Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
5 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Jak Jarosław Kaczyński głosował w parlamencie za planem Balcerowicza?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Jak Jarosław Kaczyński głosował w parlamencie za planem Balcerowicza?
Przypominam więc kiedyś lewicowej a dzisiaj dobrozmiennej: Jarosław Kaczyński jest jedynym obecnym parlamentarzystą, który głosował za planem Balcerowicza.
Nieweryfikowalne
Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy:
- jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,
- odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,
- dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,
- z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.
Nieweryfikowalne
Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy:
- jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,
- odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,
- dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,
- z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.
- W skład tzw. planu Balcerowicza wchodziło 10 ustaw uchwalonych pod koniec grudnia 1989 roku. Zaczęły one obowiązywać z początkiem roku 1990. Ich celem było zbudowanie fundamentów gospodarki rynkowej w Polsce i odejście od gospodarki scentralizowanej. Głosowanie nad nimi miało miejsce podczas 17. posiedzenia Sejmu X kadencji (27-29 grudnia 1989 roku) oraz 15. posiedzenia Senatu I kadencji (29-30 grudnia 1990 roku).
- Wśród obecnych parlamentarzystów jedynie trzech polityków brało udział w głosowaniach nad ustawami składającymi się na plan Balcerowicza. Jarosław Kaczyński był wówczas senatorem, a posłowie Eugeniusz Czykwin oraz Andrzej Grzyb zasiadali wtedy w poselskich ławach.
- Niestety, w czasie X kadencji Sejmu (1989–1991), co do zasady, nie przeprowadzano głosowań imiennych. Było to podyktowane brakiem technicznych możliwości. Podczas interesującego nas posiedzenia Marszałek Sejmu podawał jedynie ogólną liczbę głosów za, przeciw i wstrzymujących się. Rejestrowanie głosowań imiennych rozpoczęto we wrześniu 1992 roku. Podobnie sytuacja wyglądała z głosowaniami w Senacie. Oznacza to, że wypowiedź Janusza Piechocińskiego uznajemy za nieweryfikowalną.
Kontekst wypowiedzi
Janusz Piechociński zamieścił 9 maja 2021 roku na swoim twitterowym koncie wpis, zwracając się nim do Magdaleny Ogórek, która dzień wcześniej w swoim tweecie obwiniła Leszka Balcerowicza o sprowadzenie nędzy na tysiące Polaków i bankructwa wielu przedsiębiorstw na początku lat 90. Polityk PSL stwierdził, że Jarosław Kaczyński jest jedynym obecnym parlamentarzystą, który głosował za tzw. planem Balcerowicza.
Czym był plan Balcerowicza?
Planem Balcerowicza nazywany jest program reform gospodarczo-ustrojowych, które weszły w życie na początku 1990 roku. Jego celem było odejście od gospodarki scentralizowanej w Polsce i zbudowanie fundamentów gospodarki rynkowej. Program wziął nazwę od nazwiska Leszka Balcerowicza, ówczesnego wicepremiera i ministra finansów, który był współtwórcą planu oraz jego głównym realizatorem.
Na tzw. plan Balcerowicza składał się pakiet 10 ustaw, które uchwalone zostały przez Sejm X kadencji (nazywany Sejmem kontraktowym) na posiedzeniu nr 17, które odbyło się w dniach 27-29 grudnia 1989 roku. Senat I kadencji przyjął te ustawy bez poprawek na posiedzeniu nr 15 (w dniach 29-30 grudnia 1989 roku). Prezydent Wojciech Jaruzelski podpisał je niezwłocznie 30 grudnia i jeszcze tego samego dnia ogłoszone zostały w Dzienniku Ustaw. W skład tego pakietu weszły następujące ustawy:
- Ustawa o zmianie ustawy o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. 1989 nr 74, poz. 437). Druk nr 98, głosowanie 27 grudnia,
- Ustawa o zmianie ustaw Prawo bankowe i o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. 1989 nr 74, poz. 439). Druk nr 118, głosowanie 28 grudnia,
- Ustawa o uporządkowaniu stosunków kredytowych (Dz.U. 1989 nr 74, poz. 440). Druk nr 127, głosowanie 28 grudnia,
- Ustawa o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń w 1990 r. (Dz.U. 1989 nr 74, poz. 438). Druk nr 128, głosowanie 27 grudnia,
- Ustawa o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania (Dz.U. 1989 nr 74, poz. 443). Druk nr 121, głosowanie 28 grudnia,
- Ustawa o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne oraz ustawy o działalności gospodarczej z udziałem podmiotów zagranicznych (Dz.U. 1989 nr 74, poz. 442). Druk nr 119, głosowanie 28 grudnia,
- Ustawa o zmianie ustawy – Prawo dewizowe (Dz.U. 1989 nr 74, poz. 441). Druk nr 120, głosowanie 28 grudnia,
- Prawo celne (Dz.U. 1989 nr 75, poz. 445). Druk nr 124, głosowanie 28 grudnia,
- Ustawa o zatrudnieniu (Dz.U. 1989 nr 75, poz. 446). Druk nr 125, głosowanie 29 grudnia,
- Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 1990 nr 4, poz. 19). Druk nr 126, głosowanie 28 grudnia.
Jak głosowali obecni parlamentarzyści?
Spośród obecnych parlamentarzystów jedynie trzech zasiadało w parlamencie w roku 1989, kiedy głosowano nad planem Balcerowicza. Byli to:
- Jarosław Kaczyński, obecny poseł PiS. W 1989 roku był senatorem (Senat I kadencji) należącym do Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego,
- Eugeniusz Czykwin, obecny poseł Koalicji Obywatelskiej. Był posłem w Sejmie X kadencji z ramienia Unii Chrześcijańsko-Społecznej,
- Andrzej Grzyb, obecny poseł KP-PSL. Do Sejmu X kadencji dostał się z list Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, które rozwiązano w listopadzie 1989 roku, a w jego miejsce powołano Polskie Stronnictwo Ludowe „Odrodzenie”.
Niestety nie dysponujemy informacjami na temat tego, jak głosowali konkretni posłowie i senatorowie podczas procesu legislacyjnego ustaw składających się na tzw. plan Balcerowicza. Nie mogąc znaleźć wykazu imiennych głosowań na stronie Sejmu, zwróciliśmy się z zapytaniem do Biura Komunikacji Społecznej Kancelarii Sejmu. W odpowiedzi zostaliśmy poinformowani, że w czasie X kadencji Sejmu (1989–1991) nie było – co do zasady – przeprowadzanych głosowań imiennych. Było to spowodowane brakiem możliwości technicznych. Rejestrowanie głosowań imiennych rozpoczęto od września 1992 roku. W czasie interesującego nas posiedzenia Sejmu Marszałek Sejmu podawał ogólną liczbę głosów za, przeciw i wstrzymujących się.
Jedyne informacje, jakimi dysponujemy w sprawie tych głosowań, to stenogram z tego posiedzenia oraz nagranie jego fragmentu. Z wypowiedzi posłów należących do PSL „Odrodzenie” (Andrzeja Bajołka, Adama Babula, Włodzimierza Wiertka, Bogdana Łukasiewicza, Zdzisława Domańskiego) wynika, że posłowie tej partii odnosili się do części projektów krytycznie i raczej nie poparli ich w głosowaniu. Niestety, nie dysponujemy jednak imiennymi wynikami interesujących nas głosowań i nie możemy upewnić się, jak głosowali wtedy obecni parlamentarzyści – Kaczyński, Grzyb i Czykwin. Oznacza to, że wypowiedź Janusza Piechocińskiego musimy ocenić jako nieweryfikowalną.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
