Likwidacja Ministerstwa Skarbu, jako jedna z reform resortowych, została zapowiedziana w Programie Prawa i Sprawiedliwości w 2014 roku. Wraz z likwidacją ministerstwa planowano przeniesienie zadań w zakresie nadzoru właścicielskiego nad spółkami o kluczowym znaczeniu do ministerstw branżowych oraz powierzenie zarządzania pozostałą częścią mienia państwowego nowej instytucji – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Obietnica ta pojawiła się również w exposé premier Beaty Szydło: “Naszym celem jest rozwój kraju, rozwój polskiej gospodarki, dlatego centralnym miejscem nowego mechanizmu kierowania będzie Ministerstwo Rozwoju. Głównym zadaniem tego ministerstwa będzie przeprowadzenie naszego wielkiego planu inwestycyjnego. Powstanie ono w pierwszej fazie z połączenia Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Gospodarki. Z czasem dochodzić będą do tego zadania pełnione dotąd przez likwidowane Ministerstwo Skarbu”.

Ministrem skarbu państwa w rządzie Beaty Szydło został Dawid Jackiewicz.

26 lipca 2016 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie reformy zarządzania mieniem państwowym, przedłożoną przez ministra Jackiewicza, która zakładała likwidację Ministerstwa Skarbu. We wrześniu 2016 roku Beata Szydło ogłosiła dymisję ministra Jackiewicza w związku z planowaną likwidacją ministerstwa. Reforma skarbu państwa opierała się o pakiet dwóch ustaw regulujących te kwestie: Ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, a także Ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej.

Ministerstwo Skarbu od 1 stycznia 2017 zostało postawione w stan likwidacji. Przestało ono ostatecznie istnieć 31 marca 2017 r.

Zgodnie z nowymi regulacjami Prezes Rady Ministrów pełni rolę koordynatora polityki właścicielskiej, natomiast uprawnienia właścicielskie w stosunku do spółek wykonują ministrowie, pełnomocnicy rządu lub państwowe osoby prawne, na podstawie przekazanych przez Prezesa Rady Ministrów uprawnień. Ponadto, utworzono Radę do spraw spółek z udziałem Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, która opiniuje kandydatów do organów spółek z udziałem Skarbu Państwa oraz państwowych osób prawnych. Dodatkowo do zadań Rady należy wsparcie Prezesa Rady Ministrów w zakresie koordynacji nadzoru właścicielskiego. Wyodrębniono także grupę spółek, których akcje/udziały należące do Skarbu Państwa nie mogą być zbyte.

Jednak, zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, nowe podejście do spółek Skarbu Państwa niewiele zmieniło.

Reforma nie doprowadziła do pełnego ujednolicenia nadzoru nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa, ponieważ ustawa nie dotyczy ok. 60 spółek z udziałem Skarbu Państwa, nad którymi nadzór jest sprawowany na podstawie przepisów szczególnych. Z ustaleń kontroli wynika, że po likwidacji Ministerstwa Skarbu Państwa, w resortach, które prze- jęły nadzór nad spółkami, do połowy 2017 r. nie powstały żadne nowe inicjatywy restrukturyzacyjne, konsolidacyjne, holdingowe lub inne, zmierzające do realizacji wspólnych przedsięwzięć, efektywniej wykorzystujących posiadane zasoby (było to celem ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym). Wśród 432 spółek wymienionych w rozporządzeniu (na podstawie którego dokonano pierwotnego rozdziału nadzoru nad spółkami pomiędzy ministrów) aż 91 spółek znajdowało się w stanie w upadłości lub likwidacji (5 z 15 spółek w których NIK przeprowadziła kontrolę wymagało działań naprawczych). Sytuacji tej nie zmieniło przekazanie spółek w nadzór nowym ministrom. Przy czym nadzorujący nie mieli wiedzy o przyczynach wszczęcia likwidacji niektórych spółek i perspektywach ich zakończenia.

Sytuacja ekonomiczna skontrolowanych spółek była różna. W trzech spółkach wartość sprzedaży wzrastała corocznie (Polskie Radio Rzeszów, Totalizator Sportowy, Polskie Tatry). W pięciu spółkach wartość sprzedaży systematycznie spadała (Hotele Olsztyn, PGNiG, Regionalny Fun- dusz Gospodarczy, Węglokoks, Lubelski Rynek Hurtowy w Elizówce). W dwóch spółkach wartość sprzedaży w 2016 r. była wyższa niż w roku 2014, po przejściowym spadku w roku 2015 (Silesia, Warszawski Rolno-Spożywczy Rynek Hurtowy w Broniszach). Jedna spółka (Stomil) zanotowała spadek sprzedaży w roku 2016 w porównaniu z rokiem 2014 po przejściowym wzroście w 2015 roku. 1/3 skontrolowanych spółek wymagała działań naprawczych (Cora-Tex, Polskie Radio Rzeszów, Hotele Olsztyn, Polskie Tatry, Regionalny Fundusz Gospodarczy).

NIK zwraca uwagę, że reforma sfery wykonywania uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa nie rozwiązała także problemu posiadania przez Skarb Państwa tzw. udziałów resztówkowych czyli takich, które nie zapewniają żadnego wpływu na decyzje organów spółek.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam