Kontekst wypowiedzi

15 maja 2021 roku na platformie społecznościowej Twitter Maciej Gdula opublikował tweeta, w którym stwierdził, że osoby zarabiające powyżej 10 tys. stanowią około 6-8 proc. Tweet ten jest częścią trwającej dyskusji wywołanej zapowiedzią nowego ekonomicznego Polskiego Ładu. 15 maja 2021 roku odbyła się też Konwencja Zjednoczonej Prawicy, na której przedstawiono plan gospodarczej odbudowy po kryzysie wywołanym pandemią. Jednym z założeń programu są zmiany w systemie podatków od wynagrodzeń.

Nowy Ład – podatek od wynagrodzeń

Zgodnie z założeniami programowymi Nowego Ładu, zostaną wprowadzone istotne zmiany w systemie podatków, w szczególności tych naliczanych od wynagrodzeń. Kwota wolna od podatku ma zostać podniesiona do 30 tys. złotych. Dodatkowo podwyższony ma być próg podatkowy – z obecnych 85,5 tys. złotych do 120 tys. złotych. Oznacza to, że osoby dotychczas zarabiające powyżej obecnego progu podatkowego, a mniej niż 120 tys., zapłacą mniejszy podatek PIT (17% a nie 32%). Aby zagwarantować wyższe dochody systemowi ochrony zdrowia, zmiany podatkowe obejmą także wprowadzenie takich samych zasad opłacania składki zdrowotnej dla działalności gospodarczych jak w przypadku umów o pracę. W wyniku tego nie tylko pracownicy, ale i przedsiębiorcy będą ją płacić według stawki 9%. Ponadto zlikwidowany zostanie ryczałt na składkę zdrowotną dla działalności gospodarczych, wskutek czego wypychanie pracowników i oferowanie pracownikom umów cywilnoprawnych będzie mniej korzystne.

Wśród innych założeń przewidziano również zmiany prawne zmierzające do likwidacji luki w płacach kobiet i mężczyzn, ograniczające wykorzystanie umów cywilnoprawnych. W programie obiecana została również ulga PIT dla powracających z emigracji oraz pakiet rozwiązań mających na celu wsparcie młodych ludzi na rynku pracy, podniesienie szans rozwojowych w małych miejscowościach oraz ułatwiających pogodzenie pracy zawodowej z życiem prywatnym.

Struktura wynagrodzeń w Polsce

Na dzień publikacji tweeta (15 maja 2021 roku) oraz na dzień analizy wypowiedzi (24 maja 2021 roku) publicznie dostępny jest raport dotyczący struktury wynagrodzeń w Polsce w 2018 roku. Wydawany co dwa lata, raport ten jest najaktualniejszą analizą wynagrodzeń w Polsce. Ostatni raport dotyczący struktury wynagrodzeń za 2018 rok opublikowany został w lutym 2020 roku. Oznacza to, że raport za 2020 rok pojawi się nie wcześniej niż w 2022 roku.

Zgodnie z raportem GUS, w październiku 2018 roku połowa pracowników zatrudnionych w gospodarce narodowej otrzymała wynagrodzenie do 4094,98 zł (mediana wynagrodzeń). W grupie tej było więcej kobiet – 54,1% oraz zatrudnionych w sektorze prywatnym – 75,8%.

10% najniżej zarabiających pracowników otrzymało wynagrodzenie co najwyżej w wysokości 2224,17 zł. Wśród najniżej zarabiających w gospodarce narodowej przeważali mężczyźni – 54,7% oraz zatrudnieni w sektorze prywatnym – 96,9%.

10% najwyżej zarabiających pracowników otrzymało wynagrodzenie co najmniej w wysokości 8239,84 zł. Wśród najwyżej zarabiających w gospodarce narodowej także przeważali mężczyźni, którzy stanowili 67,9% oraz zatrudnieni w sektorze prywatnym – 72,6%.

Najczęstsze miesięczne wynagrodzenie ogółem brutto, otrzymywane przez pracowników zatrudnionych w gospodarce narodowej, wynosiło 2379,66 zł (dominanta). Do tej wysokości podanego wynagrodzenia zarabiało 13,2% pracowników. W grupie tej niewielką przewagę stanowili mężczyźni (53,0%), zaś zdecydowana większość była zatrudniona w sektorze prywatnym (93,5%).

Podsumowanie

Wypowiedź Macieja Gduli należy uznać za nieweryfikowalną. Pomimo faktu, że dane GUS dotyczące struktury wynagrodzeń w Polsce za 2018 rok są danymi najnowszymi, nie można w oparciu o nie oceniać wypowiedzi dotyczącej obecnego roku. Wiąże się to z faktem, że od 2018 roku znacząco zmieniła się płaca minimalna z 2100 złotych do 2800 złotych. Podkreślić należy, że podniesienie płacy minimalnej jest jednym z czynników, które wpływają na strukturę wynagrodzeń. Na brak możliwości wykorzystania danych z 2018 roku do oceny wypowiedzi Macieja Gduli wskazuje również zmiana przeciętnego wynagrodzenia, które wzrosło z poziomu 4585,03 złotych w 2018 roku do 5167,47 złotych w 2020. Dodatkowo wspomnieć należy, że dane GUS przedstawiają dane dotyczące wynagrodzeń w decylach, a nie w oparciu o konkretny dochód, zatem dane te nie przedstawiają w czytelny sposób odsetka osób zarabiających powyżej 10 tys. złotych.