Kontekst wypowiedzi

Michał Woś był 2 czerwca gościem programu „Tłit” w Wirtualnej Polsce. Dyskusja z redaktorem Michałem Wróblewskim koncentrowała się wokół słów ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, który zapowiedział m.in. przedłożenie propozycji dotyczącej zaostrzenia kar w kodeksie karnym za przestępstwa pedofilskie. Podczas rozmowy na temat potencjalnych zmian w systemie sprawiedliwości, poruszono kwestię surowości kar w przypadku ciężkich zbrodni. Jak stwierdził Michał Woś, ministerstwo sprawiedliwości zamierza doprowadzić do wprowadzenia kary bezwzględnego dożywotniego więzienia w przypadku zabójstw, ponieważ Polska nie może implementować kary śmierci m.in. ze względu na zobowiązania międzynarodowe. Nawiązując do powyższych słów, minister przytoczył dane wskazujące, że odsetek osób skazanych w Polsce za celowe zabójstwo na dożywocie w stosunku do wszystkich osób skazanych za to przestępstwo wynosi ok. 4-5 proc. Z kolei w Grecji odsetek ten wynosić ma 40 proc. a w Anglii 30 proc. Na przytoczone przez Michała Wosia statystyki w 2019 roku powoływało się samo ministerstwo sprawiedliwości. W komunikacie dotyczącym reformy wymiaru sprawiedliwości czytamy, że:

Polska na tle państw europejskich

Według piątej edycji European Sourcebook of Crime and Criminal Justice Statistics (s.244) – europejskiej bazy danych o przestępczości i polityce karnej, obejmującej wszystkie państwa członkowskie Rady Europy, w Polsce w 2010 roku skazano na karę dożywotniego pozbawienia wolności 3,7 proc. wszystkich osób skazanych za popełnienie umyślnego zabójstwa. W Grecji stosunek zabójców skazanych na dożywocie do ogólnej liczby skazanych za zabójstwo wyniósł 42,9 proc. Natomiast w Anglii i Walii stosunek ten wyniósł 33,5 proc. Z kolei średnia europejska ukształtowała się na poziomie 12 proc. Powyższe dane są zgodne z tymi przytoczonymi przez ministra Wosia, jednak nie są to najnowsze dostępne statystyki.

W lutym 2021 roku została opublikowana szósta edycja European Sourcebook of Crime and Criminal Justice Statistics (s.235), obejmująca dane z lat 2011–2016. Według nowszej publikacji, w 2015 roku w Polsce skazano na dożywocie 1,1 proc. wszystkich osób skazanych za zabójstwo. W zestawieniu, w przeciwieństwie do poprzedniej edycji, nie wzięto pod uwagę Grecji oraz nie podano danych dla Anglii i Walii. Stosunek zabójców skazanych na dożywocie do ich ogólnej liczby w innych krajach europejskich plasował się następująco: Austria – 18,4 proc., Belgia – 6,4 proc., Bułgaria – 1,5 proc., Czechy – 1,8 proc., Finlandia – 10,2 proc., Niemcy – 16,2 proc., Węgry – 18,5 proc., Holandia – 1,1 proc., Szwecja – 10,3 proc. oraz Ukraina – 5,7 proc.

Według danych Informatora Statystycznego Wymiaru Sprawiedliwości (plik „Skazania prawomocne z oskarżenia publicznego – dorośli – wg rodzajów przestępstw i wymiaru kary w l. 2008–2018”) w 2015 roku za umyślne zabójstwo drugiego człowieka (art. 148 §1 kodeksu karnego) skazano prawomocnie 309 osób, z czego wyrok dożywotniego pozbawienia wolności usłyszały 4 osoby. Oznacza to, że odsetek osób skazanych na dożywocie wyniósł 1,3 proc. W kolejnych latach sytuacja wyglądała następująco:

• 2016: 289 osób skazanych ogółem, z czego 10 osób skazanych na dożywocie (3,5 proc.),
• 2017: 270 osób skazanych ogółem, z czego 3 osoby skazane na dożywocie (1,1 proc.),
• 2018: 252 osób skazanych ogółem, z czego 9 osób skazanych na dożywocie (3,6 proc.).