Analiza w pigułce

Dzięki zgłoszeniu czytelnika przyglądamy się jednej z teorii spiskowych, która pojawiła się w sieci. 

11 września na portalu X użytkownik o pseudonimie Świadomy Wodnik opublikował post zawierający teorię spiskową dotyczącą zamachu na World Trade Center (WTC). 12 września post został również udostępniony na Facebooku.

We wpisie czytamy [pisownia oryginalna]: „!!11 września 2001: Pojawiło się zdjęcie bez samolotu‼ Podczas ataku terrorystycznego pod fałszywą flagą na Bliźniacze Wieże (WTC Nowy Jork) samoloty zostały dodane do transmisji na żywo za pomocą CGI, jak się okazało. Świadkowie twierdzą również, że były tylko bomby, a nie samolotów. Widać to też na tym nagraniu, do którego najwyraźniej służbom nie wpadło: eksplozja, ale nie samolotu!”.

Źródło: X, 11.09.2024

Post na portalu X uzyskał 278 tys. wyświetleń i ok. 700 polubień.

Na nagraniu z 11 września nie było samolotów? To manipulacja

W materiale wideo dołączonym do posta nie widzimy nadlatującego samolotu, który uderzył w drugą z wież World Trade Center. Według autora wpisu nagranie pokazuje autentyczne zdarzenie, w którym nie było samolotu, a do transmisji został on dodany później za pomocą techniki CGI. Ta teza jest fałszem.

Czym jest technika CGI? To skrót od angielskiego wyrażenia Computer Generated Imagery, oznaczającego w języku polskim: obrazy generowane komputerowo. Według Oxford Bibliographies jest „to obszar wizualizacji cyfrowej i praktyk manipulacji obrazem, który pojawił się pod koniec lat 60.”. CGI najczęściej wykorzystywane jest do tworzenia reklam, gier komputerowych oraz filmów, w tym efektów specjalnych. 

Prawdziwa informacja jest odwrotna od tej, którą przedstawiono we wpisie: za pomocą techniki komputerowej (choć nie wiemy jakiej) usunięto z filmu samolot uderzający w wieżę.

Na przestrzeni ostatnich lat sprawą zajmowały się agencje dziennikarskie i factcheckingowe, takie jak AFP, Reuters i Teyit (1, 2, 3). Jak wynika z ich ustaleń, to właśnie materiał wideo z omawianego posta został przerobiony. AFP rozmawiało z Keithem Lopezem, autorem oryginalnego nagrania, który potwierdził, że jego film został zmanipulowany i wykorzystany do siania dezinformacji.

Atak pod fałszywą flagą? Nie ma na to dowodów 

W omawianym poście padają dwie dodatkowe tezy. Pierwsza mówi o „ataku terrorystycznym pod fałszywą flagą na Bliźniacze Wieże (WTC Nowy Jork)” [pisownia oryginalna]. 

Według encyklopedii Brittanica operacja pod fałszywą flagą to „szkodliwe, często zbrojne wydarzenie lub działanie, które jest zaplanowane w taki sposób, aby wydawało się, że zostało przeprowadzone przez kogoś innego niż faktyczny sprawca lub grupa za nie odpowiedzialna”. 

Wokół WTC było słychać wybuchy bomb? Fakty mówią co innego

W dalszej części wpisu pojawia się informacja, że „świadkowie twierdzą również, że były tylko bomby, a nie samolotów” [pisownia oryginalna]. Ta druga teza to także fałsz. 

Doniesienia, że wokół WTC było tylko słychać wybuchy, a nie widziano samolotu, to popularny mit rozpowszechniany po zamachu z 11 września 2001 roku, na co wskazywaliśmy w jednej z naszych analiz.

Kolejny rok, kolejny powrót teorii spiskowych 

Od momentu zamachu z 11 września 2001 roku w przestrzeni publicznej narastają teorie spiskowe dotyczące tamtych wydarzeń (1, 2, 3). Tym mitom poświęciliśmy specjalną analizę.

Popularność teorii spiskowych o zamachach na WTC wiąże się również ze wzrostem znaczenia mediów społecznościowych i komunikacji internetowej. Warto podkreślić, że rok temu na naszych łamach analizowaliśmy dokładnie taką samą fałszywą narrację o samolocie, który rzekomo nie uderzył w jedną z wież World Trade Center.