Czym jest bioasekuracja?

Bioasekuracja to rozwiązania wdrażane na terenie gospodarstwa, jak i w jego najbliższym otoczeniu, mające na celu ochronę biologiczną i zdrowotną gospodarstwa. 

To m.in. działania mające na celu zwalczanie chorób, takich jak trapiący polskie hodowle afrykański pomór świń. Z danych Głównego Inspektoratu Weterynarii wynika, że w 2024 roku w Polsce wciąż odnotowuje się ogniska tej choroby.

Po upływie pierwszych stu dni nowego rządu nie poznaliśmy założeń programu odtworzenia polskiej tradycji hodowli świń. Nie został także przedstawiony program dofinansowań do bioasekuracji. Wtedy oceniliśmy obietnicę na niezrealizowaną.

100 proc. refundacji dla gospodarstw

W czerwcu 2024 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłosiło program wsparcia na bioasekurację. Chodzi o refundację całości wydatków przeznaczonych na ten cel. 

Projekt został zrealizowany jako zadanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Otworzyła ona nabór wniosków, który trwał od 3 do 26 lipca 2024 roku.

Zainteresowani hodowcy mogli ubiegać się o zwrot środków za m.in. zakup mat dezynfekcyjnych, odzieży ochronnej czy sprzętu do dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji. Przewidziano także zwrot kosztów przebudowy lub remontów pomieszczeń dla świń. 

Ze wstępnego komunikatu ARiMR wynika, że do końca naboru hodowcy złożyli 6,6 tys. wniosków o refundację. 

Jednorazowy program, czy zapowiedź szerszej kampanii?

Co istotne, tegoroczny program całościowego zwrotu środków był, jak na razie, jednorazowy. Nie został wpisany na stałe w plany ministerstwa, więc nie mamy gwarancji, że za rok zostanie ogłoszona kolejny nabór. 

Wiemy natomiast, że w budżecie na 2025 rok zabezpieczono dla ARiMR 30 mln zł na cel „pomoc finansowa w ramach refundacji wydatków poniesionych przez producentów świń na dostosowanie gospodarstw do wymogów utrzymywania świń – bioasekuracja” (s. 347). Nie wiemy jeszcze, czy w przyszłym roku refundacja znów sięgnie 100 proc.

Zgodnie ze zaktualizowanym w tym roku Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 rząd planuje wsparcie inwestycji poprawiających bioasekurację (s. 81), ale nie znaleźliśmy w nim bezpośredniej zapowiedzi realizowania co roku programu refundacji całości kosztów. Takiej obietnicy nie znaleźliśmy też w odpowiedzi wiceministra rolnictwa Jacka Czerniaka z kwietnia 2024 roku na interpelację poselską dotyczącą stanu realizacji 60. konkretu. 

A co z tradycją hodowli świń?

Na początek zaznaczmy, że określenie użyte z pierwszej części obietnicy jest nieprecyzyjne. Nie znamy dokładnych kryteriów, które musiałby spełnić polski rynek hodowlany, aby przywrócić „polską tradycję hodowli świń”.

Znamy natomiast dokładne dane dotyczące pogłowia trzody chlewnej. Wskazują, że baza hodowlana nie została odbudowana.

Według Banku Danych Lokalnych w połowie 2014 roku pogłowie świń wynosiło 11,27 mln. W czerwcu 2023 roku, pod koniec rządów PiS, było ich 9,44 mln. Według najnowszych danych z czerwca 2024 roku świń jest jeszcze mniej, bo 9,13 mln.

Pierwsze kroki, ale bez stałych zmian

W tym roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Świń wsparło polskich hodowców i zaoferowało im zwrot do 100 proc. kosztów bioasekuracji. W przyjętym przez Sejm budżecie na 2025 roku przewidziano 30 mln zł na kolejne refundacje (s. 347), ale nie wiemy, czy wyniosą one 100 proc.

Równolegle pomimo braku precyzji w określeniu „tradycji hodowli świń” możemy stwierdzić, że trend spadkowy pogłowia nie został odwrócony. Na tej podstawie oceniamy obietnicę jako częściowo zrealizowaną.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam