W dziale II. Gospodarka i Rozwój programu partii Prawo i Sprawiedliwość z 2014 roku znalazła się obietnica budowy kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną. Za cel takiego działania określono udrożnienie portu w Elblągu, w ramach szerzej zakrojonego społeczno-gospodarczego planu “powrotu Polski nad Morze Bałtyckie”.

Mierzeja Wiślana znajduje się w północno-wschodniej części Pobrzeża Gdańskiego, w Polsce i w obwodzie kaliningradzkim, oddziela Zalew Wiślany od otwartych wód Zatoki Gdańskiej w 4 miejscach jest przerwana przez dawne ujście Wisły do Zat. Gdańskiej: Martwą Wisłę, Wisłę Śmiałą i Przekop Wisły oraz w Rosji — przez Cieśninę Pilawską.

Przepływ przez Cieśninę Piławską dla jednostek niehandlowych (nie obejmuje okrętów wojennych i innych statków państwowych) reguluje obecnie umowa z Rosją z 1 września 2009 roku. Zezwala ona na przekraczanie granicy na Zalewie Wiślanym, ale umożliwia obu stronom na „wprowadzenie ograniczenia dotyczące liczby oraz wielkości statków (…) jeśli wymagają tego względy obrony, zapewnienia bezpieczeństwa Państwa, bezpieczeństwa żeglugi bądź zachowania równowagi ekologicznej w Zalewie”.

Temat nie jest nowy. Pomysł na inwestycje narodził się już w 2006 r. po wstrzymaniu przez stronę rosyjską prawie całkowitego ruchu na Cieśninie Piławskiej. Ówczesny minister gospodarki morskiej w rządzie Prawa i Sprawiedliwości, wywodzący się z Ligi Polskich Rodzin Rafał Wiechecki, argumentował ją uniezależnieniem od nie zawsze przychylnej woli Moskwy. Po utracie władzy nowy rząd koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego nie zdecydował się na realizację tej wizji.

Odzyskanie przez partię Jarosława Kaczyńskiego władzy spowodowało powrót przekopu Mierzei Wiślanej na agendę polskiego rządu. 24 maja 2016 r. Rada Ministrów przyjęła Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską”, który określał czas trwania projektu na okres 2017 – 2024 i ustanawiał 4 możliwe lokalizacje przekopu: Skowronki, Nowy Świat, Przebrno i Piaski. Miejscowość Nowy Świat określono za najbardziej korzystną lokalizację pod kątem wpływu na obszary znajdujące się w programie Natura 2000. Na posiedzeniu rządu 13 grudnia 2016 r. został przyjęty projekt ustawy ułatwiający realizację projektu, poprzez usprawnienie procedur.

Celem przygotowania terenu inwestycji przeprowadzono wylesienie terenu pod budowę kanału, które zakończyło się 20 lutego br.

Sejm na posiedzeniu 24 lutego 2017, praktycznie przy międzypartyjnym konsensusie, przyjął specustawę dotyczącą budowę kanału. Jedynie 9 posłów głosowało Przeciw, a w tym jednym z nich był reprezentant ekipy rządzącej. 6 czerwca 2018 Sejm ponownie zajął się tematem Mierzei. Do- stosował on projekt do nowo powstałej w międzyczasie reformy gospodarki wodnej. Odpowiedzialność za wydawanie zgody i pozwolenia wodno-prawnych zostało przeniesione z urzędu marszałka województwa na organ Wody Polskie. W głosowaniu ponownie wszystko poszło po myśli Prawa i Sprawiedliwości i specustawa została znowelizowana znaczną większością głosów (409 Za przy 6 głosach Przeciw).

Ujednolicony tekst ustawy o budowie drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańska znajduje się w obwieszczeniu marszałka z dnia 16 maja 2019 r.

15 lipca br. odbył się briefing prasowy Urzędu Morskiego w Gdyni, w sprawie przetargu na wy- konanie robót budowlanych w ramach projektu „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską – część I”. Z 6 ważnych ofert, które do tego czasu wpłynęły, za najwyżej punktowaną określono ofertę konsorcjum N.V Besix SA., NDI SA i NDI Sp. z o.o. Zaoferowana przez konsorcjum cena wykonawstwa została oszacowana na poziomie 992 270 tys. zł.

Według planów kanał Nowy Świat ma mieć 5 metrów głębokości i 1 300 metrów długości, po- zwalając na przepływ jednostek o zanurzeniu do 4 metrów, długości 100 metrów i szerokości 20 metrów. Projekt ma poprawić dostęp do portu w Elblągu i znacznie skrócić trasę morską do Gdyni oraz Gdańska, tym samym wpływając na rozwój gospodarczy regionu.

Minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk w wypowiedzi z 30 lipca tego roku określi termin rozpoczęcia budowy na jesień br. Inwestycja znajdowała się wówczas na etapie podpisywania umowy.