Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
6 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy w czasie pandemii zdarzają się odmowy przyjęcia płatności gotówką?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy w czasie pandemii zdarzają się odmowy przyjęcia płatności gotówką?
Są badania takie, które pokazują, że w czasie pandemii spory odsetek osób spotkał się z odmową przyjęcia płatności gotówką.
Prawda
Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:
- istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację,
- zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi,
- dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.
Prawda
Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:
- istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację,
- zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi,
- dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.
- Jak wynika z badań przeprowadzonych przez organizację konsumencką Which?, w 2020 roku w Wielkiej Brytanii jedna na trzy osoby nie była w stanie zapłacić za coś gotówką. Kilka dni po wypowiedzi Pawła Muchy organizacja udostępniła wyniki kolejnego badania, które wykazało, że między kwietniem a lipcem 2021 roku problemy z płatnością gotówką miała ok. jedna piąta ankietowanych.
- Dla odmiany polskie badanie, zrealizowane na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości, wskazuje, że 89 proc. Polaków nie spotkało się z odmową płatności gotówką. Ponieważ jednak Paweł Mucha nie wskazał, że chodzi mu o polskie badania, jego wypowiedź uznajemy za prawdziwą.
- Narodowy Bank Polski wskazuje, że gotówka nadal jest najpopularniejszą formą płatności w naszym kraju.
- 5 listopada wejdzie w życie nowelizacja ustawy o usługach płatniczych zabraniająca sprzedawcom odmowy przyjęcia gotówki.
Kontekst wypowiedzi
8 września 2021 roku w audycji pt. „Sygnały dnia” w Jedynce Polskiego Radia gościem był doradca prezydenta Andrzeja Dudy, Paweł Mucha. Rozmowa była poświęcona sprawie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego nieprzestrzegania decyzji ws. środków tymczasowych z 14 lipca. Polska została w niej wezwana do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów krajowych odnoszących się w szczególności do uprawnień Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego.
Pochodną dyskusji była sprawa ustawy prezydenckiej dotyczącej wprowadzenia obowiązku przyjmowania zapłaty gotówką w obrocie konsumenckim przez wszystkich sprzedawców, którzy mają terminale płatnicze. 5 listopada 2021 roku wejdzie w życie nowelizacja ustawy o usługach płatniczych zabraniająca odmowy przyjęcia gotówki podczas realizacji umowy o świadczeniu usługi lub umowy sprzedaży towaru pomiędzy konsumentem a sprzedawcą bądź usługodawcą. Zmiana przepisów nie będzie dotyczyć m.in.: działalności prowadzonej przez Internet, miejsc samoobsługowych bez personelu czy sprzedaży podczas imprez masowych, jeśli znajdzie się taka informacja w regulaminie tej imprezy.
Zasadność takiej ustawy w rozmowie radiowej potwierdził Paweł Mucha, twierdząc, że są badania pokazujące, że w czasie pandemii spory odsetek osób spotkał się z odmową przyjęcia płatności gotówką.
O jakie badania chodzi?
Badania dotyczące dostępności płatności gotówkowej podczas lockdownu w Wielkiej Brytanii zostały zrealizowane przez brytyjską grupę konsumencką Which? Jego wyniki w styczniu 2021 roku zostały również opisane przez brytyjski dziennik „The Guardian”.
Grupa Which? przebadała 2004 osób w listopadzie 2020. Główne wnioski tych badań to m.in.:
- Jedna na trzy osoby nie była w stanie zapłacić za coś gotówką od ogłoszenia pierwszego lockdownu w Wielkiej Brytanii.
- 28 proc. badanych nie miało możliwości zapłaty gotówką za artykuły spożywcze, 24 proc. za pobyt w restauracji czy pubie, a 21 proc. chcąc zakupić środki czystości.
- Ponad trzy czwarte osób, które nie mogły użyć gotówki do zapłaty, stwierdziło, że odbiło się to na nich emocjonalnie (44 proc. poczuło frustrację, 26 proc. zaniepokojenie, a 23 proc. zażenowanie).
- Około 13 proc. badanych regularnie korzysta z gotówki podczas transakcji.
- 5 proc. (co odpowiada około 2,5 mln ludzi w Wielkiej Brytanii) uważa, że bez możliwości obrotu gotówką nie byliby w stanie realizować swoich obowiązków.
Trzy dni po wypowiedzi Pawła Muchy grupa Which? opublikowała wyniki kolejnego badania dotyczącego tego samego problemu. Wynika z nich, że problem odmowy płatnością gotówkową w Wielkiej Brytanii nadal istnieje. A oto wnioski:
- Między kwietniem a lipcem 2021 roku jedna na pięć osób (próba badawcza obejmowała tym razem 3 tys. osób) w ogóle nie była w stanie zapłacić banknotami lub monetami.
- 18 proc. badanych telefonicznie stwierdziło, że odmówiono im co najmniej jednej płatności gotówkowej.
- W badaniu online 35 proc. respondentów wskazało, że nie było w stanie zapłacić gotówką podczas zakupów spożywczych.
- Badanie wykazało, że 84 proc. ankietowanych uważa, że firmy nadal powinny akceptować płatności gotówkowe.
Which? zwraca uwagę na istotność zabezpieczenia płatności gotówkowych. Po pierwsze dlatego, że w społeczeństwie brytyjskim sporo ludzi nie jest gotowych na korzystanie wyłącznie z cyfrowych sposobów zapłaty, przez co może dochodzić do dyskryminacji na tle dostępności do usług. Po drugie płacenie gotówką może pobudzać lokalną gospodarkę osłabioną przez lockdown – 66 proc. badanych stwierdziło, że korzystanie z gotówki jest istotne dla ożywienia brytyjskiego przemysłu detalicznego po covidowej blokadzie.
Polska
W październiku 2020 roku ukazały się wyniki badania „Płatności bezgotówkowe oczami Polaków 2020” zrealizowanego na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości (WIB) w ramach kampanii „Warto Bezgotówkowo”. Na ponad tysiąc przebadanych osób 89 proc. stwierdziło, że nie spotkało się z odmową przyjęcia płatności w formie gotówki. Wyniki sondażu wskazują, że karta jest najczęstszą formą płatności wśród Polaków – wskazało na nią 62 proc. ankietowanych. Płatność gotówką wybrało 20 proc. respondentów.
Inne wnioski płyną jednak z badania opublikowanego przez Narodowy Bank Polski w kwietniu 2021 roku pt. „Zwyczaje płatnicze w Polsce w 2020 roku”. Badanie zostało zrealizowane na reprezentatywnej grupie 1 265 respondentów w wieku od 15 lat, którzy zostali poproszeni m.in. o wskazanie metod płatności, z jakich korzystali w ciągu 12 miesięcy. Niemal wszyscy respondenci (97,8 proc.) wskazali, że wykorzystują płatności gotówkowe. Następne w kolejności były karty płatnicze z technologią zbliżeniową (75,6 proc.).
Poniżej znajduje się wykres najczęściej używanych przez Polaków środków płatniczych.
Źródło: NBP
W podsumowaniu badania Narodowego Banku Polskiego możemy przeczytać:
„(…) we wczesnej fazie trwania pandemii pojawiły się informacje łączące płatności gotówkowe z przenoszeniem choroby (COVID-19 – przyp. Demagog). Obawy te skutkowały między innymi ograniczeniem przez niektóre sklepy możliwości płacenia gotówką. W odpowiedzi na te działania NBP wydał w dniu 10 kwietnia 2020 roku komunikat, w którym zaapelował o akceptowanie płatności gotówkowych”.
Dla 65 proc. ankietowanych pandemia nie wpłynęła na zmiany zwyczajów płatniczych, a dla 34,1 proc. pandemia wpłynęła na zmianę zachowań konsumenckich.
Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
