Stan realizacji obietnicy aktualny na dzień 28 września 2023 roku.

KPK powstał jeszcze za czasów PO

W programie wyborczym Prawa i Sprawiedliwości z 2019 roku pojawił się fragment dotyczący inwestycji w infrastrukturę kolejową (s. 89). Jednym z głównych założeń PiS było kontynuowanie Krajowego Programu Kolejowego.

Na stronie Ministerstwa Infrastruktury możemy znaleźć sprawozdania za poszczególne lata funkcjonowania programu. Wynika z nich, że program został zainicjowany w 2015 roku, jeszcze za czasów rządów PO-PSL. 

Zasady działania programu

Program miał być współfinansowany ze środków Unii Europejskiej. Wersja programu z 2015 roku wpisywała się w unijną perspektywę budżetową na lata 2014–2020. Ostatni rok rozliczenia inwestycji wypada 3 lata po zakończeniu finansowania. Stąd plany rozpisane były aż do roku 2023. Pierwotnie koszty programu zostały oszacowane na 67,6 mld zł. Jednak we wrześniu 2019 roku zostały one rozszerzone do 75,7 mld zł. 

16 sierpnia tego roku została podjęta uchwała, która stworzyła nowy Krajowy Plan Kolejowy do roku 2030 z perspektywą do 2032 roku. Według nowych planów łączna długość wybudowanych torów powinna wynosić 12,5 tys. km do końca 2030 roku.

Nakłady na remont kolei rosną

Jak wynika z najnowszego sprawozdania, od 2015 do końca 2022 roku w ramach Krajowego Planu Kolejowego wydano 53,99 mld zł (36,14 mld zł od 2019 roku). Suma ta stanowi 70,3 proc. wartości całego programu.

W 2015 roku w ramach programu rozdysponowano jedynie 25 mln zł, co było związane z późnym terminem wprowadzenia uchwały. Od roku 2016 wydatki w ramach programu rosły. Wyjątek stanowił rok 2021, kiedy były one niższe niż w dwóch poprzednich latach. W roku 2022 kwota wydatków na KPK była najwyższa w historii programu i wyniosła 9,32 mld zł.

Dzięki KPK przybyło około 8 tys. km torów

W sprawozdaniach z poszczególnych lat oprócz kwoty przeznaczonej na program znaleźć możemy także tzw. wykonanie rzeczowe. W ten sposób dowiadujemy się, ile inwestycji zostało zrealizowanych.

W pandemii spadła prędkość realizacji inwestycji

Ze szczegółowych danych wynika, że najwięcej km torów zostało zbudowanych i zmodernizowanych w roku 2019, było to aż 1 728,8 km torów. Przez okres pandemii dostrzegalny był spadek o ponad połowę liczby oddanych do użytku kilometrów torów (w 2020 roku: 847,8 km, w 2021 roku: 695,6 km, w 2022 roku: 669 km).

Ostatnie 3 lata były najgorszymi od roku 2017 pod względem budowy nowych i modernizacji starych linii kolejowych. Wtedy też łączna długość przebudowanych i wybudowanych torów wyniosła 896 km.

Z otrzymanej przez nas odpowiedzi od Ministerstwa Infrastruktury dowiadujemy się, że w 2023 (stan na koniec lipca) powstało ok. 600 km torów. Z czego ok. 550 km to tory główne zasadnicze.

Perspektywa KPK do roku 2030

Z najnowszego projektu Krajowego Planu Kolejowego wynika, że na rozwój kolei zaplanowano w perspektywie do 2030 roku 80 mld zł. Według planów do końca 2030 roku powinno zostać odnowione i powstać łącznie 12,5 tys. km linii kolejowych.

Inwestycje były, chociaż mniejsze, niż zakładano

PiS kontynuował zainicjowany przez rząd PO-PSL program Krajowego Planu Kolejowego. W ramach programu w latach 2015–2022 wydano ok. 53,99 mld zł, co stanowi ok. 70,3 proc. planowanych wydatków.

Efektem tego programu było powstanie i modernizacja około 7 tys. km  głównych torów kolejowych. W ramach KPK pracowano też nad torami stacyjnymi. Wraz z nimi liczba wyremontowanych i wybudowanych torów wyniosła około 8 tys.Według najnowszych planów do roku 2030 Ministerstwo Infrastruktury przewiduje, że na koniec 2023 roku liczba nowych i wyremontowanych torów głównych wyniesie 8 270 km.

PiS obiecywał wybudowanie i modernizację 9 tys. km torów do 2023 roku, w rzeczywistości liczba ta była mniejsza, niż zakładano. Zgodnie z naszą metodologią obietnicę tę uznajemy za częściowo zrealizowaną.