Edukacja 
Ekologia 
Klimat 
Energetyka 
Fact-checking 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Wypowiedzi
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
4 min czytania
Ile Warszawa płaci „janosikowego”?
Ile Warszawa płaci „janosikowego”?
Niestety […] mamy absurdalną sytuację, w której Warszawa płaci 2 mld z czymś „janosikowego”, a za to rząd daje Warszawie jakieś z łaski 3 mld.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
- W 2023 roku tzw. janosikowe dla Warszawy wyniosło (s. 60) 1,43 mld zł. W budżecie na 2024 rok na „janosikowe” przeznaczono (s. 11) z kolei blisko połowę więcej, bo 2,08 mld zł. Jeszcze do 2018 roku Warszawa płaciła mniej niż 1 mld zł „janosikowego”.
- Warszawa otrzymuje regularnie dotacje i subwencje z budżetu państwa. W 2023 roku ich łączna kwota wyniosła (s. 21) 4,47 mld zł, a w 2024 roku ma być to łącznie (s. 21) blisko 5,15 mld zł.
- 5 września ub.r. Rada Ministrów przyjęła rządowy program wsparcia rozwoju miasta stołecznego Warszawy na lata 2023–2030, w ramach którego w tym okresie do stolicy ma trafić łącznie ponad 3 mld zł. Na razie w latach 2023–2024 Warszawa ma otrzymać ponad 15 mln zł.
- Wypowiedź oceniamy jako manipulację, ponieważ Janusz Korwin-Mikke sugeruje, jakoby Warszawa co roku płaciła 2 mld zł „janosikowego”, podczas gdy w tym roku wyniesie ono tyle po raz pierwszy. Co więcej, pominął on fakt, że państwo przekazuje na rzecz samorządu dotacje i subwencje, łącznie wyższe niż 3 mld zł.
Tzw. janosikowe, czyli co?
Janusz Korwin-Mikke podczas debaty kandydatów na prezydenta Warszawy w TVP Info wspomniał o tym, ile stolica płaci „janosikowego”. Są to wpłaty wyrównawcze gmin, które reguluje ustawa (art. 29 ust. 1) o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
„Janosikowe” płacą gminy, w których wskaźnik G, czyli wskaźniki dochodów podatkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca, jest większy niż 150 proc. wskaźnika Gg, czyli wskaźnika gminnego dla kraju. Wśród gmin płacących „janosikowe” jest Warszawa. Wspomniana ustawa (art. 29 ust. 2) reguluje także sposób, w jaki oblicza się wysokość „janosikowego”.
Ile Warszawa płaci „janosikowego”?
Janusz Korwin-Mikke stwierdził na antenie TVP Info, że Warszawa płaci ponad 2 mld zł „janosikowego”. W budżecie Warszawy na 2024 roku rzeczywiście widnieje taka kwota (s. 11). W tym roku stolica ma zapłacić w ramach wpłat wyrównawczych gmin dokładnie 2,077 mld zł. Jak czytamy w dokumencie, jest to kwota o 45,2 proc. wyższa niż w 2023 roku, gdy „janosikowe” wyniosło 1 mld 430 mln zł (s. 60).
W 2023 roku również odnotowano wzrost względem roku poprzedniego. Jak czytamy w kompendium o budżecie: „Na skutek zmian przepisów dotyczących kalkulacji tzw. janosikowego wpłata m.st. Warszawy została podwyższona o 100 mln zł w 2022 r. i 68 mln zł w 2023 r.”. Już w 2022 roku kwota „janosikowego” od Warszawy określana była mianem rekordowej.
„Janosikowe” powyżej 2 mld zł Warszawa zapłaci w tym roku po raz pierwszy. W poprzednich latach było ono zdecydowanie niższe, a w pierwszych latach po jego wprowadzeniu Warszawa płaciła mniej niż 0,5 mld zł. Po raz pierwszy „janosikowe” w wysokości ponad 1 mld zł Warszawa zapłaciła w 2019 roku.
3 mld zł dla Warszawy od państwa
Janusz Korwin-Mikke stwierdził również, że Warszawa dostaje od państwa 3 mld zł. 5 września ubiegłego roku Rada Ministrów przyjęła rządowy program wsparcia rozwoju miasta stołecznego Warszawy na lata 2023–2030, w ramach którego w tym okresie do stolicy ma trafić łącznie ponad 3 mld zł. Ta kwota jeszcze do stolicy nie trafiła. Według informacji urzędu miasta kwota dotacji na dwa projekty w latach 2023–2024 wynosi ponad 15 mln zł.
To jednak nie są jedyne pieniądze, jakie Warszawa dostaje z budżetu państwa. W 2023 roku, gdy przyjęto program wsparcia rozwoju miasta stołecznego Warszawy, miasto otrzymało blisko 4,5 mld zł (s. 21), w ramach dotacji i subwencji z budżetu państwa. Z kolei w 2024 roku kwota zapisana w budżecie miasta wynosi ponad 5 mld zł (s. 21).
Na czym polega manipulacja w wypowiedzi Janusza Korwin-Mikkego?
Polityk podał kwotę warszawskiego „janosikowego”, która odpowiada tej wpisanej w tegoroczny budżet. Mimo wszystko jego wypowiedź sugeruje, że miasto co roku płaci „janosikowe” w kwocie ponad 2 mld zł, a nie – że zapłaci takie dopiero po raz pierwszy.
Co więcej, według słów polityka, Warszawa „w zamian” dostała od państwa 3 mld zł. Dotacja w tej kwocie to łączny budżet programu dla stolicy. Samorząd jednak może co roku liczyć także na pieniądze w ramach rządowych subwencji i dotacji.
Janusz Korwin-Mikke pominął w swojej wypowiedzi te ważne fakty, dlatego zgodnie z naszą metodologią uznaliśmy ją za manipulację.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
