Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Jak zmienia się deficyt państwa?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Jak zmienia się deficyt państwa?
W ogólnym zarysie zmniejsza się deficyt budżetu państwa, to deficyt najniższy na przestrzeni ostatnich lat. Za rządów PO-PSL w latach 2010/11 sięgał on 100 mld. zł, w tej chwili mamy 28,5 mld.
J. Sasin, autor wypowiedzi, podaje trzy informacje:
1) w latach 2010 i 2011 deficyt budżetu państwa wynosił ok. 100 mld złotych
2) „w tej chwili” deficyt budżetu państwa wynosi 28,5 mld złotych
3) obecny deficyt budżetu państwa jest niższy niż te „w ostatnich latach”; można przyjąć, że J. Sasin miał na myśli okres 2010-2019
Liczbę bliską 100 mld złotych deficytu w latach 2010-2011 odnaleźć można wśród danych GUS. Rzeczywiście, w 2010 roku deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wynosił 106 115 mln zł, czyli około 110 mld zł. Trzeba jednak zaznaczyć, że jest to deficyt inny od deficytu budżetu państwa. Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych (general government debt) liczony jest przez GUS na podstawie metodologii Eurostatu. W pojęciu “general government sector”, poza instytucjami władzy centralnej, mieszczą się również samorządy oraz fundusze ubezpieczeń społecznych. Przez to deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych bliski jest pojęciu “deficytu sektora finansów publicznych”, na który składają się właśnie deficyt budżetowy oraz deficyty samorządów i funduszy pozabudżetowych (m.in. FUS). Deficyt budżetowy, obliczany przez Ministerstwo Finansów, jest częścią obliczanego przez GUS deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych, w praktyce zazwyczaj ten drugi jest większy od pierwszego, ze względu na obciążenie deficytami samorządów oraz FUS. Zdaje się, że fakt ten wykorzystał J. Sasin do przejaskrawienia różnicy między obecnym deficytem budżetowym a deficytem z lat 2010-2011.
Ustawa budżetowa na rok 2010 zakładała maksymalny deficyt w wysokości 52 214 216 tys zł, czyli około 52 mld zł. Zgodnie ze sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa, w 2010 roku rzeczywisty deficyt wyniósł 44 591 097 tys zł, czyli około 45 mld zł. Tak więc podane przez J. Sasina 100 mld zł to deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych, a nie budżetu państwa.
Już w 2011 roku ogromny deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych zmniejszył się do 75 531 mln zł, czyli ok. 76 mld zł. Wtedy zakładany w ustawie budżetowej maksymalny deficyt wynosił 40,2 mld zł. Zgodnie ze sprawozdaniem z wykonania budżetu, w 2011 rzeczywisty deficyt wyniósł 25 124 388 tys zł, czyli ok. 25 mld zł. Są to liczby znacznie niższe niż podane przez J. Sasina 100 mld zł.
Z kolei podana przez J. Sasina liczba 28,5 mld złotych deficytu „obecnego” pojawiła się we wstępnym projekcie ustawy budżetowej na 2019 rok, który Rada Ministrów przyjęła 21 sierpnia 2018 roku. Zgodnie z tym projektem, na 2019 rok zaplanowano deficyt budżetu państwa nie większy niż 28,5 mld zł. Trzeba podkreślić – jest to dopiero projekt ustawy budżetowej na przyszły rok, a nie ustawa budżetowa na rok obecny. J. Sasin, mówiąc o „tej chwili” mógł mieć na myśli rok 2019 i obecny projekt, a nie obecnie obowiązującą ustawę czy sprawozdanie z poprzedniego roku.
Ustawa budżetowa na rok 2018 zakłada maksymalny deficyt w kwocie 41 492 000 tys. zł, czyli ok. 41 mld zł. Z oczywistych względów z tego budżetu nie ma jeszcze sprawozdania. Na rok 2017 ustanowiono deficyt w kwocie nie większej niż 59 345 500 tys. zł, czyli ok. 60 mld zł. Zgodnie ze sprawozdaniem z wykonania tego budżetu, rzeczywisty deficyt wyniósł 25 353 751 tys. zł, czyli około 25 mld zł
Kwoty deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz planowanych maksymalnych deficytów budżetu państwa i rzeczywistych deficytów budżetu państwa w latach 2019-2010 przedstawia poniższa tabela [źródła: komunikaty GUS (1, 2), sprawozdania z wykonania budżetu państwa]:
Z kwot przedstawionych w tabeli wynika, że w latach 2010-2017 stopniowo zmniejszał się deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych. Deficyt z roku 2017 jest najniższy w badanym okresie. Inaczej prezentuje się kwestia planowanych, maksymalnych deficytów budżetu państwa. Obecnie proponowany w kwocie 28,5 mld zł jest najniższy w badanym okresie. Nigdy nie zbliżał się on jednak do 100 mld zł, a najwyższy był w roku 2017, gdy wynosił ok. 59 mld zł. Kwoty deficytu po wykonaniu budżetu państwa pokazują jeszcze inną sytuację. Znów, nie zbliżały się one do 100 mld zł. Najwyższy z badanego okresu deficyt osiągnięto w roku 2016 – ok. 46 mld zł. Z kolei najniższy w 2011 roku – ok. 25 mld zł. Przypomnijmy, że J. Sasin sugerował m.in. właśnie rok 2011 jako ten z najwyższym deficytem budżetu państwa.
Podsumowując, Jacek Sasin błędnie sugerował, że kwota 100 mld zł to deficyt budżetu państwa z roku 2010 – był to deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych. Zestawił go z planowanym, maksymalnym deficytem budżetu państwa, zawartym w projekcie ustawy budżetowej na rok 2019. Rzeczywiście, proponowana granica 28,5 mld zł jest najniższa od 2010 roku. Jednak zestawienie deficytu budżetu państwa z deficytem sektora instytucji rządowych i samorządowych, nazywając obydwa deficytem budżetu państwa, stanowi manipulację. Tak też oceniamy jego wypowiedź.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter