Strona główna Fake News Zdjęcie zniszczonego bloku zrobione 15 lat temu? Fake news!

Zdjęcie zniszczonego bloku zrobione 15 lat temu? Fake news!

Te zdjęcia zostały wykonane w lutym 2022 roku i dotyczą obecnej sytuacji w Ukrainie.

Zdjęcie zniszczonego bloku zrobione 15 lat temu? Fake news!

Te zdjęcia zostały wykonane w lutym 2022 roku i dotyczą obecnej sytuacji w Ukrainie.

fake news w pigułce

  • Bogdan Morkisz, który na swoim facebookowym profilu rozpowszechnia dezinformujące przekazy na temat pandemiiwojny, udostępnił dwa zdjęcia, wskazując na to, że nie wykonano ich w czasie obecnej inwazji, lecz kilkanaście lat temu.
  • Wbrew temu, o czym pisał Bogdan Morkisz, zdjęcia zniszczonego budynku i czołgu, przedstawione we wpisie, nie zostały wykonane kilkanaście lat temu, lecz właśnie teraz – w czasie rosyjskiej inwazji na Ukrainę, co można sprawdzić za pomocą wstecznego wyszukiwania obrazem.

Na swoim fanpage’u Bogdan Morkisz twierdzi, że zdjęcia wojennych zniszczeń i czołgu zostały wykonane kilkanaście lat temu w Czeczenii w miejscowości Grozny, a media wykorzystują je w odniesieniu do rosyjskiej inwazji w 2022 roku. Przekaz ten nie jest prawdziwy. 

Wbrew tym informacjom fotografie zostały wykonane w obecnej sytuacji, co każdy może sprawdzić samodzielnie przy użyciu ogólnodostępnych narzędzi.

Zrzut ekranu wpisu na Facebooku, w którym przedstawiono dwa zdjęcia, w tym zdjęcie zniszczonego bloku mieszkalnego i czołgu. Na wpis zareagowało ponad 500 użytkowników i ponad 500 udostępniło go na swoich tablicach.

Źródło: www.facebook.com

Zdjęcie bloku naprawdę przedstawia zniszczenia w Kijowie. Jak każdy może to sprawdzić sam?

W celu sprawdzenia tego, kiedy dokładnie powstało zdjęcie zniszczonego bloku i jaki jest jego prawdziwy kontekst, możemy rozpocząć od narzędzia Google Lens

Jeżeli wgramy do niego zdjęcie dołączone do wpisu Bogdana Morkisza otrzymamy kilka wskazówek dotyczących tego, gdzie ono się już pojawiało.

Zrzut ekranu z narzędzia Google Lens, do którego wklejono obraz z blokiem mieszkalnym i czołgiem. Po prawej stronie widoczne są wyniki wyszukiwania, które prowadzą do miejsc publikacji zdjęcia zniszczonego budynku.

Źródło: www.lens.google.com

Wyszukiwania wskazują na fotografię zamieszczoną przez agencję AFP

Jedna z propozycji prowadzi do strony dailymail.co.uk, gdzie zamieszczono zdjęcie zniszczonego budynku w oryginalnym rozmiarze. Opis zdjęcia wskazuje, że przedstawia ono mężczyznę w wojskowym ubraniu podczas robienia zdjęć zniszczeniom bloku mieszkalnego w Kijowie dokonanym przez rosyjską rakietę.

Zrzut ekranu ze strony dailymail.co.uk, gdzie zamieszczono fotografię zniszczonego bloku mieszkalnego.

Źródło: www.dailymail.co.uk

W lewym dolnym rogu zdjęcia znajdziemy informację, że zostało ono opublikowane przez agencję AFP. Autorką zdjęcia jest Genya Savilov, która w dniu zdarzenia była na miejscu

W serwisie Getty Images znajdziemy też podobne zdjęcia po wpisaniu frazy „apartment block in Kyiv”. Wykonano też kilka innych zdjęć tego budynku. Z opisów zdjęć dowiemy się, że wszystkie przedstawiające ten konkretny blok powstały 25 lutego 2022 roku.

Gdzie dokładnie zrobiono zdjęcie zniszczonego budynku? To na pewno Kijów!

lokalnej prasy dowiemy się, że 25 lutego trafiono w budynek w kijowskiej dzielnicy Pozniaky (ukr. Позняки). Blok możemy zobaczyć na kilku nagraniach dostępnych m.in. na YouTubie.

Budynek mieści się przy ulicy Ołeksandra Koszycia 7. Na swoim Twitterze pisał o tym Witalij Kłyczko – mer Kijowa. Sam budynek możemy znaleźć w serwisach mapowych (kształt budynku można porównać z zapisem z nagrań).

Na podstawie dostępnych dowodów widzimy więc, że nie może być mowy o tym, by zdjęcia wykonano w czeczeńskiej miejscowości Grozny. Zdjęcia zniszczonego budynku były wykonane w lutym 2022 roku w Kijowie.

Gdzie i kiedy wykonano zdjęcie czołgu? Analogiczny sposób weryfikacji  wskazuje na przygotowania do inwazji

Zdjęcie czołgu także nie zostało wykonane w Czeczenii. W weryfikacji tego zdjęcia możemy skorzystać z analogicznych kroków jak powyżej, po odpowiednim skadrowaniu grafiki w Google Lens. Nie znajdziemy przykładu użycia zdjęcia w sieci przed lutym 2022 roku.

Wszystkie dostępne opisy wskazują, że autorem zdjęcia jest rosyjski fotograf Yuri Kochetkov, a zamieszczono je na stronie agencji fotograficznej EPA.

Zdjęcie miało zostać wykonane jeszcze przed inwazją, kiedy to wojska rosyjskie gromadziły się wzdłuż ukraińskich granic. Z opisu dowiemy się, że fotografia przedstawia, jak: „rosyjskie pojazdy opancerzone stoją na drodze w obwodzie rostowskim” 22 lutego 2022 roku.

Zrzut ekranu ze strony epa.eu, na której zamieszczono zdjęcie czołgów przemieszczających się po bagnistej drodze.

Źródło: www.epa.eu

Podsumowanie

To nie pierwszy raz kiedy środowiska negujące powagę konfliktu w Ukrainie twierdzą, że media posługują się starymi fotografiami, by wzbudzić strach w odbiorcach. Tymczasem to właśnie te środowiska zmieniają kontekst i daty powstania zdjęć, zarzucając mediom manipulację w bezpodstawny sposób. W ten sposób – zaczynając od zwykłego zdjęcia – dochodzi do rozpowszechniania fałszywych teorii spiskowych na temat wojny i działania mediów.

W niektórych przypadkach duże media powielają zdjęcia publikowane w fałszywym kontekście, jednak nie stoją za tym „niecne interesy”. Najczęściej wynika to z pomyłki i wiary w to, że jeżeli wiele osób udostępniło pewną fotografię w sieci, to przypisywany jej kontekst jest właściwy, co okazuje się nieprawdą po głębszym przyjrzeniu się zdjęciu.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać