Były minister o współpracy z Dariuszem Jońskim

Waldemar Buda, wiceprzewodniczący sejmowej komisji śledczej ds. wyborów korespondencyjnych, 29 lutego był gościem Radia ZET. Podczas rozmowy z Bogdanem Rymanowskim został zapytany m.in. o przyszłość swojej współpracy z przewodniczącym wspomnianej komisji, Dariuszem Jońskim. 

Usprawiedliwiając swój stosunek do Jońskiego, poseł wskazywał, że w poprzednich kadencjach Sejmu komisjom śledczym przewodniczyli prawnicy, co jego zdaniem „powodowało, że była to uporządkowana praca człowieka, który zna przepisy”.

Krótka historia sejmowych komisji śledczych

Pierwszą komisją śledczą w III RP była komisja zajmująca się aferą Rywina. Nosiła oficjalną nazwę: Komisja Śledcza do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji. Została powołana przez Sejm 10 stycznia 2003 roku. Jej przewodniczącym został Tomasz Nałęcz, z wykształcenia historyk.

Od tamtego czasu, wliczając również obecnie funkcjonujące komisje, w Sejmie powołano 13 komisji śledczych. Sześciu przewodniczyły osoby z wykształceniem prawniczym (lub administracyjnym), a pozostałym siedmiu – posłowie o różnorodnym wykształceniu.

Sprawdzamy wykształcenie przewodniczących

Wśród osób niezwiązanych ze światem prawniczym należy wymienić Józefa Gruszkę, który początkowo przewodził komisji śledczej w sprawie PKN Orlen. Później na tym stanowisku zastąpił go Andrzej Aumiller, absolwent ogrodnictwa na Akademii Rolniczej w Poznaniu. Wskazać można również Adama Hofmana, który ukończył politologię na Uniwersytecie Wrocławskim. Stanął on na czele komisji śledczej ds. banków i nadzoru bankowego.

Z kolei w VI kadencji Sejmu przewodniczącym bez prawniczego wykształcenia był Mirosław Sekuła, mgr inż. chemik. Przewodził on komisji śledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw nowelizujących ustawę z dnia 29 lipca 1992 o grach i zakładach wzajemnych.

Obecnie w X kadencji Sejmu działają trzy komisje śledcze. Pierwszej przewodniczy Dariusz Joński – ekonomista. Drugą, komisją ds. afery wizowej, zarządza socjolog Michał Szczerba. Natomiast przewodniczącą komisji ds. Pegasusa została Magdalena Sroka, menedżerka.

Ustawa o sejmowej komisji śledczej

W art. 2 ustawy o sejmowej komisji śledczej określono, że komisję i jej skład osobowy bezwzględną większością głosów powołuje Sejm. W tym samym artykule wspomniano również, że w skład komisji może wchodzić maksymalnie 11 posłów.

W kolejnych artykułach ustawa wymienia przesłanki, które uniemożliwiają posłowi zasiadanie w komisjach śledczych. Poseł nie może być członkiem komisji m.in. wtedy, gdy sprawa bezpośrednio go dotyczy, czy też gdy występują okoliczności mogące wpływać na jego bezstronność.

W ustawie nie znalazły się wymogi dotyczące wykształcenia przewodniczącego lub członków komisji. Takich wymagań nie znajdziemy także w rozdziale poświęconym komisjom śledczym (11a) w Regulaminie Sejmu.