Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
5 min czytania
Co wiemy, a czego nie o nielegalnie przekraczających granicę?
Co wiemy, a czego nie o nielegalnie przekraczających granicę?
Tę granicę [polsko-białoruską – przyp. Demagog] przekraczają [nielegalnie – przyp. Demagog], dzisiaj mamy dane ze Straży Granicznej, ponad 90 proc. to młodzi mężczyźni.
Nieweryfikowalne
Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy:
- jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,
- odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,
- dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,
- z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.
Nieweryfikowalne
Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy:
- jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,
- odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,
- dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,
- z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.
- Prośbę o weryfikację tych słów skierowaliśmy do Komendy Głównej Straży Granicznej w trybie dostępu do informacji publicznej. W odpowiedzi funkcjonariusz poinformował nas telefonicznie, że informacje o płci czy wieku osób nielegalnie przekraczających granicę nie są gromadzone. Jak nam wyjaśniono, często są to osoby o nieznanej tożsamości.
- Rzecznik prasowy Komendanta Głównego Straży Granicznej nie autoryzował jednak tej odpowiedzi. W wysłanym do Demagoga mailu stwierdził, że chociaż nie opublikowano żadnego szczegółowego raportu, to z danych Straży Granicznej wynika, że rzeczywiście 90 proc. osób nielegalnie przekraczających granicę polsko-białoruską to młodzi mężczyźni.
- Jak podkreślił, potwierdza to dokumentacja służbowa oraz informacje od funkcjonariuszy pełniących służbę na polsko-białoruskiej granicy.
- Do czasu opracowania i publikacji tych danych przez Straż Graniczną wypowiedź oceniamy jako nieweryfikowalną.
Jacek Protas o tym, kto przekracza granicę z Białorusią
Wiceminister funduszy i polityki regionalnej i wówczas kandydat do Parlamentu Europejskiego gościł 28 maja w programie Roberta Mazurka w RMF24. Jacek Protas wypowiedział się między innymi na temat sytuacji na granicy polsko-białoruskiej. Stwierdził, że przekraczają ją głównie młodzi mężczyźni [czas nagrania: 8:20].
O jakie przekroczenia mogło chodzić politykowi? Wcześniej Protas wypowiadał się na temat tzw. pushbacków [czas nagrania: 7:52], czyli zawracania osób nielegalnie przekraczających granicę z powrotem do Białorusi. Polityk podkreślił, że ludzi należy traktować w sposób humanitarny. Dodał jednak, że podstawowym elementem bezpieczeństwa Polski jest szczelna granica.
Zaznaczył wówczas, że granicę przekraczają przede wszystkim młodzi mężczyźni, nie kobiety z dziećmi. Takie dane mają pochodzić ze Straży Granicznej.
Straż Graniczna nie publikuje danych, na które powołuje się Jacek Protas
Napisaliśmy do Straży Granicznej z pytaniem, czy rzeczywiście takie informacje zostały udostępnione. Pierwszą odpowiedź otrzymaliśmy telefonicznie. Z rozmowy z pracownikiem Straży Granicznej wynikało, że nigdzie nie opublikowano statystyk wskazujących, że osoby przekraczające granicę w sposób nielegalny to w większości młodzi mężczyźni.
Co jakiś czas Komenda Główna Straży Granicznej informuje (1, 2, 3) o próbach przekroczenia polsko-białoruskiej granicy, ale w komunikatach nie ma mowy o wieku czy płci tych osób. Zazwyczaj wskazuje się na grupę migrantów i podaje jej liczebność.
Jak wynika z danych opublikowanych przez Straż Graniczną, w pierwszym kwartale 2024 roku na granicy polsko-białoruskiej zatrzymano 107 osób, o 33 proc. mniej niż rok wcześniej. Z kolei w 2023 roku tych przekroczeń było łącznie 565.
Sprzeczne informacje od Straży Granicznej
Od pierwszej osoby, z którą rozmawialiśmy, mogliśmy usłyszeć, że informacje o płci czy wieku osób nielegalnie przekraczających granicę nie są gromadzone. Jak nam wyjaśniono, często są to osoby o nieznanej tożsamości.
Taką odpowiedź przesłaliśmy do autoryzacji na adres mailowy rzecznika SG, podany jako kontakt dla mediów. Skontaktował się z nami telefonicznie rzecznik prasowy Komendanta Głównego Straży Granicznej ppłk Andrzej Juźwiak. Nie potwierdził on przekazanych nam wcześniej przez pracownika SG informacji.
Z maili, które otrzymaliśmy następnie od ppłk Juźwiaka, wynika, że Straż posiada jednak dane na temat osób zatrzymanych w związku z nielegalnym przekroczeniem granicy. „Pomimo że szczegółowy raport na ten temat nie został opublikowany, z danych posiadanych przez Straż Graniczną wynika, że wśród osób zatrzymanych po przekroczeniu granicy państwowej wbrew przepisom prawie 90% stanowią mężczyźni” – czytamy w odpowiedzi.
Dopytaliśmy, czy to prawda, że są to osoby młode. „Tak, to prawda” – odpowiedział rzecznik. Dodał, że tak wynika z dokumentacji służbowej oraz informacji od funkcjonariuszy pełniących służbę na polsko-białoruskiej granicy.
Jacek Protas nie odpowiedział na pytanie o źródło
Nie wiemy, co dokładnie znajduje się w tej dokumentacji ani jakie informacje przekazywali rzecznikowi funkcjonariusze. Dziwi nas, że początkowo poinformowano nas, że Straż Graniczna nie posiada takich danych.
W dniu 10 czerwca spytaliśmy Jacka Protasa o źródło, na podstawie którego stwierdził, że ponad 90 proc. nielegalnych migrantów to młodzi mężczyźni. Do dziś nie dostaliśmy od niego odpowiedzi.
Z wyżej wymienionych powodów, do czasu opracowania i publikacji przez Straż Graniczną dokładnych danych na temat płci i wieku osób nielegalnie przekraczających granicę polsko-białoruską, oceniamy wypowiedź Jacka Protasa jako nieweryfikowalną.
Legalne przekroczenia granicy polsko-białoruskiej
A co z legalnymi przekroczeniami granicy polsko-białoruskiej? Straż Graniczna udostępniła nam dane dotyczące 2023 roku i pierwszych miesięcy 2024 roku. Jeśli chodzi o rok 2023, wówczas do Polski z Białorusi wjechało około 836 tys. mężczyzn w wieku 18–60 lat.
Mężczyźni z tej grupy wiekowej stanowili 59,7 proc. wszystkich osób, które przekroczyły granicę polsko-białoruską, przybywając na teren naszego kraju. Osób starszych było zdecydowanie mniej. Jeśli chodzi o mężczyzn powyżej 60. roku życia, w 2023 roku wjechało ich do Polski z Białorusi łącznie blisko 46 tys. Kobiet w tym wieku było blisko 51 tys.
Jeśli zaś chodzi o okres styczeń–czerwiec 2024 roku, mężczyźni w wieku od 18 do 60 lat stanowili 61,4 proc. wszystkich wjeżdżających do Polski z terenu Białorusi. Straż Graniczna nie udostępniła nam bardziej precyzyjnych informacji o wieku osób przekraczających granicę, które uwzględniałyby inne przedziały wiekowe.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
