Z Raportu Komisji Europejskiej dotyczącego konwergencji poszczególnych krajów Unii Europejskiej, opublikowanego 10 czerwca 2020 roku wynika, że Polska nie spełnia wszystkich wymogów legislacyjnych dotyczących Banku Centralnego oraz kryterium dotyczącego stabilności cen. W związku z tym wypowiedź Janusza Piechocińskiego oceniamy jako prawdziwą.

Kryteria konwergencji 

Zgodnie z Leksykonem budżetowym kryteria konwergencji to łączne warunki wejścia państwa posiadającego status derogacji do Unii Gospodarczej i Walutowej (strefy euro), które obejmują:

• trwały poziom stabilności cen, co oznacza, że średnia stopa inflacji, odnotowana w tym państwie w ciągu jednego roku poprzedzającego badanie nie przekracza o więcej niż 1,5 punktu procentowego inflacji trzech państw członkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Inflacja mierzona jest za pomocą wskaźnika cen artykułów konsumpcyjnych na porównywalnych podstawach, z uwzględnieniem różnic w definicjach krajowych,
• stabilną sytuację finansów publicznych wynikającą z sytuacji budżetowej, która nie wykazuje nadmiernego deficytu budżetowego,
• poszanowanie zwykłych marginesów wahań kursów przewidzianych mechanizmem kursów wymiany walut europejskiego systemu walutowego przez co najmniej dwa lata, bez dewaluacji w stosunku do euro,
• trwały charakter konwergencji osiągniętej przez państwo członkowskie objęte derogacją i jego udziału w mechanizmie kursów wymiany walut, co odzwierciedla się w poziomach długoterminowych stóp procentowych.

Raport KE 

W Raporcie Komisji Europejskiej czytamy, że istotnymi kryteriami oceny konwergencji poszczególnych krajów są: stabilność cenowa, saldo i zadłużenie sektora publicznego, stabilność walutowa, poziom długoterminowych stóp procentowych oraz sytuacja legislacyjna. Na temat sytuacji Polski w tych obszarach w raporcie znajdują się następujące uwagi:

• W marcu 2020 roku średnia 12‑miesięczna stopa inflacji HICP w Polsce wynosiła 2,8 proc., była zatem wyraźnie wyższa od wartości referencyjnej dla kryterium stabilności cen, równej 1,8 proc.
• Saldo i zadłużenie sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce w 2019 roku były zgodne z kryteriami z Maastricht.
• Złoty polski w dwuletnim okresie referencyjnym – od 1 kwietnia 2018 roku do 31 marca 2020 roku – nie należał do ERM II, lecz był notowany w systemie kursu płynnego.
• Długoterminowa stopa procentowa w Polsce wynosiła w okresie referencyjnym – od kwietnia 2019 roku do marca 2020 roku – średnio 2,2 proc., czyli była niższa od wartości referencyjnej dla kryterium konwergencji stóp procentowych, równej 2,9 proc.
• Prawo polskie nie spełnia wszystkich wymagań dotyczących niezależności banku centralnego, poufności, zakazu finansowania ze środków banku centralnego oraz integracji prawnej z Eurosystemem.

Podsumowanie

Na podstawie tych informacji można ocenić, że Polska nie spełnia kryterium dotyczącego stabilności cen, a prawo polskie nie spełnia wszystkich kryteriów dotyczących integracji prawnej z Eurosystemem, dlatego wypowiedź Janusza Piechocińskiego oceniamy jako prawdziwą.