Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Antypodsłuchowe kontrole u posłów. Jakie uprawnienia ma ABW?
Antypodsłuchowe kontrole u posłów. Jakie uprawnienia ma ABW?
Obecnie państwo polskie nie proponuje ani posłom, ani partiom politycznym żadnego wsparcia w zakresie sprawdzeń antypodsłuchowych, także pomieszczeń należących do klubów i kół parlamentarnych, biur poselskich i biur partyjnych.
- Działania antypodsłuchowe należą do jednych z obowiązków ABW, określonych w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.
- Jak możemy przeczytać w zarządzeniu szefa ABW z 2016 roku, badaniom antypodsłuchowym mogą podlegać również pomieszczenia służbowe posłów i senatorów.
- W korespondencji z nami ABW potwierdziła, że zarządzenie cały czas obowiązuje.
- Krzysztof Bosak nie ma więc racji, że w biurach posłów kontrole antypodsłuchowe są niemożliwe. Słusznie wskazuje jednak, że tego typu działania nie są możliwe w siedzibach partii politycznych. W związku z tym wypowiedź oceniamy jako częściową prawdę.
[Aktualizacja 19.01.2024] Z początkiem 2024 roku nazwę oceny „częściowy fałsz” zmieniliśmy na „częściowa prawda”. Z tego powodu nazwę oceny zmieniliśmy także w opublikowanych wcześniej analizach wypowiedzi.
Powrót afery podsłuchowej
16 października br. w „Newsweeku” pojawił się tekst Grzegorza Rzeczkowskiego pt. „Nagrania polskich polityków sprzedane rosyjskim służbom? »Możemy mieć do czynienia z potężną aferą szpiegowską«”. Dziennikarz powrócił w nim do tzw. afery podsłuchowej z 2014 roku, kiedy tygodnik „Wprost” opublikował rozmowy m.in. ministrów i przedsiębiorców.
Rzeczkowski odwołuje się do zeznań Marcina W., wspólnika skazanego w 2016 roku za zlecanie podsłuchów polityków. Mężczyzna zeznał, że jeszcze zanim w czerwcu 2014 roku taśmy z rozmowami przedostały się do polskiej debaty publicznej, zostały sprzedane rosyjskim służbom specjalnym.
Politycy opozycji, w tym Donald Tusk, który w 2014 roku był premierem, zaczęli wzywać do powołania niezależnej komisji śledczej. Z kolei minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zapowiedział, że zeznania Marcina W. zostaną upublicznione.
Politycy obawiają się podsłuchów
Do sprawy powrócili politycy podczas programu „Śniadanie Rymanowskiego w Polsat News i Interii” 23 października. Poseł PiS Bartosz Kownacki mówił m.in. o tym, że sposobem na uniknięcie podobnych afer powinno być „niechodzenie po podejrzanych knajpach” i „zdrowy rozsądek” polityków.
Krzysztof Bosak nazwał ten argument „fikcyjnym” i wskazał na rzekomą lukę w polskim prawie dotyczącą braku możliwości przeprowadzenia kontroli antypodsłuchowej w biurach posłów oraz partii. Na słowa Bosaka zareagował Paweł Szrot z Kancelarii Prezydenta, który zauważył, że takie kontrole są możliwe i w przeszłości miały miejsce – również w biurach parlamentarzystów partii opozycyjnych.
Działania antypodsłuchowe jedną z funkcji ABW
19 kwietnia 2016 roku szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wydał zarządzenie nr 21 dotyczące wykonywania badań antypodsłuchowych właśnie przez tę instytucję, w ramach wykonywania obowiązków określonych w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Jak czytamy w zarządzeniu:
„Badania ujawniające urządzenia techniczne służące do nieuprawnionego pozyskiwania informacji i badania izolacyjności akustycznej pomieszczeń, zwane dalej »badaniami antypodsłuchowymi«, wykonywane są przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego (…)”.
Ponieważ w Elektronicznym Dzienniku Urzędowym ABW brakuje zarządzenia nr 21 z 19 kwietnia 2016 roku, zwróciliśmy się do Agencji z pytaniem, czy dokument ten cały czas obowiązuje. Instytucja potwierdziła, że zarządzenie to jest aktem obowiązującym.
Kogo w szczególności dotyczą działania antypodsłuchowe?
W zarządzeniu nr 21 czytamy, że badania antypodsłuchowe związane z ochroną najważniejszych osób oraz obiektów przeprowadza się na wniosek Departamentu Zwalczania Terroryzmu i Zagrożeń Strategicznych ABW lub dyrektora Departamentu Kontrwywiadu ABW.
Działania te mogą być przeprowadzone w szczególności w stosunku do pomieszczeń służbowych zajmowanych przez najważniejsze osoby w państwie, w tym posłów i senatorów. Poza tym badania antypodsłuchowe mogą dotyczyć:
- prezydenta RP,
- marszałka Sejmu RP,
- marszałka Senatu RP,
- prezesa Rady Ministrów,
- członka Rady Ministrów,
- prezesa Narodowego Banku Polskiego,
- prezesa i dyrektora delegatury Najwyższej Izby Kontroli,
- Rzecznika Praw Obywatelskich,
- Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
- członka Rady Polityki Pieniężnej,
- członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
- prezesa i dyrektora oddziału Instytutu Pamięci Narodowej,
- szefa Kancelarii: Prezydenta RP, Sejmu RP, Senatu RP i Prezesa Rady Ministrów,
- sędziego: sądu powszechnego, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych, a także Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego,
- Prokuratora Generalnego lub prokuratora powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury,
- wojewody.
ABW skontrolowało NIK pod kątem podsłuchów
W maju 2022 roku RMF FM poinformował, że wiceprezesi NIK zlecili ABW szczegółowe sprawdzenie gabinetów. Nieoficjalnie chodziło o wykrycie potencjalnie zamontowanych urządzeń podsłuchowych rejestrujących rozmowy lub obraz.
Jak się później okazało, agenci ABW nie natrafili na żadne urządzenia podsłuchowe. Nie wiadomo również, jaka była przyczyna podejrzeń, z powodu których wezwano ABW.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter