Obietnica wprowadzenia dwukadencyjności burmistrzów, wójtów i prezydentów miast znajdowała się w Programie Prawa i Sprawiedliwości z 2014 roku w dziale Administracja Publiczna. Partia argumentowała tę propozycję następująco: „Dążąc do poprawy jakości demokracji lokalnej, spełnimy coraz powszechniejszy postulat ustawowego ograniczenia w czasie – do dwóch kadencji – nieprzerwanego pełnienia tej samej funkcji przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast; po przerwie trwającej co najmniej jedną kadencję zainteresowana osoba będzie mogła kandydować na to samo stanowisko ponownie. Rozwiązanie to będzie reakcją na powstawanie w wielu miastach i gminach wiejskich spetryfikowanych układów władzy, sprzyjających różnym nieprawidłowościom”. W wielu polskich miastach, gminach i powiatach, włodarzami są osoby, które od dekad sprawują swoja władzę. Rekordzistą jest prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz, który pełni swoją funkcję od 1993 roku. Początkowo Prawo i Sprawiedliwość chciało, aby zasada dwukadencyjności obowiązywała już podczas wyborów w 2018 roku i aby o urząd wójtów, burmistrzów i prezydentów miast nie mogły ubiegać się te osoby, które pełniły już te funkcje przez co najmniej dwie kadencje. Prezes PiS Jarosław Kaczyński ocenił jednak, że decyzja w tej sprawie będzie zależna od stanowiska Trybunału Konstytucyjnego. Swoje zastrzeżenia zgłaszał w tej sprawie między innymi prezydent Andrzej Duda.

Prawo i Sprawiedliwość z uwagi na wątpliwości wokół tej sprawy, wycofało się z pomysłu wprowadzenia dwukadencyjności wstecznej. “Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności (…) – mówię tutaj o Trybunale Konstytucyjnym, jak i stanowisko pana prezydenta – doszliśmy do wniosku, że podtrzymamy zasadę dwóch kadencji dla osób, które pełnią funkcje jednoosobowe, a więc wójtów, burmistrzów i prezydentów, ale z karencją, tzn. z odłożeniem tego na dwie kadencje” – podsumował prezes partii Jarosław Kaczyński.

10 listopada 2017 roku do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Projekt ten został wniesiony przez grupę posłów PiS. 11 stycznia 2018 roku Sejm ustawę przyjął, a cztery dni później podpisał ją prezydent Andrzej Duda. Na mocy tej ustawy wprowadzono szereg zmian w procesie wyborczym, wykraczających poza samą kwestię dwukadencyjności dla wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Wśród najważniejszych zmian można wymienić:

1. Wydłużenie o rok kadencji rady gminy, powiatu i sejmiku województwa. Zgodnie z nowymi przepisami, wybory samorządowe odbywać się mają co 5 lat (dotychczas odbywały się co 4 lata).
2. Zmiany w systemie wyborów do rady gminy. Nowelizacja wprowadziła system proporcjonalny w wyborach do rady gminy. System jednomandatowy pozostał jedynie w gminach liczących do 20 tys. mieszkańców.
3. Zmiany dotyczące wyboru wójtów, burmistrzów, prezydentów miast. Nowelizacja wprowadza zasadę dwukadencyjności wójtów, burmistrzów, prezydentów miast. Zmiana ta miała za- stosowanie po raz pierwszy od wyborów samorządowych w roku
4. Ograniczenie głosowania korespondencyjnego. Pierwotnie, projekt zakładał całkowite zniesienie tego mechanizmu. Po poprawkach Senatu, ograniczono zakres możliwości głosowania korespondencyjnego do osób niepełnosprawnych o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
5. Nowe zasady oddawania głosu. Zgodnie z nową definicją znak „X”, stawiany przez wyborcę w kratce na karcie do głosowania przy nazwisku wybranego przez siebie kandydata, to „co najmniej dwie linie”, które przecinają się w obrębie kratki. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych numerów list i nazw albo poczynienie innych znaków lub dopisków na karcie do głosowania, w tym w kratce lub poza nią, nie wpływa na ważność oddanego głosu.

Ostatecznie więc zmiany wprowadzone przez Zjednoczoną Prawicę poszły o krok dalej wobec pierwotnych założeń obietnicy, która przewidywała, że wieloletni wójt, burmistrz lub prezydent, po jednej kadencji przerwy, odzyska bierne prawo wyborcze. Obecnie, zgodnie z art. 11 § 4 Kodeksu wyborczego, fakt pełnienia przez daną osobę urzędu wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przez dwie kadencje (niezależnie, czy nieprzerwanie, czy nie) dożywotnio wykluczy ją z możliwości ubiegania się o ten sam urząd po raz trzeci. Zgodnie z powyższym, uznajemy obietnicę za zrealizowaną.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam