Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
5 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy Donald Tusk uważa, że polskość to nienormalność?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy Donald Tusk uważa, że polskość to nienormalność?
Pamiętam, kiedyś mówił (Donald Tusk – przyp. Demagog), że polskość to nienormalność.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
- Słowa Donalda Tuska o tym, że „Polskość to nienormalność” pochodzą z jego artykułu „Polak rozłamany”, opublikowanego w miesięczniku „Znak” w 1987 roku.
- Zdanie zostało przez Marka Suskiego wyrwane z kontekstu. Tusk w swoim tekście nie krytykuje Polski i polskości, analizuje raczej stereotypowe podejście do bohaterstwa i dumy narodowej. Stwierdza również, że pomimo „uciążliwego dziedzictwa” polskość „pozostaje naszym wspólnym świadomym wyborem”.
- Przywołane słowa Tuska faktycznie padły w przeszłości, lecz miały one inny wydźwięk i sens, niż zasugerował Suski. Na tej podstawie oceniamy wypowiedź jako manipulację.
- W książce „Donald Tusk. Droga do władzy” były premier wyjaśnił, że wspomniane słowa nawiązują do jednej z wypowiedzi Józefa Piłsudskiego.
Kontekst wypowiedzi
Marek Suski (PiS) wraz z Wandą Nowicką (Lewica), Robertem Kropiwnickim (PO), Janem Kanthakiem (Solidarna Polska), Pawłem Bejdą (PSL) i Wojciechem Skurkiewiczem (PiS) był 8 sierpnia gościem programu „Woronicza 17” w TVP Info. Podczas rozmowy pojawił się m.in. temat aktywności pełniącego obowiązki przewodniczącego Platformy Obywatelskiej – Donalda Tuska.
Prowadzący Krzysztof Ziemiec poprosił gości o komentarz w sprawie wypowiedzi byłego premiera o tym, że za pieniądze z programu 500 plus „nie wykształcimy swojego dziecka”, macierzyństwo bywa „udręką”, a także, że krzyże nie powinny być wieszane w szkołach. Marek Suski zareagował na te wypowiedzi, zauważając, że Donald Tusk „kiedyś mówił, że »polskość to nienormalność«, dzisiaj rodzina to nienormalność”.
Cytat Tuska „Polskość to nienormalność” jest często przypominany przez jego politycznych oponentów. Tego samego dnia, w którym na antenie TVP Info gościł Marek Suski, wspomniane słowa przywołała na Twitterze również europosłanka PiS, Beata Mazurek.
„Polskość to nienormalność”, czyli co powiedział Donald Tusk?
Przywołane słowa zostały napisane ponad 30 lat temu. Artykuł Donalda Tuska zatytułowany „Polak rozłamany” pochodzi z numeru miesięcznika „Znak” z listopada 1987 roku. Całość zdigitalizowanego wydania dostępna jest na stronie Biblioteki Publicznej w Krakowie. Sam tekst przed kilkoma laty na swojej stronie internetowej przypomniał również miesięcznik „Znak”. Czasopismo jest wydawane od 1946 roku w Krakowie i ma charakter konserwatywno-katolicki.
Wydanie „Znaku”, w którym znalazła się publikacja Tuska, dotyczył „polskości”. Autorzy w swoich artykułach wyjaśniali, jak rozumieją to zjawisko. Były premier zaczyna swój tekst od tego, że polskość wzbudza w nim skojarzenia związane głównie ze stereotypami, które towarzyszą Polakom od urodzenia i które sprowadzają się do zwycięstw, ale przede wszystkim klęsk. Dalej Tusk pisze:
„Polskość to nienormalność – takie skojarzenie narzuca mi się z bolesną uporczywością, kiedy tylko dotykam tego niechcianego tematu. Polskość wywołuje u mnie niezmiennie odruch buntu: historia, geografia, pech dziejowy i Bóg wie co jeszcze wrzuciły na moje bark brzemię, którego nie mam specjalnej ochoty dźwigać, a zrzucić nie potrafię (nie chcę mimo wszystko?), wypaliły znamię; i każą je z dumą obnosić. Więc staję się nienormalny, wypełniony do granic polskością, i tam, gdzie inni mówią człowiek, ja mówię Polak; gdzie inni mówią kultura, cywilizacja i pieniądz, ja krzyczę; Bóg, Honor i Ojczyzna (wszystko koniecznie dużą literą); kiedy inni budują, kochają się i umierają, my walczymy, powstajemy i giniemy”.
W jednym z dalszych fragmentów polityk stwierdza ponadto, że: „(…) polskość kojarzy się z przegraną, z pechem, z nawałnicami”. Cały tekst kończy się następującymi słowami:
„Bo choć polskość wywołuje skojarzenia kreślone przez historię, jest ona także przecież dzianiem się, jest niepewnym spojrzeniem w przyszłość. I szarpię się między goryczą i wzruszeniem, dumą i zażenowaniem. Wtedy sądzę – tak po polsku, patetycznie, że polskość, niezależnie od uciążliwego dziedzictwa i tragicznych skojarzeń, pozostaje naszym wspólnym świadomym wyborem”.
Zachęcamy do zapoznania się z całością publikacji Donalda Tuska.
Późniejsze wypowiedzi Tuska
Mimo że cytat z „Polaka rozłamanego” stał się popularny w kręgach opozycyjnych, sam Donald Tusk prawie nigdy nie powracał już do swojej wypowiedzi. Środowiska krytyczne wobec byłego premiera często wracają do tej wypowiedzi i wykorzystują ją, aby ukazać brak patriotyzmu polityka. W wydanej w 2008 roku książce „Donald Tusk. Droga do władzy” Andrzej Stankiewicz i Piotr Śmiłowicz zapytali ówczesnego premiera o jego tekst w „Znaku”. Odpowiedział on tylko, że:
„To jest przywołanie myśli Piłsudskiego, a mówiąc dokładniej, jego refleksji z rewelacyjnego listu do Feliksa Perla napisanego w 1908 roku. Ten list to fantastyczny dokument mówiący o namiętnym i krytycznym patriotyzmie przyszłego Naczelnika Państwa Polskiego”.
Cytat pochodzi z książki A. Stankiewicza i P. Śmiłowicza pt. „Donald Tusk. Droga do władzy”, wyd. Axel Springer, Warszawa 2008
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
