Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
4 min czytania
Jak zmieniły się ceny żywności w Polsce i na świecie?
Jak zmieniły się ceny żywności w Polsce i na świecie?
Ceny jedzenia na świecie spadły o 30 proc., a w Polsce wzrosły o 50 proc.
Częściowa prawda
Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy:
- zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
- rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.
Częściowa prawda
Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy:
- zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
- rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.
- Od marca 2022 roku do marca 2023 roku indeks cen żywności na świecie (FFPI) zmniejszył się o 20,5 proc. – czyli o 32,8 punktu proc.
- W kwietniu 2023 roku FFPI zmniejszył się o 19,7 proc. względem kwietnia 2022 roku. Z kolei między majem 2022 i 2023 roku spadek cen żywności wyniósł 21,4 proc.
- Według szybkiego szacunku GUS ceny żywności w Polsce w marcu 2023 roku były o 24 proc. wyższe niż w marcu 2022 roku. Są to dane na dzień wypowiedzi Wadima Tyszkiewicza.
- Według najnowszego szacunku wzrost cen jedzenia w maju wyniósł 18,9 proc. w porównaniu do maja ub.r.
- Wadim Tyszkiewicz prawidłowo zauważył, że mimo światowych spadków cen w Polsce żywność drożeje. Przytoczył jednak błędne dane liczbowe. Na tej podstawie wypowiedź oceniamy jako częściową prawdę.
[Aktualizacja 19.01.2024] Z początkiem 2024 roku nazwę oceny „częściowy fałsz” zmieniliśmy na „częściowa prawda”. Z tego powodu nazwę oceny zmieniliśmy także w opublikowanych wcześniej analizach wypowiedzi.
Polski Holding Spożywczy – czym jest?
Powstanie Polskiego Holdingu Spożywczego zapowiadano już od pewnego czasu. Wspólnego stworzenia tego podmiotu podjęły się Ministerstwo Aktywów Państwowych (MAP) i Ministerstwo Rolnictwa (MR). Obecnie Krajowa Grupa Spożywcza to 15 podmiotów z branży rolniczej.
„Według analiz holding ma szansę generować przychody na poziomie 3,2 mld zł rocznie. Przyczyni się do stabilizowania sytuacji na rynku produktów rolnych oraz zapewni dostawy rezerw strategicznych żywności. Nowy podmiot rozwinie też współpracę z rolnikami i plantatorami przy produkcji i dystrybucji nasion, usługach wsparcia, doradztwie, zakupach czy współpracy z innymi spółkami Skarbu Państwa” – czytamy na stronie MAP.
Ostatecznie Krajowa Grupa Spożywcza rozpoczęła działalność 28 kwietnia 2022 roku. Był to okres, w którym inflacja w Polsce była w nieprzerwanej tendencji wzrostowej (od lutego do października 2022 roku).
Senator Wadim Tyszkiewicz w nagraniu na TikToku sugeruje, że może to właśnie powołanie Holdingu oraz zarządzanie nim spowodowało wzrost cen żywności w Polsce.
Ceny jedzenia na świecie
Ceny żywności na świecie są stale monitorowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Organ ten co miesiąc publikuje na swojej stronie indeks cen żywności (FFPI). Indeks ten obliczany jest na podstawie średnich indeksów cen 5 wybranych towarów.
Wypowiedź Wadima Tyszkiewicza pochodzi z 20 kwietnia. Dzięki narzędziu Wayback Machine możemy znaleźć archiwalny komunikat na temat FFPI w tym okresie. Na tej podstawie wiemy, że pomiędzy marcem 2022 roku a marcem 2023 roku indeks spadł o 20,5 proc. – czyli 32,8 punktu proc. W marcu 2022 roku ceny żywności były najwyższe w historii indeksu.
Krajowa Grupa Spożywcza rozpoczęła działalność na przełomie kwietnia i maja 2022 roku. Zatem jeżeli w marcu doszło do rekordowego wyniku, to porównanie FFPI z późniejszych miesięcy musi dać mniejszy wzrost, niż podał Tyszkiewicz.
W kwietniu 2023 roku FFPI zmniejszył się o 31,2 punktu proc. (19,7 proc.) w porównaniu do kwietnia 2022 roku. Z kolei w maju 2023 roku FFPI obniżył się o 3,4 punktu proc. względem kwietnia br. W stosunku do rekordowego poziomu osiągniętego w marcu 2022 roku indeks zmniejszył się o 35,4 punktu proc.
Ceny jedzenia w Polsce
W momencie, gdy Wadim Tyszkiewicz opublikował na TikToku materiał wideo na temat cen żywności, dostępny był szybki szacunek Głównego Urzędu Statystycznego z 31 marca br. Między marcem 2022 a 2023 roku żywność i napoje bezalkoholowe podrożały o 24 proc. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych ogółem wzrosły o 16,2 proc.
Obecnie mamy dostęp do danych za maj br. Według szacunków GUS ceny towarów ogółem wzrosły o 13 proc. w stosunku do maja 2022 roku i nie zmieniły się względem kwietnia br.
W przypadku żywności i napojów bezalkoholowych wzrost ponownie był wyższy. W porównaniu z analogicznym okresem w roku ubiegłym ceny produktów żywnościowych zwiększyły się o 18,9 proc., a względem poprzedniego miesiąca o 0,6 proc.
Z kolei ceny nośników energii, w porównaniu z majem 2022 roku, nadal są wyższe o 20,4 proc., jednak wobec poprzedniego miesiąca odnotowano spadek o 0,5 proc.
Najlepiej w zestawieniu wypadają paliwa do prywatnych środków transportu. Ich ceny w porównaniu z majem 2022 roku spadły o 9,5 proc., a względem ubiegłego miesiąca – o 4,8 proc.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
