W programie partii Prawo i Sprawiedliwość z 2014 r. znalazła się obietnica wprowadzenia prawnych regulacji, które umożliwiłyby przeciwdziałaniu sytuacjom, w których dzieci odbierane są rodzicom jedynie z powodu złej sytuacji materialnej rodziny (str. 111). W czasie konferencji programowej PiS „Myśląc Polska”, która odbyła się w dniach 3-5 lipca 2015 r. w Katowicach, Elżbieta Rafalska zaznaczyła, że „dzisiaj w Polsce jest możliwe odebranie dzieci bez wyroku sądu, nie tylko w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa (art.12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Państwo powinno wzmacniać rodzinę w oparciu o zasadę pomocniczości, to znaczy nie wkraczając w życie rodziny z nadmierną ingerencją. Nie powinno też zastępować rodziny w funkcjach, które rodzina jest w stanie spełnić sama. (…) Skończymy z nasilającą się praktyką zabierania dzieci z powodu ubóstwa rodziców. Zabranie dziecka ze środowiska rodzinnego to ostateczność, która może nastąpić po wyczerpaniu wszystkich innych środków działania. Poddamy gruntownej ocenie ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej” (str. 121).

Ta sama obietnica znalazła się także w exposé wygłoszonym przez premier Beatę Szydło.

Przed Radą Ministrów pierwszy projekt właściwej ustawy przedstawił minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. Rada 21 grudnia 2015 r. przyjęła projekt ustawy i wpłynął on do Sejmu tydzień później, tj. 28 grudnia. 11 lutego 2016r., odbyło się głosowanie nad przyjęciem ustawy. Wzięło w nim udział 436 posłów: 409 z nich głosowało za przyjęciem projektu, dwóch przeciw, natomiast 25 wstrzymało się od głosu. Przeciw zagłosowali jedynie dwaj posłowie klubu Kukiz’15 – Piotr Liroy-Marzec i Jacek Wilk. Prezydent podpisał ustawę 23 marca 2016 r.

Ustawa wprowadziła następujące zmiany w treści Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

„Art. 112.

• 1. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej może nastąpić jedynie wówczas, gdy uprzednio stosowane inne środki przewidziane w art. 109 § 2 pkt 1–4 oraz formy pomocy rodzicom dziecka, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, nie doprowadziły do usunięcia stanu zagrożenia dobra dziecka, chyba że konieczność niezwłocznego zapewnienia dziecku pieczy zastępczej wynika z poważnego zagrożenia dobra dziecka, w szczególności zagrożenia jego życia lub zdrowia.
• 2. Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej wbrew woli rodziców wyłącznie z powodu ubóstwa nie jest dopuszczalne”.

Wspomniany w treści ustawy art. 109 § 2 pkt 1–4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego brzmi:

„Sąd opiekuńczy może w szczególności:

1. zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
2. określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;
3. poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;
4. skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi”.

Ustawa weszła w życie 30 kwietnia 2016 r. Wobec tego obietnicę uznajemy za zrealizowaną.

Zatem, zgodnie z wprowadzonymi przepisami, dopiero wtedy, gdy ww. środki okażą się niewystarczające oraz pomoc udzielona rodzinie nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, a dobro dziecka nadal będzie zagrożone, może ono zostać skierowane do pieczy zastępczej. Jednocześnie ustawa mówi jasno, że nie może dziecko zostać rodzicom odebrane wbrew ich woli, gdy jedyną ku temu przesłanką jest zła sytuacja materialna rodziny.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam