Wicepremier Beata Szydło podczas konwencji Prawa i Sprawiedliwości w kwietniu 2018 roku de- klarowała, że “wszystkim nam zależy żeby mamy były zdrowe i żeby dzieciaki rodziły się zdrowe, w związku z tym wprowadzamy program darmowych leków dla kobiet w ciąży”. Program ten zo- stał okrzyknięty w mediach mianem programu “Ciąża Plus”.

Zapowiedź wicepremier Szydło ma zrealizować nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt nowelizacji z czerwca 2019 r., jak możemy wyczytać na stronie Rządowego Centrum Legislacji, znajduje się obecnie na etapie konsultacji.

Przedmiotem projektowanej regulacji jest umożliwienie dostępu do bezpłatnych leków wszystkim kobietom w ciąży od momentu jej stwierdzenia (niezależnie od ścieżki poczęcia) przez ginekologa do momentu porodu. Leki stosowane podczas porodu i w okresie połogu wchodzą w zakres świadczeń gwarantowanych i będą finansowane na zasadach dotychczasowych.

Projekt zakłada ustalenie listy leków najczęściej stosowanych przez kobiety w ciąży, których na- bycie byłoby finansowane w całości ze środków publicznych. Lista leków tworzona będzie w oparciu o bezpieczeństwo osób, które docelowo miałyby być beneficjentami programu. Uprawnienie będzie obejmować leki o kategorii dostępności „Rp” (na receptę), których stosowanie przez ko- biety będące w ciąży jest konieczne do zaspokojenia potrzeb zdrowotnych wynikających z faktu pozostawania w ciąży.

Uprawnienia do wystawiania recept na leki objęte programem uzyskają lekarze ginekolodzy posiadający umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Uprawnienia takie będą posiadać również lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, jako osoby najlepiej zorientowane w stanie zdrowia i całokształcie leczenia pacjentek będących pod ich opieką, ewentualnie lekarze innych specjalizacji, takich jak diabetologia czy hipertensjologia (nadciśnienie tętnicze).

Minister Zdrowia zostanie zobligowany, w miarę bieżących potrzeb, do przeprowadzania analizy stopnia wykorzystania limitów wydatków przewidzianych na refundację leków dla kobiet w ciąży. W przypadku, gdy ze sprawozdań przekazywanych mu przez Narodowy Fundusz Zdrowia wynikać będzie, że w pierwszym półroczu nastąpiło faktyczne przekroczenie 60% limitu wydatków na ten rok, wdrażany będzie mechanizm korygujący, polegający na ograniczeniu listy leków refundowa- nych dla kobiet w ciąży. Ograniczenie listy następować będzie w drugim półroczu danego roku, nie później jednak niż wraz z ogłoszeniem drugiego wykazu leków refundowanych wydawanego w tym półroczu. Minister Zdrowia będzie mógł również wdrożyć mechanizm korygujący, jeżeli z przeprowadzonej analizy wynikać będzie, że limit roczny może zostać przekroczony.

Jak czytamy w Ocenie Skutków Regulacji projektu, programem ma zostać objęte około 380 tysięcy kobiet w ciąży rocznie. W ciągu 10 lat obowiązywania ma on kosztować budżet państwa około 300 mln złotych.

8maja 2019 roku, minister zdrowia Łukasz Szumowski w rozmowie w radiu RMF FM odniósł się do obietnicy wicepremier Szydło. Zadeklarował on wówczas, że przedmiotowy projekt nowelizacji jeszcze w maju wejdzie do procesu legislacyjnego, tak, aby program darmowych leków dla kobiet w ciąży mógł zacząć funkcjonować “od jesieni”. Jednocześnie, dopytywany przez prowadzącego wywiad Marcina Zaborskiego, o długi, bo ponad roczny okres, jaki minął od deklaracji wicepremier Szydło (dziennikarz RMFu zwrócił przy tym uwagę na szybkie tempo prac legislacyjnych innych kluczowych projektów Prawa i Sprawiedliwości, między innymi tych z tak zwanej “Piątki Kaczyńskiego”), minister Szumowski ocenił, że “w zdrowiu tego typu pośpiech nie jest dobrym doradcą”.

Stanem na sierpień 2019 roku, projekt ustawy wprowadzającej program darmowych leków dla kobiet w ciąży w dalszym ciągu nie został jednak skierowany do prac sejmowych. W Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów jako planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów widnieje trzeci kwartał 2019 r. W związku z powyższym, oceniamy obietnicę jako niezrealizowaną.