Kontekst wypowiedzi

12 marca Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zamieściła na swoim twitterowym koncie wpis mówiący, że w Polsce ponad 50 tys. dzieci jest wychowywanych przez pary jednopłciowe. Wypowiedź była reakcją na ogłoszony przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt wprowadzenia zakazu adopcji dzieci przez pary homoseksualne. Główne jego założenia zostały przedstawione dzień wcześniej na konferencji prasowej Zbigniewa Ziobry i Michała Wójcika.

Ile dzieci w Polsce jest wychowywanych przez pary jednopłciowe?

Opublikowany w 2012 roku raport z badań przeprowadzonych przez Stowarzyszenie Lambda i Kampanię Przeciw Homofobii (KPH) „Sytuacja społeczna osób LGBT” wskazywał, że wśród ponad 11 tys. badanych 5,5 proc. zadeklarowało, że ma lub wychowuje dzieci, z czego blisko połowa była w momencie badania w związkach z osobą tej samej płci (podobny wynik – 5,4 proc. zawierał raport z 2007 roku).

Informacja o szacunkach wskazujących na ponad 50 tys. dzieci wychowywanych w Polsce przez rodziców tej samej płci pojawiła się po raz pierwszy w raporcie „Tęczowe rodziny w Polsce” wydanym w 2010 roku przez KPH. Jednak sami autorzy opracowania zaznaczają, że trudno jest oszacować, ile jest takich rodzin. Ponadto przy informacji na temat tej liczby nie znajdziemy przypisu dotyczącego badań na ten temat. Jak możemy przeczytać na s. 8, powyższe dane przewijają się często w obiegu medialnym:

Ze wspomnianego raportu dowiadujemy się również, że w Polsce może żyć ponad 2 mln osób LGBT. Te dane to również wyłącznie szacunki bazujące na amerykańskich badaniach zakładających, że odsetek osób nieheteroseksualnych w populacji wynosi 5 proc.

Najnowsze wyliczenia dotyczące dzieci wychowywanych przez pary jednopłciowe przedstawione zostały w raporcie „Rodziny z wyboru” z 2014 roku. Projekt ten został zrealizowany przez Instytut Psychologii Polskiej Akademii Nauk. Według autorów to najbardziej kompleksowy projekt badawczy dotyczący osób nieheteroseksualnych.

Badaniem objęto ponad 3 tys. osób z całej Polski w wieku od 18. do 81. roku życia, które przez minimum sześć miesięcy pozostawały w związku z osobą tej samej płci. Wśród respondentów przeważały osoby o orientacji homoseksualnej (84 proc.), a 15 proc. określiło się jako biseksualne.

Celem badania było otrzymanie odpowiedzi na pytanie, jak w naszym kraju – przy braku prawnego wsparcia – żyje się gejom, lesbijkom i osobom biseksualnym tworzącym wspólny dom. Z publikacji wynika, że 65 proc. ankietowanych pozostających w jednopłciowym związku mieszka ze sobą, a 93 proc. pozostałych chce zamieszkać razem w przyszłości. W raporcie po raz kolejny znalazły się szacunki mówiące o tym, że w Polsce mieszka ponad 2 mln osób nieheteroseksualnych, z czego ok. 1 mln żyje w związkach intymnych. Z kolei z przeprowadzonej wśród badanych ankiety wynika, że prawie co dziesiąty respondent badania miał dziecko (9 proc.). Z ankiety dowiadujemy się również, że rodzicami były głównie kobiety – 12 proc., w stosunku do 5 proc. mężczyzn. To one przede wszystkim angażowały się w wychowanie dzieci. Znacznie częściej dziecko mieszkało z matką i jej partnerką (58 proc.) niż z ojcem (7 proc.). W raporcie zebrano również dane dotyczące sytuacji 287 dzieci respondentów. Połowa dzieci miała mniej niż 13 lat. Najczęściej w rodzinie wychowywano jedno dziecko, ale znalazły się pary nawet z czwórką dzieci. Najwięcej dzieci (61 proc.) zostało poczętych we wcześniejszym związku heteroseksualnym. W 8 proc. przypadków zostało poczęte podczas trwania obecnego związku z osobą tej samej płci.

Większość respondentów nie posiadała dzieci (91 proc.). Spośród nich 24 proc. kobiet i 5 proc. mężczyzn chciałoby w niedługim czasie je mieć. Kobiety najczęściej myślały o procedurze alternatywnego zapłodnienia przeprowadzonego w klinice (81 proc.) lub też zapłodnienia w warunkach domowych bez aktywnego udziału mężczyzny (60 proc.).