Kontekst wypowiedzi

20 czerwca Paweł Kukiz był gościem programu „W otwarte karty” na antenie Polskiego Radia. W odpowiedzi na pytanie redaktor Małgorzaty Raczyńskiej-Weinsberg o to, czy Kukiz’15 rzeczywiście nie dostał pieniędzy z subwencji od PSL, poseł stwierdził, że umowa między nim a Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem i Piotrem Zgorzelskim nie była formalna i dotyczyła tylko i wyłącznie przeznaczenia 25 proc. środków z subwencji na wspólne cele statutowe PSL, wskazane przez Pawła Kukiza. Lider Kukiz’15 odnosił się do tej kwestii już wcześniej. W kwietniu na antenie TVP1 Paweł Kukiz poinformował, że w ramach subwencji PSL ok. 6 mln zł miało być przeznaczane na cele statutowe, wyznaczone przez niego.

Pod koniec listopada 2020 roku PSL zakończył współpracę z politykami Kukiz’15 w ramach Koalicji Polskiej. Jednym z powodów tej decyzji było zagłosowanie przez polityków związanych z Pawłem Kukizem za zaproponowaną przez PiS uchwałą o zawetowaniu budżetu Unii Europejskiej (w ramach którego przyznanie finansowania miałoby być połączone z kwestią praworządności).

Zasady przyznawania subwencji 

Zgodnie z art. 28 ustawy o partiach politycznych pieniądze z subwencji mogą być dzielone tylko pomiędzy partiami, które w wyborach parlamentarnych startowały w koalicji i podpisały umowę koalicyjną. W umowie tej muszą zostać zawarte proporcje dotyczące podziału subwencji, które nie mogą zostać zmienione w trakcie kadencji parlamentu. Umowa zawiązująca koalicję musi zostać przedłożona Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli tak się nie stanie, koalicja nie zostanie uznana. Ponadto, jeżeli w owej umowie nie zostanie zawarta proporcja podziału subwencji, subwencja nie zostanie przydzielona. W wypadku rozwiązania koalicji subwencja zostaje podzielona między partie zgodnie z umową koalicyjną.

Koalicje, by otrzymać subwencję, muszą uzyskać więcej głosów niż partie. Dla partii politycznych próg wynosi 3 proc., a dla koalicji 6 proc. Kwoty subwencji są ustalane na zasadzie stopniowej degresji proporcjonalnie do łącznej liczby ważnych głosów. Oznacza to, że wraz z przekroczeniem kolejnego progu liczby głosów subwencja za jeden głos ważny się zmniejsza.

Źródło: ISAP

Na podstawie powyższego wzoru Państwowa Komisja Wyborcza obliczyła subwencje dla partii na lata 2020-2023:

• Prawo i Sprawiedliwość: 23 499 528,06 zł,
• Platforma Obywatelska: 19 800 329,59 zł,
• Sojusz Lewicy Demokratycznej: 11 496 714,07 zł,
• Polskie Stronnictwo Ludowe: 8 348 292,79 zł,
• Konfederacja: 6 865 855,09 zł,
• Partia Zieloni: 303 066,27 zł,
• Inicjatywa Polska: 101 022,09 zł.

Sytuacja Kukiz’15

W wyborach parlamentarnych w 2015 roku ugrupowanie Kukiz’15 startowało jako ruch społeczny w ramach komitetu wyborczego wyborców (zgodnie z art. 84 kodeksu wyborczego jest to jeden z trzech rodzajów komitetu wyborczego, obok komitetu wyborczego partii politycznej i koalicyjnego komitetu wyborczego). Ponieważ ugrupowanie nie zostało zarejestrowane jako partia, zgodnie z ustawą o partiach politycznych nie przysługiwała mu subwencja, mimo że dostało się do parlamentu.

W wyborach z 2019 roku politycy Kukiz’15 wystartowali z list wyborczych PSL. Obie partie stworzyły klub Koalicja Polska, formalnie jednak nie zawiązały koalicji. To z tego powodu całość subwencji otrzymanej po wyborach trafiła na konto PSL.

Pod koniec 2019 roku walne zgromadzenie stowarzyszenia Kukiz’15 podjęło decyzję o powołaniu partii politycznej. Partia o nazwie K’15 została zarejestrowana przez Sąd Okręgowy w Warszawie 31 lipca 2020 roku.

Warto wspomnieć, że jednym z postulatów Pawła Kukiza jest zniesienie finansowania partii politycznych z budżetu państwa.

Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.