Czym jest pułapka rentowa?

Osoby z niepełnosprawnością mogą liczyć na wsparcie państwa w postaci renty socjalnej lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Pierwsza przysługuje osobom, które stały się niezdolne do pracy przed pełnoletnością (art. 4 ustawy o rencie socjalnej), a druga – po osiągnięciu pełnoletności (art. 57 ustawy o emeryturach i rentach).

Zgodnie z art. 104 ust. 7 i 8 ustawy o emeryturach i rentach obydwie renty można utracić częściowo, jeśli osiąga się przychód większy niż 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia z ostatniego kwartału (obecnie 5 713,20 zł). Można je też utracić całkowicie, gdy zarabia się 130 proc. tej kwoty (obecnie 10 610,20 zł).

Sytuacja w której osoba z niepełnosprawnością częściowo lub całkowicie traci rentę z powodu podjęcia pracy, nazywa się właśnie pułapką rentową. Petycję w sprawie jej zniesienia 7 grudnia 2023 roku złożyło Stowarzyszenie Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych.

Czy pułapka rentowa całkowicie zniknie?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pamięta o pułapce rentowej. 31 stycznia 2024 roku wspomniał o niej na konferencji wiceminister Łukasz Krasoń. Wymienił ją jako jedną z barier dla osób z niepełnosprawnością, które chciałyby podjąć pracę.

Z kolei w marcu do ministerstwa wpłynęła interpelacja posła PiS Daniela Milewskiego z pytaniem o realizację obietnicy likwidacji pułapki. Z odpowiedzi wiceministra Krasonia wynika jednak, że jego resort nie prowadzi w tym kierunku prac koncepcyjnych ani legislacyjnych. Zwrócił uwagę, że obecnie progi dochodowe od których zmniejsza się renta, są wysokie, więc „nie stanowią istotnej bariery dla świadczeniobiorców”.

Miesiąc później minister finansów Andrzej Domański mówił jednak na antenie Radia ZET: „Z tego, co wiem, ministerstwo pracy w tej chwili pracuje nad takimi rozwiązaniami”. Dodał, że to ciągle „istotny punkt” dla rządu, który chce „kompleksowo podejść do tego wyzwania” [czas nagrania: 06:30].

Komisja obiecała przypomnieć o sprawie premierowi

W czerwcu wspomnianą na początku petycją w sprawie likwidacji pułapki rentowej zajęła się sejmowa Komisja do Spraw Petycji.

 Obecny na posiedzeniu przedstawiciel resortu pracy zwrócił uwagę, że zasada ograniczania wysokości renty przy odpowiednio wysokich dochodach jest uzasadniona – renta to rekompensata dla osób niezdolnych do pracy. Powołał się również na badania sprzed kilku lat (nie sprecyzował jakie), które dowodzą, że to nie pułapka rentowa jest najważniejszym czynnikiem powstrzymującym przed podejmowaniem zatrudnienia (s. 14-15).

Ostatecznie sprawę w komisji zakończono wnioskiem o skierowanie dezyderatu do premiera (s. 17). To dokument zawierający postulaty komisji (art. 159 Regulaminu Sejmu). Do tej pory go jednak nie uchwalono. 

W rządowym wykazie prac legislacyjnych nie znaleźliśmy zapowiedzi projektu likwidującego pułapkę rentową. Obietnicą oceniamy więc na niezrealizowaną.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam