na profilu Szakal Polska pojawił się post nawiązujący do obecnej sytuacji w Ukrainie. Treść wpisu próbuje wzbudzić w odbiorcach poczucie winy za koncentrowanie się na pomocy udzielanej Ukrainie: „Cały świat potrafi pomóc Ukrainie, wysłać tam broń i pieniądze! A co z głodującymi i cierpiącym dziećmi w Jemenie i innych rejonach świata? Zapomniałem! Nikt przecież nie ma tam swoich interesów! Bo tylko to się liczy!”. 

Ponadto we wpisie znalazły się także zarzuty skierowane do odbiorców tradycyjnych mediów: „Nie wiecie o tym? Skąd mieli byście wiedzieć skoro świata nie widzicie poza TVN, Polsatem czy TVP?”.

Tego typu ocena jest jednak niewłaściwa, ponieważ w pomoc mieszkańcom Jemenu od wielu lat angażują się organizacje humanitarne, a wydarzenia są relacjonowane przez polskie media. 

Źródło: www.facebook.com

Jak organizacje pomocy humanitarnej pomagają Jemenowi?

We wpisie pojawiają się zarzuty, że wraz z rozpoczęciem konfliktu w Ukrainie świat zapomniał o katastrofie humanitarnej w Jemenie. Jest to jednak nieprawda, a wiele organizacji wciąż działa w tym kraju, aby pomóc jego mieszkańcom:

Biur Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców przy ONZ (UNHCR)

UNHCR na swojej stronie internetowej informuje o tym, że obecnie w Jemenie ponad 20 mln osób potrzebuje pomocy humanitarnej. Jak dodaje organizacja, prawie 66 proc. populacji jest uzależniona od zewnętrznego wsparcia.

Dlatego też UNHCR zapewnia schronienie i artykuły nieżywnościowe dla przesiedleńców, a także wsparcie finansowe pozwalające na zakup leków i jedzenia. Ponadto pomaga w odbudowywaniu domów oraz wspiera służbę zdrowia w walce z COVID-19.

Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)

FAO informuje, że w związku z kryzysem humanitarnym w Jemenie ok. 16 mln obywateli tego kraju jest obecnie zagrożonych głodem. Wiele spośród niedożywionych to dzieci. Wpływ na niedobory żywności miał przede wszystkim toczący się konflikt zbrojny.

Aby zapobiec katastrofie, FAO podejmuje priorytetowe interwencje, które zakładają:

• zwiększenie produkcji żywności i zwierząt gospodarskich poprzez dofinansowanie,
• dostarczanie środków produkcji rolnej, paszy dla zwierząt i zestawów pszczelarskich,
• szczepienie i leczenie zwierząt gospodarskich,
• odbudowę infrastruktury rolnej.

Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF)

W związku z tym, że wiele ofiar kryzysu w Jemenie to dzieci, swoje działania w tym kraju przeprowadza także UNICEF. Fundusz skupia się przede wszystkim na walce z ostrym niedożywieniem, pandemią COVID-19, a także edukacją w zakresie min i pozostałości po wojnie. Z pieniędzy UNICEF odbudowywane są także szkoły.

Fundusz dla Jemenu pozwala sfinansować działania organizacji pozarządowych, także z Polski

Pomoc dla Jemenu udzielana jest nie tylko przez duże, międzynarodowe organizacje humanitarne, ale także przez mniejsze inicjatywy. W tym celu powstał Yemen Humanitarian Fund (YHF), którego celem jest udzielanie dofinansowania organizacjom pozarządowym. Od 2015 roku na tego typu pomoc fundusz przekazał 221 mln dolarów.

Jednym z beneficjentów wsparcia jest m.in. Polska Akcja Humanitarna (PAH), która od początku 2022 roku realizuje program pomocy dla ponad 16 tys. osób. W ramach zaplanowanych działań PAH doposażyła dwie kliniki w sprzęt medyczny, a także pomogła w budowie infrastruktury wodnej i kanalizacyjnej w czterech obozach dla wewnętrznie przesiedlonych.

Media nie mówią o Jemenie i innych krajach? To nieprawda, artykuły powstają cały czas!

W poście znajdziemy także zarzuty, że media podając wiadomości dotyczące Ukrainy, nie informują o sytuacji w Jemenie i w innych państwach. Wpis koncentruje się na trzech redakcjach: TVP, TVN i Polsat. Postanowiliśmy sprawdzić, czy informacje o wydarzeniach z przytoczonych w poście krajów pojawiają się w kręgu zainteresowań dziennikarzy tych stacji:

Jemen

O tragicznej sytuacji w Jemenie informuje każda z redakcji. Na stronie TVN 24 znajdziemy artykuł, w którym opisany został atak rakietowy na szkołę i meczet. Z kolei Polsat News informuje o co najmniej 70 zabitych w nalocie na jedno z jemeńskich miast, a TVP Info przywołuje raport ONZ dotyczący rekrutowania nieletnich żołnierzy do walki.

Palestyna

Wpis na Facebooku zarzuca mediom nie tylko nieinformowanie o sytuacji w Jemenie, ale także m.in. w Palestynie. Jak się jednak okazuje, o sytuacji w tym rejonie świata informowała każda z wymienionych redakcji.

TVP Info podała wiadomość o walkach na wzgórzu świątynnym pomiędzy Palestyńczykami a izraelską policją. Polsat News poinformował o zastrzeleniu Palestynki, która zaatakowała nożem policjanta. TVN 24 opublikowało newsa o nieszczęśliwym wypadku i zastrzeleniu dwóch komandosów przez swojego kolegę.

Afganistan

Facebookowy post wytyka także brak zainteresowania sytuacją w Afganistanie. Wbrew treści wpisu informacje na temat tego państwa również pojawiają się w mediach.

Polsat News poinformowało o ataku na meczet, w wyniku którego zginęło 10 osób. TVP Info opublikowało wiadomość o wprowadzeniu nakazu zasłaniania całego ciała przez kobiety. Z kolei TVN opublikował reportaż Michała Przedlackiego o sytuacji w tym kraju.

Irak

Ostatnim z państw, które pojawia się we wpisie, jest Irak. O burzy piaskowej w tym kraju informował TVN 24. Z kolei o wpływie wojny w Ukrainie na prawdopodobny kryzys głodu w Iraku tekst przygotowała redakcja TVP Info, a Polsat News podało wiadomość na podstawie komunikatu irackiego MSZ o powrocie 4 tys. Irakijczyków z białoruskiej granicy.

Jak widać, wbrew tezie, która znalazła się we wpisie, polskie redakcje nie koncentrują się wyłącznie na Ukrainie, informując równocześnie o sytuacji zagranicznej w innych regionach świata.

„Pomagacie Ukrainie, a co z…”, czyli czym jest whataboutism?

Jedną z dezinformacyjnych technik mających wpłynąć na nasze postrzeganie konfliktu w Ukrainie jest tzw. whataboutism. Jak tłumaczy słownik Cambridge jest to:

Narracja, którą można także nazwać „odwracaniem kota ogonem”, pojawia się także w analizowanym poście. Jego treść stara się wzbudzić w czytelnikach wyrzuty sumienia i przekonać, że pomoc udzielana Ukrainie jest nieproporcjonalna w stosunku do pomocy udzielanej innym krajom. W rzeczywistości wsparcie, które otrzymują ukraińscy uchodźcy, nie musi oznaczać rezygnacji z organizowania akcji humanitarnych np. w Jemenie.

Kilkukrotnie już tego typu odwracanie było wykorzystywane przez autorów dezinformacji próbujących przekonać, że pomoc udzielana Ukrainie jest niesprawiedliwa, ponieważ w innych miejscach na świecie również zdarzają się tragedie. Tego typu zarzuty odpieraliśmy m.in. w tekście o odpowiedzialności NATO i Ukrainy za wojnę.

Podsumowanie

Tezy o tym, że świat zapomniał o Jemenie, nie mają przełożenia na rzeczywistość. Organizacje humanitarne od lat organizują pomoc dla mieszkańców tego kraju. Także media informują o trudnej sytuacji w tym państwie.